کشف حجم زیادی از بقایای سوخته انسان در یک گورستان تاریخی

به گزارش بیان گلپایگان، پروژه گمانه زنی و ساماندهی محوطۀ باستانی جوشقان – استرک متعلق به عصر آهن به کشف حجم زیادی بقایای سوخته انسانی در سازه‌ای سنگی منجر شد.

محسن جاوری سرپرست هیأت گمانه زنی و ساماندهی محوطۀ باستانی جوشقان – استرک اظهار داشت: محوطۀ باستانی جوشقان – استرک محوطه ای گورستانی متعلق به عصر آهن است.
این باستان شناس اظهار داشت: چاله‌های حفاری و تسطیح‌های وسیع روی محوطه تصویر ناخوشایندی به وجود آورده به نحوی که بیش از 70% آن کاملاً از میان رفته و دیگر برای فعالیت ها و پژوهش های باستان شناختی مناسب نیست.

به گفته جاوری، این در حالی است که محوطۀ باستانی جوشقان – استرک با توجه به وسعت آن در این بخش از فلات مرکزی از اهمیت خاصی در مطالعات دوره آهن برخوردار است و می تواند اطلاعات جدیدی را در اختیار پژوهشگران قرار دهد.
وی افزود: به همین دلیل گمانه زنی در محوطۀ باستانی جوشقان – استرک به منظور شناخت آثار و بقایای فرهنگی موجود و انجام ساماندهی و تدارک برنامه حفاظتی در این محوطه به اجرا درآمد.

این باستان شناس اظهار داشت: به این منظور در آغاز گمانه ای به ابعاد 5 متر در 5 متر در بخش شمال غربی محوطه که کمتر در معرض تخریب انسانی قرار گرفته بود ایجاد شد تا هم بتوان از ماهیت آثار فرهنگی موجود در محوطه شناخت حاصل کرد و هم به بررسی تاریخ و گاهنگاری محوطه پرداخت.
به گفته جاوری، گمانه نخست به 25 شبکۀ 1 متر در 1 متر تقسیم بندی شده و مواد فرهنگی هر شبکه به طور مجزا گردآوری شد تا مطالعه و بررسی این مواد در مراحل بعد با دقت و جزییات بیشتری انجام گیرد.

جاوری اظهار داشت: در مرحله بعد این شبکه ها به طور یک در میان مورد کاوش قرار گرفت تا در صورت وجود ساختارها و عارضه های فرهنگی در شبکه های کاوش شده، با دقت بیشتری شبکه های کاوش نشده را در مرحلۀ دوم مورد کاوش قرار داد.
وی افزود: این سیستم کاوش یکی از رایج ترین سیستم‌هایی است که باستان شناسان معمولا در محوطه هایی که چندان شناختی از ماهیت ساخت و سازهای آن ندارند اجرا می‌کنند.

به گفته جاوری، پس از کاوش تمام شبکه های 1 متر در 1 متر و برداشتن لایۀ سطحی، معماری سنگی مدوری به قطر حدود 2 متر در نیمۀ جنوبی مشخص شد که بخشی از آن در دیوارۀ جنوبی گمانه امتداد داشت .
وی تصریح کرد: دیوارهای این سازۀ سنگی از قلوه سنگ‌هایی با قطر 25 تا 40 سانتیمتر با ملات گل به صورت نامنظم ساخته شده و درون آن با قلوه سنگ‌هایی از همان جنس به قطر متوسط 20 سانتیمتر پر شده است.
این باستان شناس، از نکات جالب و بسیار نادر در درون این ساختار را وجود آثاری از بقایای سوختۀ انسانی اعلام کرد که حجم نسبتا زیادی را شامل می‌شود.
وی در ادامه از انجام مطالعات انسان شناسی زیستی این بقایا خبر داد و اظهار امیدواری کرد که بلافاصله پس از پایان کار گزارش مقدماتی آن چاپ شود.
جاوری همچنین از کشف ساختار بقایای یک تدفین دست‌خورده انسانی در انتهای بخش غربی این ساختار خبر داد که فقط نیم تنۀ بالایی اسکلت باقی‌مانده و بخش های پایینی بدن در ترانشه وجود نداشته است.

وی گفت: در ادامه به‌منظور روشن شدن ساختار کلی سازه مدور، گمانه به اندازۀ 2 متر در ضلع جنوبی گسترش یافت و با کاوش این قسمت سازۀ مدور سنگی به‌طور کامل از دل خاک بیرون آورده شد.
به گفته جاوری، در حال حاضر کار در گمانه ایجاد شده همچنان ادامه داشته و گروه با دقت به مستند سازی یافته ها و بقایای فرهنگی و مادی مشغول است.
وی افزود: ساماندهی محوطه نیز نخست با برداشت و تهیۀ نقشۀ توپوگرافی و تصاویر هوایی برای برنامه ریزی بهتر حفاظتی و تهیه پرونده برای ثبت در فهرست آثار ملی آغاز و سپس با برداشت پلان از کل محوطه و ساختار و چاله های حفاری و سایر عوارض طبیعی و انسانی ادامه یافت.

جاوری اظهار داشت: پس از شمارش چاله و انتساب شماره به هر یک از چاله ها، سفال‌های موجود در نهشته های حاصل از حفاری‌های غیر مجاز جمع آوری و ثبت و ضبط شدند، سپس خاک حاصل از تمامی چاله‌های حفاری غیر مجاز که احتمال می‌رفت نهشته‌های مرتبط با گور باشند، سرند شده و یافته‌های به دست آمده نیز ثبت و ضبط و مستند سازی شدند.
به گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی – پروژه گمانه زنی و ساماندهی محوطۀ باستانی جوشقان – استرک واقع در استان اصفهان با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.
منبع:تسنیم