خبرگزاری بیان گلپایگان

روز هیجدهم ذیحجه سال دهم هجری نزدیک ظهر، رسول گرامی اسلام(ص) همین که به منطقه‌ای که «غدیر خم» در آن واقع شده بود رسیدند، مسیر حرکت خود را بدان جا تغییر دادند و فرمودند: «ای مردم! دعوت‌کننده خدا را اجابت کنید که من پیام‌آور خدایم». این کنایه از آن بود که هنگام ابلاغ پیام مهمی فرا رسیده است. سپس فرمان دادند تا همه مردم متوقف شوند و آنان که پیش رفته‌اند بازگردند و آنان که پشت سر هستند، توقف کنند تا آهسته آهسته همه جمعیت در محل از پیش تعیین شده گرد آیند. شدت گرما در اثر حرارت آفتاب و داغی زمین سوزنده به حدی ناراحت‌کننده بود که مردم و حتی خود حضرت، گوشه‌ای از لباس خود را به سر انداخته و گوشه‌ای از آن را زیر پای خود قرار داده بودند و عده‌ای عبای خود را به پایشان پیچیده بودند. پیامبر(ص) دستور دادند تا به محل درختان کهنسالی که در کنار برکه غدیر بودند بروند و آنجا را آماده کنند. یاران حضرت از رواندازهای شتران و سایر مرکب‌ها کمک گرفتند و منبری به بلندی قامت ایشان ساختند؛ طوری که حضرت هنگام سخنرانی مشرف بر مردم باشد تا صدای حضرت به همه برسد و همه او را ببینند.
مقارن ظهر انتظار مردم به پایان رسید و منادی حضرت ندای نماز جماعت داد. بعد از اقامه نماز، مردم ناظر بودند که پیامبر(ص) بر فراز آن منبر ایستادند و علی بن ابیطالب(ع) را فراخواندند و به او امر فرمودند که بالای منبر بیاید و در سمت راستش بیاستد. اینک صحرا برای اولین بار شاهد تجمع عظیم صد و بیست هزار نفر بود. پس از آماده شدن مردم، پیامبر(ص) سخنرانی تاریخی و آخرین خطابه رسمی خود را برای جهانیان آغاز کردند که در یازده بخش قابل ترسیم است:
حضرت در اولین بخش، به حمد و ثنای الهی پرداختند و صفات قدرت و رحمت حق تعالی را ذکر فرمودند و به بندگی خود در مقابل ذات الهی شهادت دادند.
در بخش دوم، سخن را متوجه مطلب اصلی نمودند و تصریح کردند که باید فرمان مهمی درباره علی بن ابیطالب(ع) ابلاغ کنم و اگر این پیام را نرسانم، رسالت الهی را نرسانده‌ام و ترس از عذاب او دارم.
در سومین بخش، امامت دوازده امام بعد از خود را تا آخرین روز دنیا اعلام فرمودند و به عمومیت ولایت ایشان بر همه انسان‌ها و در همه زمان‌ها و مکان‌ها و در همه امور اشاره کردند.
در بخش چهارم، با بلند کردن دست امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «هر کس من نسبت به او از خودش صاحب اختیارتر بوده‌ام، این علی هم نسبت به او صاحب اختیارتر است». سپس کمال دین و تمام نعمت را با ولایت ائمه(ع) اعلام فرمودند و خدا و فرشتگان و مردم را بر ابلاغ این رسالت شاهد گرفتند.
در بخش پنجم، صریحاً فرمودند: «هر کس از ولایت ائمه(ع) سر باز زند، اعمال نیکش سقوط می‎‌کند و در جهنم خواهد بود» و شمه‌ای از فضایل امیرالمؤمنین(ع) را متذکر شدند.
در بخش ششم، آیات عذاب و لعن را تلاوت نمودند و
به امامان گمراهی که مردم را به جهنم می‌کشانند،
اشاره نموده و تصریح کردند که پس از من مقام امامت را غصب می‌کنند.
در بخش هفتم، تکیه سخن را بر اثرات ولایت و محبت اهل بیت(ع) قرار دادند و آیاتی درباره اهل بهشت تلاوت فرموده و آنان را به شیعیان و پیروان آل محمد(ص) تفسیر کردند و آیاتی هم درباره اهل جهنم تلاوت نموده و آنان را به دشمنان آل محمد(ص) معنا کردند.
در بخش هشتم، مطالبی اساسی در باره بقیه ا… الأعظم(عج) ایراد فرموده و آینده‌ای پر از عدل و داد را به دست ایشان به جهانیان مژده دادند.
در بخش نهم فرمودند: پس از اتمام خطبه، شما را به بیعت با خودم و علی{ع} دعوت می‌کنم و این بیعتی که ار شما می‌گیرم، از طرف خداوند و بیعت با حق تعالی است.
در دهمین بخش، درباره احکام الهی از جمله حلال و حرام، نماز، زکات و حج و عمره سخن گفتند و این که بالاترین امر به معروف و نهی از منکر، تبلیغ پیام غدیر درباره اطاعت و نهی از مخالفت با امامان است.
در آخرین بخش نیز بیعت لسانی انجام شد و خطابه حضرت با دعا برای اقرارکنندگان به سخنانش و نفرین بر منکرین اوامرش و با حمد خداوند متعال پایان یافت.
پس از پایان خطبه مردم از هر سو به سمت منبر می‌آمدند و خود را به پیامبر(ص) و امبرالمؤمنین(ع) می‌رساندند و با ایشان به عنوان بیعت دست می‌دادند و و به هر دو تبریک و تهنیت می‌گفتند. برنامه بیعت تا سه روز ادامه داشت و این مدت را حضرت در غدیر حضور داشتند تا انبوه جمعیت مردم بتوانند در مراسم بیعت شرکت کنند. پس از آن سه روز، گروه‌ها و قبایل عرب پس از وداع با پیامبرشان و شناخت جانشین ایشان، راهی شهر و دیار خود شدند. پیامبر(ص) نیز عازم مدینه گردید در حالی که کاروان بعثت را به سرمنزل مقصود رسانده بود. خبر واقعه غدیر در شهرها منتشر گشت و غیرمسلمانان هم از آن مطلع شدند و با شنیدن خبر تعیین جانشینی چون امیرالمؤمنین(ع) نقشه‌های خود را نقش بر آب دیدند.

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ

حسین ناطقی