تجربه دیگران درباره اموال مسئولان؛ زیرساخت‌های روسیه برای اعاده اموال نامشروع
به گزارش خبرگزاری بیان؛ فساد به عنوان یکی از واقعیت های ناخوشایند جامعه امروزی، رشد بی سابقه‌ای در نظام اداری، سیاسی و اجتماعی کشورهای جهان داشته است. چنان که بررسی تجربه رویدادهای مختلف در کشورهای مختلف نشان می‌دهد هیچ کشوری با هر میزان ثروت و قدرت نمی تواند ادعا کند که از پیامدهای مخرب فساد کاملا مصون مانده است.
گزارش سالانه سازمان بین‌المللی شفافیت نشان می‌دهد که بر اساس شاخص ارزیابی فساد CPI سال 2017 میزان فساد در اکثر کشورها کاهش نیافته است یا کاهش بسیار کمی را نشان می‌دهد؛ روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی در برخی از کشورها برای ابراز عمومی دیدگاه‌هایشان در مورد فساد دولتی درمعرض تهدید جانی قرار داشته‌اند.
این موضوع، اما به معنی آن نیست که کشورها از تلاش برای مبارزه با فساد مالی مسئولان دست کشیده‌اند. نظام «افشای درآمد و دارایی مسئولان» یکی از روش‌هایی است که در بسیاری از کشورها برای مبارزه با فساد و افزایش شفافیت مقام‌های حکومتی و بالا بردن اعتماد عمومی به نظام حاکم به کار گرفته می‌شود.
گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در چند مجموعه گزارش به بررسی تدابیری پرداخته که کشورهای مختلف برای افشای درآمد و دارایی‌های مسئولان به کار گرفته‌‌اند. در گزارش‌های قبلی به بررسی تجربه کشورهای آرژانتین، ژاپن و کرواسی پرداختیم. این قسمت را، چنانکه در جدول زیر دیده می‌شود، به تجربه کشور روسیه اختصاص داده‌ایم.
| 1- رعایت انصاف | |||
| زیرساخت‌های قانونی | فدراسیون روسیه تا کنون قوانین مختلفی برای مبارزه با فساد و کنترل اموال مسئولان به تصویب رسانده که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: قانون مبارزه با فساد، قانون خدمات کشوری، قانون کنترل هماهنگی بین مخارج و درآمدهای مسئولان دولتی و چندین حکم ریاست‌جمهوری برای مقابله با فساد در میان مسئولان. | ||
| نوع اطلاعاتی که باید اعلام شود | مسئولان دولتی بایستی موارد زیر را اعلام کنند:
|
||
| سایر اطلاعات مرتبط | اطلاعات مربوط به درآمد، دارایی‌ها و بدهی‌ها و همچنین مخارج مربوط به همسران و فرزندان مقام‌های دولتی روسیه نیز باید اعلام شوند. | ||
| 2- شفافیت | |||
| دسترسی‌پذیری عموم به اطلاعات اعلام‌شده | خلاصه‌ای از اطلاعات مربوط به اموال اعلام‌شده مسئولان روی وب‌سایت سازمان‌های مربوطه قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، اطلاعات مربوط به دارایی‌های رئیس‌جمهور، روی وب‌سایت ریاست‌جمهوری قرار دارد.
این خلاصه موارد زیر را شامل می‌شود: الف) فهرست املاکی که مسئول مورد نظر، همسر و فرزندان مالک آنها هستند یا از آنها استفاده می‌کنند. نوع این املاک و منطقه و کشوری که در آن قرار دارند مشخص می‌شوند. ب) فهرست خودروها، همراه با جزئیاتی نظیر مدل آنها ج) درآمد سالانه مقام دولتی، فرزند و همسر وی. دسترسی به این اطلاعات رایگان هستند و برای مشاهده آنها نیاز به هیچ درخواست یا ثبت‌نام وجود ندارد. |
||
| 3- تمرکز روی مسئولان در معرض خطر | |||
| قوه مقننه | اعضای هر دو مجلس قانونگذار روسیه (مجلس دوما و شورای فدراسیون) موظف به اعلام دارایی‌های خود هستند. | ||
| قوه مجریه | اعضای قوه مجریه اعم از مقام‌های دولتی و صاحبان برخی مناصب در دستگاه خدمات کشوری بایستی دارایی‌ها و درآمدهای خود را اعلام کنند. | ||
| قوه قضائیه | قضات دادگاه قانون اساسی، قضات دیوان عالی، قضات فدرال و دادستان کل نیز بایستی دارایی‌های خود را اعلام کنند. | ||
| سایر | اعلام اموال و دارایی‌ها برای مقام‌های منطقه‌ای و محلی، برخی مناصب در بانک مرکزی فدراسیون روسیه و شرکت‌های دولتی نیز ضروری است. | ||
| رویکرد خطرمحور برای الزام مسئولان به اعلام دارایی‌های خود | از جمله ویژگی‌های منحصر به فرد روسیه از لحاظ نظام اعلام دارایی‌های مسئولان این است که از یک رویکرد دو وجهی که بر اساس میزان مخاطرات موجود برای مسئولان طراحی شده برای تعیین گزارش‌دهی‌ها استفاده می‌شود؛ در این نظام، 1) مناصب بلندپایه‌ای که رئیس‌جمهور در حکمی آنها را مشخص کرده بایستی اموال خود را اعلام کنند. 2) در مناصب سطح پایین‌تر، تصمیم‌گیری درباره اینکه کدام مقام‌ها باید این کار را انجام دهند به سازمان‌هایی که این مقام‌ها در آنها کار می‌کنند محول شده است. هر کدام از سازمان‌های دولتی فهرستی از مناصبی که لازم است اموال آنها اعلام شود تهیه کرده‌اند. | ||
| 4- گزارش‌دهی متناوب | |||
| فراوانی گزارش‌دهی | تمامی مقام‌های دولتی که طبق قانون بایستی اموال خود را اعلام کنند بایستی این کار را از زمان شروع به کار خود انجام داده و پس از آن هر سال میزان اموال خود را گزارش کند. | ||
| راستی‌آزمایی و اعتبارسنجی | در قوانین فعلی روسیه، شرایطی برای راستی‌آزمایی متناوب از گزارش‌دهی‌های مسئولان در نظر گرفته نشده است. راستی‌آزمایی از اطلاعاتی که مسئولان درباره دارایی‌هایشان در اختیار قرار می‌دهند را دفاتر مبارزه با فساد در سازمان‌های دولتی انجام می‌دهند. این دفاتر ممکن است این کار را به ابتکار خودشان یا به درخواست حزب‌های سیاسی، نهادهای مجری قانون، سایر سازمان‌های دولتی و رسانه‌ها انجام دهند. | ||
|
|||
| نوع مجازات‌ها | در صورتی که مسئولان در موعد مقرر گزارش مربوط به اموال و دارایی‌های خودشان را اعلام نکنند و یا اطلاعات نادرست در این مورد ارائه دهند با مجازات «عزل به دلیل عدم اعتماد» مواجه می‌شوند.
در صورتی که مقامی با این اتهام از سمتش عزل شود، قادر به ورود به مشاغل دولتی نخواهد بود. |
||
منبع: تسنیم