امر به معروف و نهی از منکر؛ واجب فراموش شده

(پایان بحث در رابطه با عوامل نپذیرفتن امر و نهی)

3- تضادّ الگوهای تربیتی:
یکی از مشکلات اساسی که روند تربیت را به چالش می کشد و آسیب های فراوانی را به ویژه در تربیت دینی و اخلاقی نوجوانان متوجّه ایشان می کند، تضادّ الگوهای رفتاری و گفتاری از ناحیه اولیا و مربّیان است. دوگانگی در رفتار و گفتار به صورت های گوناگونی ظاهر می شود: دروغ، خلف وعده، خیانت در امانت و … . چنین رفتارهایی که کم هم نیستند، گر چه غالباً از روی غفلت صورت می گیرد امّا تأثیر خود را می گذارد و زمینه بی اعتمادی، شکّ و تردید، سردرگمی، سرپیچی و عدم فرمانبری و تزلزل در رفتارها و باورهای افراد را پدید می آورد؛ بدین گونه که معلّم و مربّی روشی را که در پیش پای نسل جدید می گذارد، با الگوهای موجود در اجتماع یا با آن چه از سوی والدین آنان عملاّ آموزش داده می شود، تعارض داشته باشد. به طور مثال در مدرسه و مسجد و هیأت و پایگاه با نماز آشنا می شود، ولی در خانه پدر و مادرش اهمّیّتی به این ستون دین نمی دهند.
در این زمینه -که بالتّبع در حوزه امر به معروف و نهی از منکر هم دخیل است- توجّه متصدّیان امور تربیتی و اولیا و مرتبطین با نسل نوجوان و جوان به اثرگذاری عملکرد خویش ضرورت دارد تا حسّاسیّت موقعیّت خودشان را درک کنند و بدانند لغزش های آنان می تواند موجب گمراهی جامعه ای شود. هم چنین باید با آگاهی بخشی در میان مخاطبان و لزوم تفکیک میان آداب و منش اسلامی با اعمال مسلمانان، اذهان ایشان را نسبت به ایرادات الگوهای غیرصحیح روشن سازند تا با ایجاد مقاومت روحی نسبت به عملکرد نادرست و ناشیانه متولّیان امور پرورشی از آسیب پذیریشان بکاهند.
4- وجود مشکلات:
هیچ شکّی نیست که برای تحقّق طرح ها و برنامه های پسندیده و مورد نیاز جامعه ممکن است موانعی بر سر راه باشد. وجود مشکلات آن هم در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و … موضوعی است انکارناپذیر. در این میان، دغدغه ها و نگرانی ها در عرصه اقتصادی و امنیّتی از اولویّت بیشتری برخوردار است. قرآن کریم در رابطه با دعوت به عبادت خداوند می فرماید:«مردم باید پروردگار این خانه (کعبه) را عبادت کنند؛ همان کس که آن ها را از گرسنگی نجات داد و از ترس و ناامنی ایمن ساخت»(قریش/ 3 و 4). در این دو آیه خداوند متعال، تأمین نیازهای اوّلیّه را زمینه دعوت ایشان به پرستش خویش بیان فرموده است. در میان کلمات نورانی پیشوایان دین نیز می توان به جوامع حدیثی بطور مثال ذیل عنوان «فقر» مراجعه کرد که در آن ها ناداری و تنگدستی معیشتی عاملی برای سستی در دین، افزایش همّ و غم ّ های مادّی و حتّی در آستانه کفر قرار گرفتن مطرح گردیده است.
برای حلّ مشکلات و رفع موانع همگی افراد جامعه باید دست به دست هم بدهند و بنابر فرموده رهبر معظّم انقلاب (مدّ ظلّه العالی) مردم با عزم ملّی و مسؤولان با مدیریّت جهادی همّت کنند تا إن شاء ا… بستر مناسبی برای پیاده سازی، تثبیت و حراست از احکام مترقّی دینمان از جمله امر به معروف و نهی از منکر شکل بگیرد.

حسین ناطقی