امر به معروف و نهی از منکر؛نظارت همگانی 10

(بخش آخر در رابطه با عوامل ترک امر به معروف و نهی از منکر)
توجیهات و بهانه ها : گاهی افراد برای شانه خالی کردن از زیر بار مسولیت های اجتماعی به توجیه آن می پردازند.متاسفانه بهانه جویی و عذرتراشی به اشکال گوناگون در همه اجتماعات بوده و هست.امروزه افراد زیادی را می بینیم که با روش های نامرتبط تلاش می کنند که سکوت خود را در برابر منکرات توجیه کنند و با عذر آوردن کلاه شرعی گذاشتن و بدان خود را آسوده نمایند.به نمونه های زیر توجه فرمایید:
((عیسی یا دین خود ، موسی به دین خود))((من و گناهکاران را داخل یم قبر نمی گذارند.))((جوان است بگذار خوش باشد.))((خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو.))((سری که درد نمی کند دستمال نمی بندد.))((صلاح مملکت خویش خسروان دانند.))((باید از بالا اصلاح شود.))((صدا و سیما خودش منشاء فساد است.))((مانع آزادی مردم است.))((به یک گل بهار نمی شود.))((دیگران هستند.))((امروز می بگوییم ، فردا چه می شود.))((دیگر کار از کار گذشته ؛باید یک فکر اساسی کرد.))((کو گوش شنوا))((می ترسم ریا شود))و …
در پاسخ به چنین توجیهات به ظاهر قانع کننده ؛ باید یادآور شد که هیچ کدام از این موارد پایه و اساس عقلانی ندارد. گناه در جامعه قابل سرایت است و بو تنفر آوری را بر آن حاکم می کند.معنای آزادی این نیست که هر کس هر کاری دلش می خواهد انجام دهد ؛ آزادی در چهارچوب قانون و عقل و فطرت معنا دارد و گرنه هرج و مرج و بی بند و باری می شود. امر به معروف و نهی از منکر در فضای مرگبار و ساکت پاداش بیشتری دارد.این دو فریضه همچون نماز های یومیه وظیفههمگان است و بی خبری و سکوت دیگران دلیلی برتوجیه غفلت ما نمی شود.تکرار گناه فردا دلیل بر سکوت امروز ما نیست. فکر اساسی کردن هم حرف منطقی است ولی نباید این تفکر بهانه ترک امربه معروف و نهی از منکر موردی شود.
از نظر تکلیف شرعی این دو واجب بزرگ بر هر فردی واجب است و حتی از کسی که خودش هم عامل به معروف و پرهیزه کننده از منکر نیست ، ساقط نمی شود. اتفاقا چنین افرادی هر دم به خود نگاه کرده و سعی در ساختن خود و ترک گناه می کند و بدین ترتیب یک نفر به جمع افرادی که باید به معروف و نهی از منکرکند ، بیشتر می شود و او خودش است.
هم چنین کوتاهی یا نارسایی دستگاه های مسؤول نیز عذر قابل قبولی نیست و حال آنکه امر به معروف و نهی از منکر در شرایط حاکمیت طاغوت هم واجب است چه رسد به کشور ما.
علاوه بر همه این توضیحات در انجام امر و نهی دینی،داشتن نیت خالص مهّم است امّا قصد قربت معتبر نیست بلکه هدف اقامه واجب و جلوگیری از حرام است.نداشتن نیت خالص یا ترس از افتادن به ریاکاری نمی تواند بهانه ای برای رفع وجوب امر و نهی در دین را داشته باشددر ثانی بهتر است فرد با توکل به خداوند متعال و استمداد از درگاه اهل بیت (ع)و مراجعه به زندگانی اولیا و شهدا در راستای درمان ریاکاری خود حرکت کند.
در پایان بحث از عوامل ترک امر به معروف و نهی از منکر باید اشاره کرد که این موارد گوشه ای از مهمترین عوامل بروز بی اعتنایی به این دو فریضه الهی است و هرگز محدود به آن ها نمی شود.امید که با درک صحیح از مبانی جامع و در عین حال دقیق دینمان به وظیفه خطیر خود آن هم در چنین برهه ای از زمان عمل کنیم و مبادا در عرصه پاسداری از ارزش های دینی و انقلابی شرمنده و روسیاه شویم.

(موضوع شماره آینده ان شاا… :عوامل پذیرفتن امر به معروف و نهی از منکر)

حسین ناطقی