التهاب و انتظار در «پلاسکو»

به گزارش خبرگزاری بیان، مادر ضجه می‌زند. عکس پسر تازه دامادش را در آغوش کشیده و با آن نجوا می‌کند. نگاه پر از اشک‌اش در انتظار پاسخی از «بهنام» جوانش است. هنوز باور نکرده که او برنمی گردد. چشمانش به ورودی اتاق است تا یک بار دیگر پسر مهربان و خندانش را ببیند. سر برمی گرداند. دیدن نامزد جوان بهنام، جگرش را آتش می‌زند. شوکه است و پژمرده شده. چه زود سیاهپوش دامادش شد….

مادر هر بار نگاه به عکس بهنام می‌کند یاد آن روزهایی می‌افتد که او خوشحال از نجات یک انسان در خانه می‌خندید و همه چیز را با آب و تاب تعریف می‌کرد. مادر دلش آرام است؛ شک ندارد اگر بهنام‌اش لحظه‌ای چشم می‌گشود، با لبخندی به مادر می‌گفت: «خوشحالم. من امروز خیلی‌ها را نجات دادم.» مادر بهنام می‌گوید: «می خواستم چند ماه دیگر دامادش کنم اما…. بهنام عاشق شهادت بود و به کارش عشق داشت. وقتی کسی را نجات می‌داد آنقدر شاد می‌شد که لحظه‌ای صدای خنده‌های قطع نمی‌شد. می‌خواست مدافع حرم شود. پسرم به آرزویش رسید اما دلم برای خنده‌هایش تنگ است.»

بهنام عشق شهادت داشت
بهنام میرزاخانی تنها 26 سال داشت که در حریق و آوار ساختمان فرسوده پلاسکو با 65 درصد سوختگی به بیمارستان شهید مطهری منتقل شد و پس از یک روز کما به شهادت رسید. او نخستین شهید آتش‌نشان در حادثه ساختمان پلاسکو بود.حمید مراوندی تهیه‌کننده برنامه تلویزیونی «دوباره گوش کن»، ضمن ابراز همدردی با خانواده این آتش‌نشان فداکار گفت: «یکی دو ماه قبل برای ضبط تیتراژ برنامه‌ای تلویزیونی به دنبال لباس آتش‌نشانی بودم اما به خاطر قیمت بالای آن کسی حاضر نبود لباسی به من امانت دهد. خیلی گشتم تا اینکه از طریق یکی از دوستانم به بهنام میرزاخانی معرفی شدم. آتش‌نشان خوشرو و خوش برخورد ایستگاه آتش‌نشانی امام حسین(ع)بود و قرار شد ساعاتی لباسش را امانت بگیرم. در همان چند دقیقه که داشتیم درباره برنامه صحبت می‌کردیم ناگهان بهنام به من گفت: «کسی را می‌شناسی بی‌دردسر و تشریفات مرا به سوریه بفرستد؟ دوست دارم مدافع حرم بشوم و عاقبت بخیر…» او به آرزویش رسید. بهنام میرزاخانی عاشق شهادت بود.»

دیروزهم محل آوارساختمان «پلاسکو» حال و هوای عجیبی داشت. گاهی سکوت، گاهی فریاد، گاهی اشک و…
بخشی از آوار با تلاش شبانه روزی تیم‌های عملیاتی جابه‌جا شده بود. اما آتش همچنان در بخش‌هایی زبانه می‌کشید.دراین میان بــــــرخی گمانه هادرباره پیدا شدن محل کشف اجساد، نفس‌ها را در سینه‌ها حبس کرده بود. دلهره و ماتم ازدست دادن آتش‌نشان‌های با غیرت و فداکار«ایران» را فراگرفته است. خانواده‌های آتش‌نشانان دیگر رمقی برای گریه ندارند. بغض راه گلویشان را بسته. بعد از ساعت ها بی‌خبری از عزیزانشان، با هر پیامک و صدایی آشوب به دل شان می‌افتد و به‌دنبال خبری به این سو و آن سو می‌دوند.
دیروز خودروهای حمل اجساد از بهشت زهرا آمده بودند. جست و جوها نقطه‌ای ادامه داشت. آتش‌نشانان نیز آرام وقرارنداشتند. بعد از دو شبانه روزعملیات سخت و نفسگیر، خستگی از چهره هایشان می‌بارید اما همچنان بی‌وقفه کار می‌کردند. نخستین دقایق شنبه 2 بهمن؛ آوار زیادی برداشته شده بود و هر لحظه امکان داشت کسی پیدا شود. آتش‌نشانان حال خوشی نداشتند. هر لحظه ممکن بود پیکری از همکارانشان یا مردم گرفتار پیدا شود. باورش برای آنها هم سخت بود. در دقایقی طولانی تمرکز روی بخش‌هایی زیاد شد. جست و جوها به طور دستی ادامه داشت. لحظاتی بعد نخستین پیکر بیرون کشیده شد. کلاه و کپسول آتش‌نشانی را نیز بیرون کشیدند. آتش‌نشانان حال عجیبی داشتند و «یاحسین» گویان پیکر همکارشان را به پایین خرابه‌ها منتقل کردند. انگار می‌خواستند خداوند به آنها نیرویی بدهد تا این غم سنگین را تحمل کنند. عقربه‌ها بسرعت حرکت می‌کردند. هیچ کس نمی‌دانست پیکر پیدا شده مربوط به کدام آتش‌نشان است. ولوله‌ای در میان خانواده‌ها وسایرحاضران به پا شده بود. پاهایشان سست شده بود. حتی توان فریاد وگریه هم نداشتند… پیکر دوم نیز پیدا شد و…

ادامه جست و جوهای متمرکز
عملیات جست و جو در بامداد دیروز روند خاصی داشت. دستگاه‌های زنده یاب که در مرحله اول نتیجه‌ای نداده بودند بار دیگر از چند نقطه در خرابه‌ها وارد شدند. همه دستگاه‌ها خاموش شده و سکوتی وهم انگیز بر فضا حکمفرما بود. در ضلع غربی ساختمان پلاسکو «فرکـانس‌های ضربه ای» شنیده شد. امیدها قوت گرفت، اما دسترسی به مناطقی که سیگنال دریافت شده بود بسیار دشواربود.مرتضی مرادی‌پور، معاون امداد ونجات جمعیت هلال احمرکه درمحل حادثه حاضربود دراین باره به «ایران» گفت: «از آنجا که دریافت پیام‌ها صوتی و به صورت ضربه بوده است، احتمال دریافت پیام از انسان زنده قوت گرفته و ما نیز امیدواریم بتوانیم هموطنان خود را زنده از محل دریافت سیگنال نجات دهیم..هم‌اکنون ۳۵ تیم عملیاتی هلال‌احمر شامل ۷۰ امدادگر و نجاتگر در حال جست‌ وجو در ساختمان پلاسکو هستند و تیم‌های عملیاتی جست‌ وجو و نجات، آواربرداری و «آنست» هلال‌احمر به همراه ۴ دستگاه زنده‌یاب و سگ‌های زنده‌یاب در محل مستقر و عملیات جست و جو را ادامه می‌دهند. نیروهای ما در دو ضلع غربی و جنوب غربی و همچنین ضلع شرقی و شمال شرق پلاسکو به عملیات مشغول هستند.»
مرتضی سلیمی قائم مقام سازمان امداد ونجات هلال احمر نیز گفت: «دستگاه‌های زنده‌یابی که در محل وجود دارد از طریق امواج مغناطیسی تا 30 متر کارایی دارند اما متأسفانه با‌وجود حفر تونل و استفاده از سگ‌های زنده یاب هنوز موفقیتی حاصل نشده است.»
افزایش قربانیان فاجعه
آمار قربانیان حادثه هرساعت و با پیشروی عملیات آوار‌برداری افزایش می یافت،اما در این میان اعلام پیدا شدن یک جسد بدون سر و یک سر انسان بیش از اینکه بتواند آرامشی بر درد خانواده‌های نگران باشد دل آنها را خون کرده بود. این در حالی بود که سخنگوی آتش‌نشانی در پاسخ به شایعات، از پیدا شدن پیکرهای سه آتش‌نشان خبرداده بود. این تعداد غیر از آتش‌نشانی بود که در بیمارستان مطهری به شهادت رسید. همچنین پیدا شدن یک کپسول آتش‌نشانی از زیر آوار واکنش احساسی آتش‌نشانان را در پی داشت.
جلال ملکی سخنگوی آتش نشانی هر گونه احتمال زنده ماندن افراد یا دریافت سیگنال را رد کرد و گفت: «این اطلاعات شایعات فضای مجازی است. زنده بودن افراد زیر آوار را تکذیب می‌کنیم. در مجموع پیکر شهدای آتش‌نشان و کسانی که خانواده‌های آنها به نیروی انتظامی مراجعه کرده و اعلام مفقودی کرده‌اند 25 نفر است. اما عدد 16 شهید برای آتش‌نشانی قطعی و 9 نفر نیز مفقودان هستند.» این آمار در حالی اعلام شد که یک منبع آگاه از کشف 4 پیکر آتش نشانان از زیر آوار خبر داد.

تعیین هویت جانباختگان در پزشکی قانونی
با پیدا شدن اجساد تعدادی از قربانیان، سرپرست دادسرای امور جنایی تهران از صدور دستورات لازم برای انتقال پیکر این آتش‌نشانان به پزشکی قانونی خبر داد. شهریاری در این باره گفت: «در حال حاضر پیکر تعدادی از آتش‌نشانان کشف و به پزشکی قانونی منتقل شده است، اما هنوز هویت قطعی پیکرهای کشف شده مشخص نیست. ضمن اینکه علت اصلی جان باختن این افراد از طریق پزشکی قانونی اعلام خواهد شد. از آنجا که خانواده آتش‌نشانان منتظر اعلام خبر درباره وضعیت عزیزان خود هستند از انتشار اخبار و تصاویر متناقض پرهیز کنید.»دکتر قادی پاشا، مدیر کل پزشکی قانونی استان تهران نیز دراین باره گفت: «برای شناسایی پیکر شهدا با هماهنگی دادستان و شهردار تهران در حال هماهنگی و پیگیری برای دریافت نمونه‌های« دی ان ای» از خانواده‌های درجه یک این جان باختگان هستیم تا آزمایشات تطبیق داده شود.»پس از وقوع آتش‌سوزی و آوار ساختمان بلند پلاسکو تیمی از عوامل تشخیص هویت و متخصصان پزشکی قانونی استان تهران به حالت آماده باش درآمدند تا با پیدا شدن پیکر جان باختگان این حادثه در سریع‌ترین زمان نسبت به صدور جواز دفن یا صدور مجوز شناسایی افراد اقدام شود. همچنین عوامل پزشکی قانونی در مرکز آزمایشگاهی کهریزک نیز از دقایق اولیه این اتفاق آماده هستند.

کمبود امکانات درمانی نداریم
پیرحسین کولیوند سرپرست اورژانس کشورنیز گفت: از لحظه حادثه تاکنون 145 مصدوم داشتیم و تنها 2 نفر همچنان تحت درمان هستند. از نظر امکانات مشکلی نداریم ضمن اینکه به اندازه کافی تخت اورژانس، بیمارستان‌ و تخت‌های بستری را برای حوادث پیش‌بینی کرده و آماده داریم. همچنین فوریت‌های پزشکی در محل حادثه حضور فعال دارند. با توجه به شرایط ویژه و دشوار عملیات امدادرسانی درمحل آوار، متخصص‌های طب اورژانس و آمبولانس‌های آی‌سی‌یو نیز در محل حادثه مستقر هستند. در روز سوم هم دو آتش‌نشان به دلیل مصدومیت هنگام عملیات به بیمارستان انتقال یافتند که مشکل‌شان جدی نیست.»

درخواست پلیس از مردم
در شرایطی که همچنان مردم برای دیدن عملیات آوار‌برداری پلاسکو، در اطراف محل حادثه تجمع کرده بودند، سردار ساجدی نیا رئیس پلیس تهران بزرگ از مردمی که جلو خیابان نوفل لوشاتو جمع شده بودند، گفت: «امدادگران با تمام توان در حال کار هستند و به کمک احتیاج ندارند. در این شرایط بهترین کمک شهروندان حفظ آرامش و کمک به کاهش ترافیک و دوری ازمحل حادثه است.»رئیس پلیس تهران درباره آمار مفقودی‌ها به پلیس نیز گفت: «تا این لحظه تنها 2 خانواده با مراجعه به پلیس، مفقودی عزیزانشان را در اطراف ساختمان پلاسکواعلام کرده‌اند.»سردار محمد رضا میهماندار رئیس پلیس راهور تهران نیز از تداوم محدودیت‌های ترافیکی در محدوده پلاسکو تا اطلاع ثانوی خبر داد و گفت: «محدودیت‌ها شامل ممنوعیت تردد در طول خیابان جمهوری از حافظ تا استقلال(مخبرالدوله) و همچنین خیابان فردوسی از میدان امام خمینی(ره) تا میدان فردوسی است.»

استقرارتیم‌های نقشه برداری
برای تسهیل در روند آواربرداری و به منظور بررسی و ارزیابی تغییرات سازه‌های مجاور پلاسکو، چهارتیم از مهندسان نقشه بردار در اطراف آوارها مستقر شدند.
تخریب ساختمان کناری و نفوذ به طبقات زیرین
آتش‌نشانان و امدادگران با مجوزی که دادستانی در اختیار آنها قرار داده بود به منظور تسهیل در روند آواربرداری ساختمان «پلاسکو»، بخشی ازپاساژ کویتی‌ها را تخریب کردند.
سید جلال ملکی – سخنگوی آتش‌نشانی- با تأیید این موضوع گفت: «عملیات آواربرداری در ضلع جنوبی و شرقی در حال پیگیری است. همچنین با مجوز دادستانی ضلع شرقی ساختمان را تخریب کردیم تا روند آواربرداری تسریع شود؛ تنها درخواست ما هم از شهروندان این است که از ازدحام جمعیت در این محوطه خودداری کنند. آتش‌نشانی از نظر ماشین‌آلات و تجهیزات کمبودی ندارد و با تمام توان در حال فعالیت هستیم.»

افزایش محدودیت برای خبرنگاران
با طولانی شدن روند امداد و نجات و از واپسین ساعات دومین روز حادثه، مأموران حاضر در محل برای خبرنگاران محدودیت‌ها را افزایش دادند. گفته می‌شود این محدودیت‌ها به دلیل انتقاد تعدادی از مسئولان شهری از نحوه اطلاع‌رسانی بوده است. همچنین در ساعات پایانی جمعه اطراف محل با گونی‌های آبی بسته شد که این اقدام از سوی برخی خبرگزاری‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی به اقدامی برای جلوگیری از ثبت تصاویر پیکرهای کشف شده تعبیر شد.

پیش‌بینی عملیات طولانی آواربرداری
سرهنگ روح‌الله صدرا، معاون هماهنگ‌کننده قرارگاه خاتم الانبیا نیزگفت: «به دلیل در هم تنیدگی مصالح و همچنین سازه فلزی ساختمان، احتمال می‌دهیم کار آواربرداری بیش از یک هفته طول بکشد.قرارگاه خاتم الانبیا در آغاز حادثه با تمام قوا وارد عمل شد و دستگاه‌های زیاد به همراه نیروهای مجرب را به این کار اختصاص داد. بیش از 100 نیروی متخصص و 20 دستگاه سنگین به محل حادثه اعزام شدند. به محض اعلام نیاز مجدد نیز آمادگی داریم دستگاه‌های جدیدی وارد کنیم. این دستگاه‌ها شامل جرثقیل‌های بلند، بیل‌های تخصصی و دستگاه‌های برش و خمش است.»