نظافت شهری

سرمقاله – نظافت شهری

همگان می دانیم که اسلام به مقوله نظافت و پاکیزگی، تأکیدات بسیار زیادی داشته است؛ بطوری که حتّی در مورد آداب خوردن و آشامیدن و سلامت محیط زندگی نیز توجّه ویژه ای را مبذول داشته و با نگاهی خاصّ به نظافت و پاکیزگی بدن، لباس، خانه، کوچه، معابر عمومی و محلّ اجتماعات هم مؤکّداً تأکید داشته است. در این رابطه احکام گوناگونی براساس یک سلسله قوانین صحیح طبیعی و علمی وجود دارد و بالاترین سخن پیامبر اسلام(ص) را داریم که می فرمایند: «النَّظافه مِنَ الإیمان» و «بُنِیَ الدّینُ عَلَی النَّظافه» پاکیزگی جزء ایمان و نظام ایمانی است و بنای دین بر نظافت است و در جامعه ای که در آن نظافت رعایت نمی شود، آن نظام ناقص خواهد بود و بدون نظافت، بنای دین چندان استوار نخواهد بود. شاید تصوّر شود این همه سفارشات یک مُشت دستورات ساده و بدیهی است، ولی در یک نظر مردمان کشورهای پیشرفته را که نگاه می کنیم می بینیم حتّی کلمه ای از این احکام دینی نشنیده اند و در خوش سلیقگی و پاکیزگی نیز پیشتاز هستند ولی هنوز پی به این احکام نبرده و متوجّه قسمت هایی که خیلی به چشم ساده است نیز نشده اند. با پیشرفت بشری یک یک احکام دین به اثبات می رسد و توجّه ویژه ائمّه معصومین(ع) در مورد پاکیزگی و نظافت ما را بر آن می دارد که از کنار آن به سادگی ردّ نشویم و همانگونه که به نظافت فردی و شخصی خود توجّه می کنیم، در محلّ زندگی و سکونت و برای حفظ آرامش، پاکیزگی و نظافت را رعایت کنیم و طیّ یک سنّت دیرینه هنگام نزدیک شدن به عید نوروز به خانه تکانی می پردازیم، باید به نظافت و پاکی محیط زیست نیز که یکی از وظایف و مسؤولیّت های تمامی اتباع یک کشور هست، توجّه بکنیم و هر شخص باید چه در خانه و چه در کوچه و بازار در پاک نگهداشتن محیط زندگی خود کوشش کند. اگر کارمند است، محیط کاری، دکّان دار است، معلّم، دانش آموز، راننده و … باید مسؤولانه در مورد نظافت و پاکی زندگی خود توجّه نموده و محیط را از آلودگی و زشتی پاک نماید.
طیّ چند بارش رحمت الهی که بصورت برف، جوّ آسمان شهرمان طاهر و همگان را از این نعمت بهره مند کرد، متأسّفانه شاهد بودیم پس از آن که یخ و یخبندان شروع شد و در خیلی از کوچه های فرعی و اصلی، رفت و آمد بسیار کُند و حتّی باعث بروز تصادفات ناشی از لغزندگی این معابر شد و مشقّت های زیادی را برای کودکان و سالخوردگان ایجاد کرد و عدم توجّه به این موضوع می تواند آسیب جدّی بر فرهنگ و رفتار اجتماعی ما بگذارد و بدتر این که برخی از مردم منتظرند حتماً مسؤولان خدمات شهری می بایست این وظیفه را انجام دهند که این شاید کمی درست باشد و همه دستگاه ها و متولّیان باید نسبت به وظایف خود کوتاهی نورزند و در این مواقع حتماً سعی کنند نیاز شهروندان را تأمین کنند و شاید محلّات و معابری وجود داشته که واقعاً افرادی هستند که بنا به دلایلی نمی توانند در این امر اقدام نمایند و عاجز از برآوردن نیازهای روزمرّه خود هستند، ولی مردم و شهروندان نیز باید درک نمایند که با حجم امکانات محدود نمی توان برخی کارها را نیز که می توان به آن جنبه عمومی داد حتّی بصورت یک فرهنگ در قالب فراخوان عمومی و حتّی تفریحی و ورزشی درآورد، انجام داد. باید همه بکوشیم در زیبایی خود کوشا باشیم. کشور ژاپن در دنیا به عنوان کشوری که نظافت عمومی در آن زبانزد بوده، مطرح است و در برخی دیگر از کشورهای غربی و در حال توسعه نیز این روند وجود دارد، در حالی که هیچ کدام از احکام و اعتقادات مذهبی ما را ندارند. پس بیاییم با یک فرهنگ عمومی به این اقدام جامه عمل بپوشانیم و متولّیان امر نیز می توانند با راه اندازی یک حرکت عمومی همانند فراخوان فعّالان محیط زیست برای پاکسازی کوه و دشت در سطح شهر، این حرکت زیبا را ترویج دهند تا رفته رفته تبدیل به یک هنجار مثبت اجتماعی تبدیل شود و به فرزندانمان روحیّه نظافت و پاکیزگی را تحت یک حرکت عمومی آموزش دهیم.

م.ولایتی