میدان مغناطیسی زمین ترک خورد!
به گزارش بیان گلپایگان، میدان مغناطیسی وسیع زمین اصلیترین عاملی است که زمین را به سیارهای قابل سکونت تبدیل کرده است، زیرا سیاره را از معرض پرتوها و تشعشعات کیهانی در امان نگه داشته است. اما دانشمندان هندی به تازگی به وجود طوفانهای قدرتمند ژئومغناطیسی پی بردهاند که باعث تغییر لایه محافظ زمین شدهاند تاحدی که این لایه برای اولین بار ترک برداشته است.
محققان با بررسی دادههای به دست آمده از تلسکوپ میونی GRAPES-3 در هندوستان، که در ۲۲ ژوئن ۲۰۱۵ موفق به رصد پرتوهای کیهانی بسیار عظیم شد، پی به وجود این شکاف بردند. این تلسکوپ برای دوساعت شاهد بمباران لایه مگنتوسفر توسط ذرات کیهانی بود که در نتیجه آن تشعشعات پرقدرتی ساطع شده و با سرعت نور در فضا پخش شدند.
این پرتوها به اندازهای قدرتمند هستند که میتوانند به راحتی به بدنه یک فضاپیما نفوذ کنند و لایه مغناطیسی محافظ زمین اولین سپر دفاعی زمین در برابر آنها به شمار میرود. در حدود ۴۰ ساعت پیش از رویداد ۲۲ ژوئن ۲۰۱۵، ابری غولپیکر از پلاسمای خورشیدی از خارجیترین لایه اتمسفر خورشید به بیرون فوران کرد و به تدریج با سرعت ۲٫۵ میلیون کیلومتر بر ساعت با مگنتوسفر زمین برخورد کرد که در نتیجه آن چندین طوفان ژئومغناطیسی رخ داد و موجب قطع شدن سیگنالهای رادیویی در کشورهایی با عرض جغرافیایی بالا شد و در عین حال در مناطق قطبی شفقهای زیبایی خلق کرد.
اما اکنون محققان زوایای مختلف این رویداد را بررسی کرده و جزئیات جدیدی از آن را کشف کردند. محققان موسسه تاتا در هندوستان با انجام شبیه سازیهایی با استفاده از دادههای ماهواره GRAPES-3 از رویداد ۲۲ ژوئن، دریافتند لایه مگنتوسفر به صورت موقتی دچار ترک خوردگی شده است و همین موضوع باعث شده تا سیستمهای رادیویی زمین با چنین شدتی دچار اختلال شوند.
به گفته محققان این بمباران به اندازهای شدید بوده است که به مگنتوسفر فشار زیادی وارد کرده است و باعث شده تا این لایه ۱۱ تا چهار برابر شعاع زمین منقبض شود. محققان احتمال میدهند طوفان ژئومغناطیسی به اندازهای قدرتمند بوده است که بتواند ساختار لایه محافظ مغناطیسی زمین را دچار تحول کند و در آن شکافهایی ایجاد کنند تا تشعشعات و پرتوهای کیهانی از آن به درون نفوذ کنند.
وقوع چنین رویدادی میتواند نگرانکننده باشد، زیرا نشان میدهد بخشهایی خاص از میدان مغناطیسی زمین درحال تغییر یا تضعیف است. اگرچه شکافهای ایجاد شده موقتی هستند، اما نکته ناخوشایند این است که این لایه دچار تغییری شده که زمینه ایجاد شکاف در آن به وجود آمده است. جزئیات بیشتر این پژوهش در Physical Review Letters منتشر شده است.