مناره ۱۰۰۰ساله سلجوقی گلپایگان به لرزه افتاد+ توضیح سرپرست میراث فرهنگی گلپایگان به خبرنگار بیان

روزنامه کشوری ایران به تاریخ 94/2/17 در خصوص مناره گلپایگان با تیتر « مناره ۱۰۰۰ ساله سلجوقی به لرزه افتاد / با گودبرداری بدون ملاحظه در گلپایگان » و روزنامه مردمسالاری باتیتر (سونامی تخریب آثار تاریخی و فرهنگی گلپایگان) وخبرآنلاین و خبرگزاری مهر گزارش هایی منتشر کردند که توجه شما را به آن جلب میکنم : 

.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیان گلپایگان، روزنامه کشوری ایران در شماره ۵۹۲۳ به تاریخ 94/02/17 در صفحه ۴ (اجتماعی) خود گزارشی در خصوص مناره گلپایگان با تیتر « مناره ۱۰۰۰ ساله سلجوقی به لرزه افتاد / با گودبرداری بدون ملاحظه در گلپایگان » و روزنامه مردمسالاری در شماره ۳۷۴۸ به تاریخ ۱۳۹۴/۰۲/۱۵باتیتر (سونامی تخریب آثار تاریخی و فرهنگی گلپایگان) وخبرآنلاین باتیتر (فانوس صحرای گلپایگان در آستانه تخریب ) وخبرگزاری مهر با تیتر ( گودبرداری درکنار اثرتاریخی۱۰۰۰ساله/میراث:در صورت ریزش جوابگو هستیم ) گزارش هایی را منتشر کردند که در زیر توجه شما را به آن با عکس هایی از این گودبرداری جلب می نماییم:

روزنامه سراسری ایران در شماره ۵۹۲۳ به تاریخ 94/02/17 در صفحه ۴ (اجتماعی) خود نوشت : گودبرداری ۷ متری در چند قدمی مناره ۱۰۰۰ ساله سلجوقیان پایه های این مناره را به لرزه انداخت. این گودبرداری در حالی صورت گرفته که بی هیچ واکنشی از سوی نمایندگی میراث فرهنگی گلپایگان که فاصله ۶ متری با این اثر تاریخی دارد روبه رو شده و سرنوشت این مناره که یکی از آثار فاخر فرهنگی و تاریخی گلپایگان محسوب می شود، با خطر نابودی مواجه شده است. این گودبرداری در پایه های شرقی مسجد جامع از فروردین ماه سال جاری آغاز شده و بیشتر دستگاه های مسئول در برابر این اتفاق هیچ اعتراضی نکرده و اگر این گودبرداری متوقف نشود در آینده ای نزدیک شاهد فرو ریختن این برج هزار ساله خواهیم بود.

علی فروغی از دوستداران میراث فرهنگی گلپایگان درباره این مناره می گوید: مناره ۱۸ متری شهر گلپایگان که به آن «فانوس صحرا» هم گفته می شود، در زمره بلندترین مناره های قرن پنجم هجری قمری است.

این مناره با قدمتی ۱۰۰۰ ساله در برابر عوامل طبیعی (زلزله، باد، باران، سرما و گرما) سرفراز برجای مانده و از جمله بلندترین مناره های ایران است. گفته می شود این مناره برای راهنمایی کاروانیان بوده و بالای آن چراغ نصب می کرده اند و در جنوبی چهارسوق از جلوی مناره شروع می شده است. این بنا در سال ۱۳۱۷ مرمت شده و در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۱۵، با شماره ۲۵۰ جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. نخستین عکس های این بنا در دهه ۲۰ توسط پروفسور روفسور آرتور آپهم پوپ گرفته شده است.

در سال ۱۳۸۹ نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان گلپایگان و واحد حفاظت سازمان، درمجاورت مناره سلجوقی مستقر شد، با این اقدام روزنه امیدی برای حفظ این اثر تاریخی و سایر آثار ارزشمند بر جای گذاشت. اما متاسفانه روند تخریب آثار تاریخی نه تنها در این مدت متوقف نشد بلکه با شتابی وصف ناپذیر ادامه یافت. تخریب خانه های قدیمی، قلعه ها، تپه های تاریخی، کبوتر خانه ها و… این در حالی است که این روزها خبرهایی ناشی از بی کفایتی در نگهداری آثار به جا مانده فریاد دوستداران تمدن کهن ایران و شهر ۷۰۰۰ ساله گلپایگان را درآورده است.
میراث فرهنگی تنها بعد از گودبرداری و پی ریزی در حریم آثار تاریخی، برای خالی نبودن عریضه و خالی کردن شانه از زیربار مسئولیت در حد تهیه گزارش و چند مکاتبه اداری منفعل کار را فیصله می دهد.

.

روزنامه مردمسالاری در شماره ۳۷۴۸ به تاریخ ۱۳۹۴/۰۲/۱۵باتیتر (سونامی تخریب آثار تاریخی و فرهنگی گلپایگان) خود نوشت :

سونامی تخریب آثار تاریخی و فرهنگی شهرستان گلپایگان به بیخ گوش اداره میراث فرهنگی این شهر رسید و شمارش معکوس برای تخریب آثار باقیمانده آغاز شد.

به گزارش مهر، بنای مناره آجری سلجوقی در زمره بلندترین مناره‌های قرن پنجم هجری قمری و دارای دو در است و در درون آن پلکانی تعبیه شده است. قسمت‌های پایین و بالای مناره دارای کتیبه آجری است که این کتیبه به خط کوفی نوشته شده و فاقد تاریخ و متن کتیبه آن از آیات کلام‌الله مجید است.

این مناره با قدمتی ۱۰۰۰ ساله در برابر عوامل طبیعی (زلزله، باد، باران، سرما و گرما) سرفراز برجای مانده و از جمله بلندترین مناره‌های ایران است که از طریق دو راه پله دورانی با ۶۴ پله به بالای مناره می‌توان صعود کرد.

به گفته رضا بیات، یکی از دوستداران میراث فرهنگی شهرستان گلپایگان مناره گلپایگان از زمان سلجوقیان است و برخی ساختمان آن را با ساختمان مسجد جامع و بازار چهارسوق گلپایگان همزمان می‌دانند.

وی با اشاره به اینکه مردم شهر گلپایگان تا حدود ۴۰ سال قبل خاک دستی خود را از اطراف مناره تامین می‌کردند، ادامه داد: در اطراف این مناره قطعه‌های ظروف سفالین شکسته نیز دیده می‌شد و آن محل را چاله‌های پامناره می‌گفتند. این دوستدار میراث فرهنگی که معتقد است مناره سلجوقیان گلپایگان به عنوان راهنمایی برای کاروانیان بوده است، افزود: بالای این مناره چراغ‌هایی را می‌کرده‌اند و از این طریق کاروانیان راه خود را پیدا می‌کردند.

وی اضافه کرد: بعد از خیابان‌کشی چون خیابان چند متری از جاده قافله فاصله پیدا کرد، زمین‌های اطراف مناره را با قسمتی از جاده قدیم به مالکین آن محدوده واگذار کردند. بیات قرار گرفتن ساختمان نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان گلپایگان و واحد حفاظت سازمان، در مجاورت مناره سلجوقی را باریکه نور امیدی برای حفظ این اثر تاریخی ارزشمند دانست و گفت: در نگاهی اجمالی می‌توان امیدوار بود که استقرار این نمایندگی در کنار این مناره می‌تواند قوت قلبی برای دوستداران میراث فرهنگی باشد و اما این در حالی است که این روزها خبرهایی ناشی از بی کفایتی در نگهداری از این اثر تاریخی به گوش می‌رسد. وی با اشاره به گودبرداری ۷ متری در چند قدمی مناره ۱۰۰۰ ساله سلجوقیان در گلپایگان، بیان داشت: این اقدام در ادامه تخریب و نابودی آثار فاخر فرهنگی و تاریخی شهرستان گلپایگان، پس از گودبرداری در پایه‌های شرقی مسجد جامع در فروردین ماه سال جاری و کوتاه آمدن دستگاه‌های مسوول و مصلحت‌اندیشی مدعیان دفاع از حقوق مردم و تاریخ و فرهنگ شهرستان اتفاق افتاده است.

بیات بابیان اینکه مصالح خشت و گل این بنای با عظمت و سقف‌های تیر چوبی خانه‌های تاریخی شهرستان گلپایگان قربانی مصلحت‌اندیشی و بی تدبیری‌ها شده‌اند، ادامه داد: در این راستا باید توجه داشته باشیم که در آینده‌ای نزدیک فاضلاب مجموعه تجاری در حال ساخت پی این بنای تاریخی را در آینده‌ای نزدیک نابود خواهد کرد.

وی با تاکید بر اینکه متاسفانه در شهرستان گلپایگان حریم آثار تاریخی دستخوش برخی از منفعت طلبی‌ها می‌شود، ادامه داد: در این راستا امیدواریم مسئولان استانی نسبت به این امر اهتمام ویژه‌ای داشته باشند.

اما در این میان مهدی نوبخت، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گلپایگان که معتقد است گود برداری صورت گرفته در کنار مناره سلجوقی گلپایگان قبلا هم بوده است و به چشم شهروندان دیده نمی‌شده است به خبرنگار مهر گفت: تنها سه متر از گودبرداری انجام شده مربوط به ساخت و ساز جدید است.

وی که معتقد است ساخت مجتمع تجاری در فاصله سه متری اثر تاریخی ۱۰۰۰ ساله امری ضروری است، ادامه داد: این محل خرابه باشد بهتر است یا در آن اقدامی‌نو صورت گیرد؟

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گلپایگان در پاسخ به سوال مهر مبنی بر اینکه آیا کاربری مناسبی برای ساماندهی اطراف مناره سلجوقی به منظور توسعه گردشگری در نظر گرفته شده است، افزود: در این زمینه باید یادآور شوم که قرار شده است طبقه بالایی مجتمع تجاری در دست ساخت سفره خانه سنتی راه‌اندازی شود. وی ادامه داد: در این راستا باید یادآور شوم که هر گونه ریزشی بر اثر گودبرداری در اطراف مناره سلجوقی را پاسخگو خواهیم بود. فریدون اللهیاری، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با اشاره به اینکه قبلا هم گودبرداری در کنار مسجد جامع گلپایگان صورت گرفته است به مهر گفت: در خصوص ساخت و ساز در حریم این مسجد برخورد لازم صورت گرفت و بناهای ساخته شده تخریب شد.

وی ادامه داد: پس از تخریب بناهای غیر‌مجاز ساخته شده در حریم مسجد جامع گلپایگان ساخت مجدد این بناها با نظارت میراث فرهنگی در حال پیگیری است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در خصوص مناره سلجوقی گلپایگان نیز گفت: این اقدام در بیخ گوش میراث فرهنگی صورت گرفته و مورد پیگیری جدی قرار خواهد گرفت.

.

خبرآنلاین در گزارشی باتیتر (فانوس صحرای گلپایگان در آستانه تخریب ) نوشت:

مناره گلپایگان که ۹۰۰ سال قدمت دارد و باقیمانده از دوره سلجوقی است، این روزها به خاطر گودبرداری های غیر اصولی در حال تخریب است.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ مناره سلجوقی گلپایگان که به فانوس صحرا هم مشهور است، در گذشته با نصب چراغ بالای آن راهنمای کاروانیان در مسیر جاده معروف ابریشم بوده است. این مناره که بلندترین مناره آجری سلجوقی قرن پنجم هجری شناخته می شود این روزها به خاطر مشخص نبودن حریم آن و گودبرداریهای غیراصولی در اطرافش در آستانه تخریب است.

این اثر تاریخی دارای دو در است که در درون آن راه پله دارد و بصورت دورانی با ۶۴ پله به بالای مناره می توان صعود کرد. قسمت های پایین و بالای مناره دارای کتیبه آجری است که این کتیبه به خط کوفی نوشته شده و فاقد تاریخ است و متن کتیبه آن از آیات کلام الله مجید است.

پس از درج خبر در بعضی از خبرگزاریها مبنی بر انجام گودبرداری غیر اصولی در کناره مناره سلجوقی گلپایگان  که این بنای  تاریخی را که دارای قدمتی بیش از 900 سال می باشد درآستانه خطر تخریب قرار داده است ، خبرنگار بیان با حضور در دفتر نمایندگی سازمان میراث فرهنگی در گلپایگان ، خواستار توضیح، مهدی نوبخت سرپرست  میراث فرهنگی گلپایگان  در این باره شد.

.

مهدی نوبخت در گفتگو با خبر نگار بیان اظهار کرد: گودبرداری که هم اکنون در مجاورت مناره سلجوقی گلپایگان در حال انجام است، فاز دوم بهسازی محوطه مناره سلجوقی گلپایگان می باشد که استارت اولیه آن در سال 89 زده شد .

وی با بیان اینکه در مرحله اول ، بحث ساخت پارک فانوس و بهسازی پله های مجاور پارک برای دسترسی آسان به محوطه مناره سلجوقی را داشتیم عنوان نمود: با تمهیدات شورای اسلامی شهر گلپایگان دردوره اول ، ساختمان تعاونی مسافربری که در کناره مناره سلجوقی قرار داشت، تخریب گردید وقسمت جلویی ان که در مجاورت خیابان امام خمینی(ره) و سه راه طالقانی بود جهت ساخت این پارک در اختیار شهرداری گلپایگان قرار گرفت.

وی ادامه داد :  ماه گذشته نیز زمینه ساخت قسمت انتهایی این زمین، که مالکیت آن کاملاً خصوصی می باشد ، پس از تعیین حریم مصوبی که سازمان میراث فرهنگی تعیین نمود و حدود 6 متر ارتفاع از کف معبر اصلی می باشد ، جهت ساخت یک رستوران و مجموعه خدماتی که قسمت فوقانی آن یک سفره خانه رو باز خواهد بود، فراهم گردید. و گودبرداری آن آغاز شد و برخلاف بعضی از خبرگزاریها که عمق این گودبرداری را 7 متر عنوان نموده بودند این گودبرداری 3 متر می باشد، زیرا 4 متر آن قبلاً گود بوده است.

 وی با اشاره به اینکه ارتفاع  مناره سلجوقی گلپایگان ، از سطح خیابان اصلی 4 متر میباشد اضافه کرد: سه متری که برای این مناره گودبرداری گردیده،جهت اجرای فونداسیون و زیرزمین می باشد تا پس از آن قسمت فوقانی آن ساخته شود.

مهدی نوبخت  ریزش آسفالت کوچه کناره مناره سلجوقی را که توسط سازمان میراث فرهنگی صورت پذیرفته است بسته به نظر مهندسین ناظر شهرداری اعلام نمود و بیان داشت: عرض کوچه مجاور مناره سلجوقی قبلاً سه متر بود که پس از  استقرار اداره میراث فرهنگی در مجاورت مناره سلجوقی گلپایگان ، این کوچه به عرض 8 متر تعریض گردید که 5 متر اضافی آن با خاک دستی و دیواره سنگی پر شد و بخاطر اینکه این دیواره در هنگام گود برداری برای کارگرانی که کار می کنند خطر آفرین نباشد، موقتاً این دیوار جمع گردید و همزمان با ساخت این بنا، ساخت این دیوار مجدداً انجام خواهد شد و بعلت اینکه قبلاً پشت این دیواره  با خاک دستی پر شده بود و  عامل افزایش رطوبت صعودی مناره بود و به آن آسیب می رساند ، پشت آن هم جهت رطوبت زدایی مناره سلجوقی نای کشی و حریم آن بهسازی خواهد گردید.

وی تصریح کرد:  مناره گلپایگان 6 متر فنداسیون دارد ، یعنی 6 متر از بستر اصلی آن بحالت پرستال داخل زمین می باشد و 18 متر هم ارتفاع سازه آن می باشد.

 وی با بیان اینکه کوچه قدیمی مناره گلپایگان قبلاً هم به همین اندازه ای بود که هم اکنون تخریب گردیده است ابراز امیدواری کرد : از مردم میخواهیم نگران ریزش مناره نباشند زیرا اگر قرار بود ریزشی صورت بگیرد از قدیم الایام که گاراژ و تعاونی مسافربری اینجا بود این دیواره ریزش پیدا می کرد.

برنامه های آتی سازمان میراث فرهنگی در حوزه های مختلف اعلام شد

سرپرست نمایندگی میراث فرهنگی گلپایگان در خصوص برنامه های آتی این سازمان گفت: در حوزه میراث فرهنگی برنامه های این سازمان در سال جدید شامل، مرمت و تکمیل باغ برج علی اکبری و خانه معظمی در سررباطان و مرمت و تکمیل سقف بازار سنتی که عایق گردیده و آجر فرش آن باقیمانده است می باشد.

وی افزود: در حوزه باستان شناسی ،باستان شناسی تپه های تاریخی گلپایگان از جمله تپه وداغ ، منطقه تاریخی آذر آباد در روستای ورزنه و تپه های باستانی منطقه عربستان در روستای تیکن را پیش رو داریم

وی عنوان نمود:  در حوزه گردشگری، پیشنهاد و پیگیری احداث باغ شهر و دهکده گردشگری کوچری و همچنین احداث مجموعه گردشگری ، خدماتی و ورزشی را در همین منطقه داریم و در حوزه صنایع دستی، آموزش و ترویج صنایع دستی و شرکت در نمایشگاههای صنایهع دستی در کل کشور از برنامه های این سازمان می باشد.

وی در خاتمه اضافه کرد: در صددیم بیت حضرت آیت الله گلپایگانی را بعنوان یک بنای تاریخی به ثبت برسانیم ،ولی متاسفانه بخاطر اینکه این خانه قبلا فروخته شده و صاحب آن حاضر به واگذاری آن نگردیده تاکنون موفق به انجام این کار نگردیده ایم

در پایان پایگاه خبری تحلیلی بیان گلپایگان انتظار دارد که کارشناسان مجرب کشوری در این خصوص ، با پیگیری این مسأله نظر خود را عنوان کنند تا مشخص گردد که آیا این گودبرداری ضرر و آسیبی برای مناره گلپایگان در برخواهد داشت یا خیر و آیا میراث فرهنگی گلپایگان در این زمینه اهمال یا قصوری داشته و یا خیر و سپس نتیجه گیری کنیم .

.

اختلاف سطح مناره سلجوقی و وضعیت گذشته

زمین اطراف مناره

زمین محوطه مناره

کوچه و نرده های فلزی

کوچه و نرده های فلزی

وضعیت پله ها

وضعیت قدیم

وضعیت گذشته

وضعیت گذشته

وضعیت گذشته

وضعیت مسیر مناره

گود برداری و اجرای فونداسیون جهت ساخت فاز دوم زمین پشت پارک فانوس

وضعیت کنونی کوچه مجاور مناره سلجوقی

وضعیت کنونی گودبرداری جنب مناره

وضعیت کنونی گودبرداری جنب مناره