رفیع الدین لُنبانی
پیش و پسی بست صف کبریا
پس، شعرا آمد و پیش انبیا
«نظامی گنجوی از مخزن الاسرار»
همان گونه که در مقالات قبل عرض کرده ام، هدف منِ بنده از نوشتن این سلسله مطالب و معرفی شاعرانی دور از اذهان، به دو دلیل می باشد: اول به دلیل شناساندن شیوه ی سرایش آن ها، که برای ادب دوستان حائز اهمیت است. و دوم، به دلیل غُربت و گُم یادیِ آن ها، معرفی و پرداختن به آن بزرگواران را کاری صواب و روا دانسته ام. اما از طرفی حوصله ی نشریه برای این که مطلب رابه صورت تحقیقیِ صرف و موشکافانه عرضه دارم اندک است بنابراین کوشش من در حدّی ست که مخاطبان ارجمند را به تأملی در احوال و زندگی بزرگان ادب آن هم به اختصار سوق دهم تا با ذکر منابع مربوط، شیوه ی مطالعه و تجسس و تحقیق مرسوم شود. در این راستا سعه ی صدر عوامل نشریه، چونان گذشته مشوّق این جانب خواهد بود، تا هر بار بهتر از پیش میهمان ذوق و اندیشه ی شما گرامیان باشم.
باری، نوشته ی این نوبت نگاهی ست کوتاه به شاعری از خطه ی اصفهان و محله ی «لُنبان» به نام استاد رفیع الدین لنبانی، که در نیمه ی قرن 6 ه.ش. می زیسته است. مع ذالک غبار زمان چهره اش را پوشانده است و همین موضوع مرا گفت تا به طور گذرا یادی از او نمایم. رفیع الدین لنبانی در قرنی زندگی می کرده است که سبک عراقی درحال شکل گرفتن بوده و شاعران از سبک خراسانی اندک اندک فاصله می گرفته اند و در حجم غزل و قصیده، ظرایف و آرایه های زیبا که از شاخصه های سبک عراقی ست شایع و رایج می شده است. همین ویژگی از مختصات شعری رفیع الدین بوده که انصافا در حد کمال و با توانایی تمام، طبع آزمایی کرده که در قصاید و غزلیاتش کاملا مشهود است.
در مورد تاریخ تولد رفیع، اتفاق قول نیست لذا او را متولد 550 و یا 555 دانسته اند، اما به نوشته ی تقی الدین کاشی وفاتش به سال 630 ه.ش. واقع شده است که قرین به حقیقت است و شایعه ی جوانمرگ شدنش بیش از افسانه ای نیست. در هر صورت دکتر صفا در تاریخ ادبیات ضمن این که به تاریخ دقیق تولد رفیع الدین اشاره ای نمی کند او را شاعر قرن 6 می نامد و اظهار می دارد:
رفیع الدین در غزل به شیوه ی عراقی، استاد بوده و رباعی را به خوبی می سروده است و البته در دیوانش قصایدی هم آمده که از تسلط او در این نوع شعر حکایت دارد.
دکتر محمد هویدا در مقدمه ی دیوان رفیع الدین لنبانی می گوید؛ رفیع برادری داشته به نام امام کامل الدین، که از دانشمندان زمان خود بوده و به عربی شعر می گفته و عجیب اینکه بیشتر در شهر زیبای گلپایگان مقیم بوده است “که جای تامل می باشد”
از آن جایی که به علت کمیِ جا، نمی توانستم از قصاید رفیع الدین استفاده نمایم لذا برای نمونه یک رباعی و سه بیت از یکی از غزلیات ایشان را پایان بخش این نوشته ی کوتاه می کنم.
رباعی:
مستیّ من از جام لب توست هنوز
شادیّ دل از نام غمِ توست هنوز
در دامن عافیت، کشیدن نتوان
آن پای که در دام غم توست هنوز
غزل:
شبی خیال رخت را به خواب می جستم
زجام لعل تو خود را خراب می جستم
یکی ترانه به آوازکی خراشیده
میان زخمه ی چنگ و رباب می جستم
خیال چهره ی تو هم بدیدم اندر چشم
شبی ز بس که تو را اندر آب می جستم
منابع:
1)تذکره ی آتشکده
2)تذکره ی روز روشن
3)تاریخ ادبیات دکتر صفا / جلد 2 / ص 846
4)لباب الالباب محمد عوفی
5)ریحانه الادب
6)دیوان جمالدین عبدالرزاق اصفهانی / که با رفیع مراودت، و به قولی نسبت سسبی و نسبی هم داشته است.
___________________________________________________
به خامه ی استاد قاسم اشراقی
دیدگاه شما
- خبردونی
- پربازدید ترین
- نظرات
- مراسم تودیع و معارفه رئیس کمیته امداد امام خمینی(ره)شهرستان گلپایگان
- برگزاری اولین تجلیل از بانوان شاغل در شهرستان گلپایگان به همت اتحادیه نانوایان و قنادان
- تجلیل شرکت آذر صنعت گلپایگان از شاعر پیشکسوت گلپایگانی
- نصب دو درب آهنین امامزادگان هفده تن وناصربن علی(ع)
- مراسم تشییع پیکر شهید والامقام عباسعلی اعجازی
- پیام تشکر فرمانده ناحیه مقاومت بسیج شهرستان گلپایگان از حضور پرشور مردم در استقبال از کاروان شهدای گمنام
- گلپایگان قدمگاه شهدا بود
- سفر یکروزه علی اصغر انصاری معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به شهرستان گلپایگان/اتمام اجرای پروژه فیبرنوری در گلپایگان تاپایان سال
- دیدار از خانواده جانباز سرافرازحسین بقایی
- دیدار مسئولین شهرستان با خانواده محترم شهید ناصر فراست
- بازدید میرهاشم موسوی رئیس سازمان تامین اجتماعی کشور از درمانگاه تامین اجتماعی گلپایگان
- بازدید رئیس نوسازی مدارس کل کشوراز برخی مدارس شهرستان گلپایگان/تخصیص یک میلیارد تومان به مدارس شهرستان گلپایگان
- جلسه تودیع و معارفه رئیس مرکز فنی و حرفهای شهرستان گلپایگان
- افتتاحیه نمایشگاه اقتصاد مقاومتی
- جلسه شورای آموزش وپرورش شهرستان گلپایگان /مصاحبه با رئیس آموزش وپرورش
- برگزاری جلسه مدیریت بحران/پیگیری در اجرایی شدن ساخت جایگاه پدبالگرد بیمارستان امام حسین(ع)
- کرم برگ خوار پاییزه
- حضور مسئولین شهرستان در بیمارستان امام حسین(ع)به مناسبت روز پرستار
- همایش بزرگ ورزش صبحگاهی
- کتابخانه آیت الله محمدی به عنوان کتابخانه مرکزی شهرستان، جزء برترین کتابخانههای استان و ۱۰ کتابخانه برتر کشوراز لحاظ فضا ،امکانات و…شناخته شده است/ثبتنام رایگان کتابخانه از ۲۳ آبان تا ۲۵آبان ماه
- افتتاحیه دومین دفتر خدمات قضایی شهرستان گلپایگان
- برگزاری آیین ارتقاء واحد آتشنشانی به سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری گلپایگان
- گوشه هایی از راهپیمایی 13 آبان 1402، مردم غیور شهرستان گلپایگان، از دریچه دوربین بیان
- ظرفیت کشتارگاه صنعتی دام؛ کشتار؛ ۵۰۰ راس دام سبک و ۵۰ راس دام سنگین در یک شیفت کاری
- مردم بازوان اتحادیه ها و اتاق اصناف باشند
- نواختن زنگ به مناسبت هفته پدافند غیرعامل در دبیرستان نمونه دولتی شهید محمدحسین فهمیده
- برگزاری اجلاسیه مجمع بسیجیان شهرستان گلپایگان
- سفر یعقوب سلیمانی دبیرکل جمعیت هلال احمر کشور به گلپایگان
- پنجمین کاروان ترویجی ویژه الگوی کشت ملی با موضوعات کشت غلات به صورت مکانیزه ( کشت باکمبینات ) و بهرهوری آب ( کشت تیپ غلات و مدیریت هوشمند آبیاری و کشاورزی قراردادی)
- برگزاری جلسه شورای آموزش و پرورش شهرستان گلپایگان/پیشگیری از آسیب های اجتماعی در خانواده ها /پیگیری تأمین لاستیک دولتی و سوخت برای سرویسهای مدارس
با درود/بنده از تهران پیگیر نشریه بیان از طریق سایت اینترنتی هستم و از آنجا که اصالتا ریشه در آن آب و خاک دارم بطور مستمر مطالب را دنبال میکنم/بنده بسیار خرسندم که در شهر اجدادی من ادیبی چون حضرت استاد قاسم اشراقی حضور دارند و از آنجا که با شعر و ادبیات آشنایی دیرین دارم اشعار ایشان را نیز گه گاه مطالعه نموده ام/بار ادبی ایشان قابل توجه و تامل بوده و تسلط این استاد معزز در زمینه های مختلف شعری و ادبیاتی کاملا منحصر به فرد و مثال زدنیست/البته آنجا که ایشان و آثارشان خود گویای همه چیز است جایی برای صحبت و قضاوت حقیر باقی نمیماند/مطلب راجع به رفیع الدین لنبانی را مطالعه کردم و بسیار لذت بردم/خوشحالم که از خرمن علم این استاد بزرگ توشه ای برداشتم/برای ایشان از درگاه ایزد متعال آرزوی سلامتی و طول عمر دارم/سپاس
با سلام/بنده مدتها افتخار شاگردی جناب استاد اشراقی را داشتم/ایشان که مکتب ادبی عباس فرات و اخوان ثالث فقید را درک کرده و روزگارانی نیز مسئولیت انجمن ادبی سقز کردستان را عهده دا بوده اندقطعا منشا خیر و برکت برای جامعه ادبی گلپایگان هستند.برای این استاد فرزانه آرزوی توفیق دارم و شعری را که خود سروده ام به ایشان تقدیم میکنم/باشد تا مقبول افتد/ درود دریاب این چکاوک عاشق را دریاب با نگاه پر از مهری در من زلال عاطفه جوشانست دارد هوای کوی پریچهری دریاب تا دوباره جوان باشم من تشنه نگاه توام دریاب در غربتم تلالو معنا باش با من بساز خاطره ای نایاب دریاب این چکاوک عاشق را هرچند در نگاه تو خشکیدم دریاب تا دوباره شوم بیتاب دست طلب بسوی تو یازیدم من پای تا بسر همه احساسم دارم هوای عشق ترا در سر بی تو تمام خاطره هایم سوخت شد لاله های باغ دلم پرپر