ریشه‌های بیکاری پس از فارغ‌التحصیلی
به گزارش خبرگزاری بیان کاریابی و پیدا کردن شغلی متناسب با درس و رشته تحصیلی امروزه کاری بس دشوار شده تا جایی که در کوچه پس کوچه های شهر شاهد جوانان روزنامه به دست بیشتری هستیم و به همان نسبت هم جوانانی را می بینیم که با مدارک تحصیلی بالا به کارهای غیرمرتبط و گاه بسیار دم دستی رو می آورند.
جوانان امروز آنقدر درگیر پیدا کردن کار شده اند که حتی گرایششان برای تحصیل در برخی رشته های تحصیلی با بازار کاری پر رونق تر از بقیه بیشتر شده است. در واقع می توان گفت که آنان با توجه به نیازهای استخدامی مراکز و سازمانهای مختلف، رشته دانشگاهی خود را انتخاب می کنند.
هر چند که این مسئله در ظاهر درست و منطقی به نظر می رسد اما با نگاهی دقیق‌تر به راحتی می توان فهمید که جوانان گاه از علاقه و سلیقه خود می گذرند و تنها برای آنکه بتوانند زندگی آینده شان را تامین کنند وارد دانشگاه شده و کمر همت به اخذ مدرک می بندند. این هدف گذاری نه تنها جوانان را از تجربه بهترین لذتهای زندگی، دور می کند بلکه باعث می شود کارهای مهارتی و پژوهشی، دیگر مشتاقان زیادی را نداشته باشند.
حتی اگر هم اوضاع به این شکل نباشد و جوانان رشته مورد علاقه خود را دنبال کنند، همواره در طول سالهای تحصیلی خود با این چالش مواجه هستند که آیا بعد از فارغ التحصیلی می توانند کاری ایده آل متناسب با علاقه شان پیدا کنند یا خیر. آنچه مسلم است، پیدا کردن کار در شرایط امروزی بسیار سخت شده است.
حال، مدرک گرایی و این همه درسهای تئوری تا کجا باید پیش رود؟ تا کی باید این همه جوان در سراسر کشور روزهای زیادی را دنبال کار بگردند و دست آخر بی نتیجه دور خود بچرخند؟
بابت حفظ کردن فرمول پول نمی‌دهند!
کسب مهارت در کنار کسب آموزش های علمی و تئوری یکی از مواردی است که برای کاریابی جوانان بسیار موثر است.
وقتی از سازمانها و ادارات مختلف پرسیده می شود که چرا از بین فارغ التحصیلان دانشگاهی کمتر استخدام صورت می گیرد با این پاسخ روبه رو می شویم که اکثر دانشجویان ما به جای تسلط روی کارهای مهارتی رشته خود بیشتر در زمینه های تئوری مسلط هستند و این موضوع، بکارگیری آنها را در عمل با چالش مواجه کرده است چرا که در این صورت برای هر جوان ورودی باید دوره های کارورزی و آموزش مهارت گذاشته شود.
علاوه بر این، فراهم کردن زمینه های شغلی که آینده جوانان را تامین کند تا حد زیادی بر عهده جامعه و دولت است که آنها هم به صورت علنی اعلام کردند نمی توانند برای این حجم عظیم از دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکتری) شغل تامین کنند. لذا در حال حاضر بیش از پیش به کارهای مهارتی و بخش خصوصی توجه شده و برای حل این معضل جوانان دست بکار شده‌اند.
فعالیت نه چندان کارآمد بخش خصوصی ثمره بیکاری جوانان
وحید احمدی معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با اشاره به اشغال جوانان به عنوان چالشی اساسی گفت: بخشی از این موضوع به نبود بازار تقاضا در کشور بر می گردد چرا که متاسفانه صنعت و حوزه تقاضای ما از حجم قابل قبول برای بهره گیری از فارغ التحصیلان برخوردار نیست.
وی ادامه داد: از طرف دیگر فعال نبودن بخش خصوصی هم به این مسئله دامن می زند چرا که بخش دولتی (که اکثر صنایع ما در این بخش فعال هستند) با ظرفیتی خاص بالطبع نمی تواند به اندازه مطلوب توسعه پیدا کند.
به گفته احمدی، از آنجا که بخش دولتی و خصوصی گسترش نیافته طبیعتا نیاز چندانی هم به افراد برجسته دانشگاهی و فارغ التحصیلان نیست تا زایشی در آنها صورت گیرد.
رشد شرکتهای دانش‌بنیان جوانان را از بیکاری نجات می‌دهد
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با بیان اینکه در کاریابی سخت جوانان، میزان خلاقیت و مهارت‌های آنها هم دخیل است، عنوان کرد: علاوه بر اصلاح مکانیسم‌های عرضه و تقاضا باید جوانان ما هم خلاق و کارآمد باشند. اگر هر جوان تنها به دنبال شغل و منسبی دولتی روزگار بگذراند و خلاق نباشد، بدون شک در تضمین و تامین آینده خود با مشکل مواجه می‌شود. از طرفی فارغ التحصیلان دانشگاهی باید بتوانند بازار و شرکتی برای خود راه اندازند و حتی برای جوانان دیگر اشتغال زا باشند.
وی ادامه داد: درحال حاضر خوشبختانه برنامه های مختلفی برای استفاده از ظرفیتها و کارآمدی جوانان تهیه شده که از جمله آنها می توان به توسعه پارکهای علمی و فناوری و اجرایی شدن قانون شرکتهای دانش بنیان در کنار تسهیلات و حمایتها اشاره کرد.
احمدی با اشاره به فعال شدن صندوق نوآوری و شکوفایی طی 2 سال اخیر اظهار داشت: در سالهای اخیر تعداد شرکتهای دانش بنیان رونق گرفته و حتی قوانین مربوط به آنها هم بیش از پیش فعال شده است. در حالی که تا پیش از این نه تنها قانون خاص شرکتهای دانش بنیان اجرایی نمی شد بلکه در عین فعال نبودن صندوق های نوآوری و شکوفایی، صندوق های پژوهش و فناوری هم گردش مالی خوبی نداشتند.
هرچند که طبق نظر مسولان در مسیر رشد، خلاق و مهارت محور کردن جوانان قرار گرفته ایم اما این مسیر سال ها است که در کشورهای دیگر طی می شود و می‌توان گفت ما به نوعی عقب هستیم.
نسل خلاق و کارآفرین در راه است
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با اشاره به پارکهای علم و فناوری گفت: 38 پارک علم و فناوری فعال در سطح کشور حدود چهار هزار و 400 شرکت و بیش از 30 هزار شغل را ایجاد کرده‌اند و در واقع هدف این است که دانشگاه‌ها نسل خلاق و کارآفرین تحویل جامعه دهند. از این رو دانشجو باید پس از فارغ‌التحصیلی علاوه بر توان ایجاد اشتغال برای خودش، اشتغال‌زایی نیز داشته باشد.
وی اظهار داشت: تقویت ارتباط میان صنعت و دانشگاه به طوری که دانشگاه صرفا محیط آموزشی نباشد و بتواند نیازهای جامعه را نیز برطرف کند، یکی از مهمترین اهداف وزارت علوم است.
از طرفی، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهور با اشاره به فعالیت بیش از 2 هزار و 800 شرکت دانش‌بنیان اعلام کرد: این شرکتها با فعالیت خود 70 هزار شغل ایجاد کرده‌اند و پیش‌بینی بر این است که تا پایان سال تعداد این شرکتها به بیش از سه هزار شرکت برسد.
علاقه به پشت میزنشینی؛ مانع کسب ثروت
بنابراین بهتر است علاوه بر تغییرات در نظام آموزشی و سوق دادن آن به سمت مهارت محوری برای پیوند ارتباط دانشگاه و صنعت، قدمهای جدی‌تری برداریم.
اگر فضا به گونه ای تغییر کند که دانشجویان با خلاقیت و کارآمدی خود تنها به فکر یافتن شغل پشت میز نشینی نباشند و خود وارد میدان شوند می توان تا حد زیادی کاریابی بعد از فارغ التحصیلی را آسان کرد.
دانشجویان ما باید یاد بگیرند که تنها داشتن ذهنی انباشته از معلومات حفظی کافی نیست و باید توانایی راه اندازی شرکتهای خصوصی و عرضه محصولات خود را کسب کنند.
البته ناگفته نماند که آنان این مسئله را هم باید در نظر داشته باشند که هیچکس در طول یک شب به جایگاه والا و ثروت زیاد نمی‌رسد و برای داشتن جایگاهی برتر باید تلاش کرد.
منبع:باشگاه خبرنگاران