چرا از “اینترنت ملی” می‌هراسند؟

“اینترنت ملی” چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ با اینترنتی که هم‌اکنون از آن استفاده می‌کنیم چه تفاوتی دارد؟ هدف از راه‌اندازی آن چیست؟ چه نقاط قوت و ضعفی نسبت به اینترنت بین‌المللی دارد؟ نحوه انعکاس اخبار مربوط به آن در رسانه‌های بین‌المللی و مواضع این رسانه‌ها در قبال آن چگونه بوده است؟

ایران مانند کره‌شمالی می‌شود!

به عنوان مثال، “وی‌تری” پایگاه خبری تخصصی مدتی قبل در حوزه فضای سایبر به نقل از “راشا تودی” آورده بود: دولت ایران قصد دارد با ایجاد یک شبکه اینترانت گسترده ملی، آن را جایگزین اینترنت کند.    اگر ایران موفق شود به هدف خود مبنی بر ایجاد اینترانت ملی دست پیدا کند، در کنار کره شمالی دومین کشوری خواهد بود که از سرویس وب ملی استفاده می‎کند.

دولت ایران سابقه طولانی در محدودسازی اینترنت دارد. این کشورمدتی قبل دسترسی  به سرویس‌های ایمیل خارجی را  محدود کرده بود. شایعاتی نیز مبنی بر راه‌اندازی سرویس اینترانت داخلی از ماه آوریل مطرح شده که براساس آن ایران قصد دارد با راه‌اندازی اینترانت داخلی، آن را جایگزین اینترنت ملی کند.

برنامه ایران برای دستیابی به اینترنت خصوصی در پی حملات سایبری گذشته به زیرساخت‌های این کشور صورت گرفته است. مدتی قبل اسرائیل و آمریکا سیستم‌های رایانه‌ای دولتی ایران را مورد هدف بدافزار بسیار مخرب “فلیم” قرار دادند. “نیویورک تایمز” نیز چندی قبل خبر داده بود آمریکا پشت پرده حمله ویروس “استاکس‌نت” که سالهای  گذشته تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم ایران را به تعطیلی کشاند، قرار دارد.

جهانیان با شک و ابهام به این ایده می‌نگرند

“رجیستر”، دیگر پایگاه خبری تخصصی فضای سایبر نیز به نقل از دیلی‌تلگراف از قطع ارتباط وزارت‌خانه‌های ایرانی با اینترنت تا ماههای آینده خبر داده است. بنا بر این خبر، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، دلیل این امر را حفاظت از اطلاعات حساس اعلام کرده است.

مسئولان گفته اند که قطع ارتباط وزارت‌خانه‌های کلیدی منجر به حصول اطمینان از این مطلب که اطلاعات این کشور به دست یک یا دو کشور دشمن با ایران نخواهد افتاد، می‌شود.

ایران پیش از این اعلام کرده بود برنامه‌هایی برای قطع ارتباط با اینترنت و راه اندازی شبکه اسلامی خودش دارد، ایده‌ای که جهانیان با شک و ابهام به آن می‌نگریستند. ، سازمان خبرنگاران بدون مرز اعلام کرد که این برنامه “بارها اعلام شده و هر بار به تعویق افتاده است”.

فکر می‌کردیم ایران دست از این هدف برداشته است!

“وب‌پرو نیوز”، یک پایگاه خبری تخصصی در حوزه فضای مجازی نیز در این باره نوشته است: ماه‌های گذشته اخباری مبنی بر تلاش ایران برای ساختن اینترنت خاص این کشور و خارج از نفوذ غرب، منتشر شده است. این تصمیم ضربه محکمی به تلاش‌های شهروندانی که به اینترنت به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط با خارج از کشور در طول اعتراضات سال 2011 وابسته بودند، به حساب می‌آید. سکوتی که در طی این مدت در این مورد وجود داشت، باعث شده بود فکر کنیم ایران از این هدف دست برداشته است، اما اقدام اخیر حاکی از آن است که ایران در حال فعال کردن اینترنت خاص خودش است. این اقدام ایران، برای قطع ارتباط با ایتنرنت، تاثیر اندکی در حفاظت از این کشور در برابر آسیب‌ها دارد و در مقابل آسیب‌های بیشتری را به همراه دارد. آن‌ها دوست دارند فکر کنند اینترنت تنها ابزار حملات سایبری است، در حالی که اینترنت تاثیر مهمی در موقعیت‌های علمی و اقتصادی دارد. با حذف اینترنت، ایران به زودی از نظر اجتماعی- اقتصادی در شرایط بدی مانند کره شمالی قرار خواهد گرفت.

تایمز اسرائیل نیز ضمن انعکاس خبر دیلی تلگراف، آورده است: این طرح با مخالفت افرادی مواجه شده است که آن را به مثابه سانسور تاثیر غرب بر روی اینترنت و ایجاد امکان نظارت بیش‌تر بر روی فعالان سیاسی در این کشور می‌دانند.

گوگل چه می گوید؟

در این میان گوگل، متحد همیشگی کاخ سفید و لابی‎های صهیونیستی نیز بیکار ننشسته است. اگر عبارت “اینترنت ملی” را در گوگل جستجو کنید، با عناوین مختلفی با مضمون “اینترنت ملی جایگزین اینترنت جهانی خواهد شد” با بسا مد بالا مواجه خواهید شد، اقدام گوگلی که به سردرگمی کابران در این زمینه دامن زده است.

“اینترنت ملی” یا “شبکه ملی اطلاعات”؛ مسئله این نیست!

مشاهده نحوه بازتاب این خبر در رسانه‌های مختلف ما را بر آن می‌دارد تا یک بار دیگر، به اینترنت ملی و مزایای آن –که روشن‌کننده عامل نگرانی این رسانه‌هاست – بپردازیم.

“اینترنت ملی”، “اینترنت پاک” یا به شکل دقیق‌تر “شبکه ملی اطلاعات” شبکه‌ای داخلی است که قرار است ارائه دهنده اینترنت در داخل کشور باشد.

برنامه پنجم توسعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را ملزم به ایجاد شبکه ملی اطلاعات کرده است. در ماده 46 برنامه پنجم توسعه، این وزارت‌خانه مکلف شده است نسبت به ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات و مراکز داده داخلی امن و پایدار با پهنای باند مناسب با رعایت موازین شرعی و امنیتی کشور اقدام مناسب صورت داده و با استفاده از توان و ظرفیت بخش‌های عمومی غیردولتی، خصوصی و تعاونی، امکان دسترسی پرسرعت را فراهم نماید.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، آذر ماه سال 89 در این باره گفت که شبکه ملی اینترنت یا شبکه اطلاعات ملی بر پایه پروتکل اینترنت طراحی شده و یکی از زیر ساخت‌های اصلی دولت الکترونیک محسوب می‌شود. پهنای زیاد باند ارسال تصویر، صوت و حجم زیاد اطلاعات از ویژگی‌های این شبکه است.

این پروژه بنا به گفته تقی پور، در سه فاز تفکیک شبکه‌ها و امنیت، انتقال کل میزبانی‌ها به کشور و مدیریت بومی و داخلی شبکه‌ها به صورت تمام و کمال اجرا خواهد شد.

اینترنت سریع‌تر، ارزان‌تر و امن‌تر، ارمغان شبکه ملی اطلاعات

راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، بنابر اظهارات کارشناسان، راه حلی اساسی به منظور افزایش امنیت در فضای سایبر و مصون ماندن کشور در برابر حملات سایبری و هکری دیگر کشور‌هاست. نکته حائز اهمیت دیگر در این زمینه آن است که با اتکا به شبکه ملی چنانچه به هر دلیلی پهنای باند بین‎الملل محدود شود، این محدودیت برای کاربران داخلی اعمال نخواهد شد

 از دیگر مزایای راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، نظارت بر عملکرد شرکت‌های اینترنتی برای جلوگیری از کم فروشی پهنای باند اینترنت -به عنوان راهکار مناسبی برای رفع مشکل سرعت اینترنت- است که قرار است حداکثر تا پایان برنامه پنجم توسعه عملیاتی شود.

 نکته حائز اهمیت دیگر در این زمینه آن است که با اتکا به شبکه ملی چنانچه به هر دلیلی پهنای باند بین‎الملل محدود شود، این محدودیت و دسترسی آنان را با وقفه مواجه نخواهد کرد. کارشناسان معتقدند با شکل‌گیری اینترنت ملی هزینه‌های دسترسی به اینترنت کاهش و پهنای باند اینترنت به سرعتی بین 2 تا 8 مگابیت بر ثانیه افزایش خواهد یافت.

 جهش روند خدمت‌رسانی دولت در پی راه‌اندازی اینترنت ملی و حذف بروکراسی اداری موجود در کشور، یکی دیگر از مواردی است که دولت را بر آن داشته است تا این طرح را با جدیت پیگیری کند   .

 همه سروصداهایی که رسانه‌های خارجی به پا کرده‌اند و دلیل آن را نگرانی از قطع دسترسی شهروندان ایرانی به اینترنت اعلام کرده‌اند، در حالی است که وزیر ارتباطات به صراحت تاکید کرده است شبکه ملی اطلاعات به هیچ وجه جایگزین اینترنت نخواهد شد و اینترنت به عنوان یک سرویس همچون گذشته در کنار شبکه ملی اطلاعات باقی خواهد ماند          .

 اینترنت به منظور استفاده‌های کاربردی عمومی و دریافت اطلاعات مورد نیاز که در شبکه داخلی در دسترس نیست، در کنار شبکه ملی اطلاعات در دسترس خواهد بود. وی با بیان این مطلب که استفاده از اینترنت برای ارسال اطلاعات ارزشمند قابل اتکا نیست تاکید کرده است که شبکه ملی اطلاعات به عنوان یک راه حل اساسی در این حوزه پیش‌بینی شده و اقدامات لازم برای افزایش ضریب امنیت روی آن در حال اجرا است.

 استقلال اطلاعاتی، مهم‌ترین عامل نگرانی جاسوسان

 سوالی که اینجا مطرح می‌شود، این است که عامل حقیقی این سروصداها چیست و چه عاملی باعث برانگیخته‌شدن نگرانی تا این حد شده است؟

 راه اندازی اینترنت ملی در گام نخست و در ادامه آن سیستم عامل و مرورگر ملی باعث کمرنگ شدن نفوذ و اشراف اطلاعاتی کمپانی‌های بزرگ غربی که پیش از این بارها شواهدی مبنی بر ارتباط پنهانی و آشکارشان با دولت‌های اقتدارگرا و سلطه‌گر در فضای مجازی منتشر شده است، می‌شود.

 به نظر می‌رسد نگرانی موتورهای جستجو که بنابر اعتراف مالکانشان ابزار جاسوسی از شهروندان دنیای مجازی‌اند و فروش اطلاعات کاربران، منبع تامین درآمد و سودهای سرشار آن‌هاست، در این زمینه به حق باشد.

 سهم ما در این طرح عظیم ملی چیست؟

البته این نکته نیز باید در نظر گرفته شود که با توجه به آن که تکنولوژی وب اساسا اصالت و ماهیتی آمریکایی دارد، بدیهی است که تا دستیابی به اقتدار و استقلال ملی در این زمینه راه دشواری باقی است که باید پیموده شود. طی کردن این راه نیازمند عزم ملی ایرانیان و همراهی، همکاری و سعه صدر نخبگان و فعالان فضای سایبر است تا با تحقق این هدف، شاهد سرافرازی هر چه بیشتر ایران اسلامی باشیم.