نقش اقتصاد در جامعه با نگاه مقاومت
به گزارش گروه اقتصادی بیان نیوز؛ در اواخر سالجاری در آستانه سی و نهمین سال پیروزی انقلاب قرار خواهیم گرفت ،بی شک پس از گذشت چهار دهه از عمر پربرکت این انقلاب عظیم دیگر دوران آزمون و خطا برای دولت مردان وهمچنین بهارستان نشینان به سر آمده و هنوز برخی متأسفانه به دنبال نسخه های بدلی برای ریل گذاری وپیاده کردن الگوهای مکاتب غربی در عرصه های مختلف جامعه خصوصأ اقتصاد هستند و از داشته های بومی،ملی و منطقه ای غافل شده و همچنان بر طبل رابطه با غرب کوبیده ومدینه فاضله خود را در آنجا میدانند.
متأسفانه این نگاه سرمایه سوز، نگاه حسرت آمیز خیر خواهان این مرز و بوم را به دنبال خود دارد، درپی ابلاغ سیاستهای اصل 44 قانون اساسی و همچنین سیاستهای اقتصاد مقاومتی توسط مقام معظم رهبری وگذشت چند سال از آن، هم دستگاه تقنینی وهم دستگاه اجرایی دائماً توپ را به زمین یکدیگر انداخته و متأسفانه این امر مهم، بر زمین مانده به طوریکه نهایتاً مجدداً رهبری وارد عرصه شده وامسال را سال “اقتصاد مقاومتی ،اقدام و عمل” نامیدند.
دراینجا هنوزحداقل برای جامعه شخص نشده اگر دستگاه قانون گذار اعتقاد به این سیاستها دارد چرا وظایف نظارتی خود را انجام نمی دهد چرا اگر قصوری رخ میدهد تا حصول نتیجه پیگیری نمی کند؟چرا دستگاه اجرایی هم اگر معتقد به اجراست ،چرا نقص قوانین و یا هر مانعی که سد راه خود دارد را رفع نمی کند و درصدد حل آن برنمی آید؟ شاید بتوان یکی از موانع کلی را نگاهها و دعواهای سیاسی دانست که این امر مهم را به حاشیه برده .وشاید مانع دیگر نوع نگاه است!!!
شاید نگاه به بیرون وغرب بتواند در کوتاه مدت درپشت برجام اثراتی مسکنی داشته باشد ولی تا زمانیکه برخی زیرساختها و نگاهها عوض نشود عملاً درجا خواهیم زد، مثال واضح و روشن وتنها یک نمونه از دهها مشکل که اخیراً اعتراض مراجع عظام تقلید را نیز به دنبال داشته وضع بانکها ونوع سیاستهای آنهاست که هیچ کدام تاکنون قدمی در راستای اقتصاد مقاومتی برنداشته وعمل نکرده و همچنان با ابزارهای سود محورانه حرکت می کنند.
هیچ گاه اصلاح سسیتم بانکی و کمک به رونق کسب و کار و موانع تولید که بخش عمده آن در گروه این مقوله است ربطی به مسأله رابطه با غرب وتحریم ندارد ومستقیم به عزم مسئولان برمی گردد و شاهد آن وجود نقدینگی هزار میلیارد تومانی است که هم اکنون در اختیار این شبکه مالی قرار دارد ومسلماً اگربخواهیم اقتصادهای خرد و طرحهای اشتغال زائی را راه اندازی کنیم هیچ راهی جز تزریق مالی نمی تواند به آن کمک کند.
هم اینک با نگاه سطحی اگر بخواهیم به ظرفیتهای گردشگری،دامداری و دامپروری،گسترش کشاورزی ،داروهای گیاهی و صنایع تبدیلی وابسته به آن در شهرهای کوچک و مستعدی چون گپایگان نگاهی داشته باشیم به خوبی می توانیم اشتغالزائی بسیار خوبی را شاهد باشیم .
با شناختی که از بسیاری از جوانان تحصیل کرده و بیکار ولی خوش ذوق و دارای ایده در شهرستان وجود دارد می توان حرکت خوبی را شروع کرد . که تعدادی از آنها با مراجعه به این پایگاه خبری با ابراز گله مندی از وضعیت بانک ها و ارائه طرحهای بسیار خوب و بکر آمادگی خود را برای ایجاد اشتغال اعلام کرده اند ولی این حرکت نیاز به دیده شدن و اعتقاد به جوانان دارد .
شاید رفع این مشکل ربطی به مسئولان محلی نداشته باشد ولی چیزی که از همه چیز رنج آور است دیدن این ایده ها با نگاه محلی و بومی در راستای تقویت اقتصاد مردم پایه است که نیاز است دیده شود و واقعاً نمی توان فهمید دادن یک وام یک میلیارد تومانی به یک جوان کار آفرین برای ایجاد حداقل 50 شغل دائمی چه ربطی به برجام دارد ؟چرا سیستم بانکی نمی تواند این کار را انجام دهد؟چرا برای رفع آن اقدام نمی شود ؟
نمونه دیگر ثبت یک شرکت و یا اخذ یک مجوز برای برخی امورات است که تو در تویی قوانین و پاس کاری این اداره و آن اداره آنقدر نفس گیر است که یا یک کار آفرین را مجبور به اقدامات زیرزمینی کرده و یا وی را سرخورده ومنصرف می کند. که تنهاتوجه به این دو نمونه زیربنایی خیلی از موانع را رفع کند ولی نمونه ها برای تسهیل امور زیاد است که در حوصله این نوشتار نیست لیکن اگر نگاههای سیاسی را کنار گذاشته و بجای کار وتلاش و ارائه عملکرد بخواهیم دائماً ناکار آمدی را برگردن این وآن بی اندازیم نمی توان کاری کرد.درمخیله مردم و جوانان بیکار، چیزی که مهم است تسهیل امور است ، اگر افرادی هستند که دنبال سیاسی کاری خود هستند ومی خواهند گروه و باند خود را برتر ومتفکر نشان دهند و گروه مقابل رابه ناکارآمدی متهم کنند.
بهترین راه ممکن تلاش کردن برای مردم و از بین بردن موانع برای ایجاد اشتغال ورفع نگرانیهاست، باید چرخ اقتصاد مردم به گردش درآید حال که دیگر سانتریفیوژ نمی چرخد!!! آنوقت خود مردم قضاوت خواهند کرد. بی شک دشمنان این مرزو بوم تا نابودی ما را نبینند ساکت نخواهند شد.
همانطور که نگاه جوانان انقلابی توانست در عرصه هسته ای ،موشکی و دفاعی،سلولهای بنیادی،نانوو…دیگر علوم ، کشور را نجات دهد همین نگاه و مقاومت می تواند در عرصه اقتصاد هم تاثیر گذار باشد ، این نص صریح قرآن است که می فرماید: مؤمنان برای مقابله با دشمنان، باید ابتدا به صفاتی آراسته شوند که بتوانند خود را ابتدا از آفات درونی حفظ نموده و یقین خویش را افزایش دهند.
شرط پیروزی این است که در صف مؤمنان باشند و گرنه راه برای نفوذ دشمن باز خواهد ماند. یاد خدا، ایمان، صبر، استقامت، پرهیزگاری، توکل و یقین به وعده‌های الهی است که قدرت معنوی بی‌اندازه‌ای به انسان میدهد. قرآن در این باره می‌فرماید: «إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا لا یَضُرُّکُمْ کَیْدُهُمْ شَیْئا»(آل عمران،120)اما اگر (در برابر آنها) استقامت و پرهیزگارى پیشه کنید، نقشههاى(خائنانه) آنها به شما زیانى نمىرساند.
در آیه دیگری می‌فرماید: «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْض»(اعراف،96) و اگر مردمى که در شهرها و آبادی‌ها زندگى دارند ایمان بیاورند و تقوا پیشه کنند برکات آسمان و زمین را برآنها مىگشاییم.نگاه انقلابی واصلاحی و اصولی همین است مقاومت ،صبر،یقین به وعده الهی .
خداوند درباره نقش اقتصاد در جامعه بشری می‌فرماید: و لا توتوا السفهاء اموالکم التی جعل الله لکم قیاما؛ اموال خود را – که خداوند آن را وسیه قوام زندگی شما قرار داده – به سفیهان و بی‌خردان مدهید. (نساء، آیه 5)
در این آیه خداوند اموال یعنی امر اقتصادی را به عنوان عامل قیام جامعه دانست است. پس نقشی که اقتصاد در جامعه ایفا می‌کند همانند ستون میانی خیمه است که خیمه را بر پا نگه می‌دارد و به آن معنا و مفهوم می‌بخشد؛ اگر اقتصاد جامعه از میان برود یا سست و ضعیف شود به همان میزان جامعه آسیب می‌بیند.
از این آیه و آیات دیگر قرآنی می‌توان اهمیت اقتصاد را در زندگی بشر و نیز برپایی جامعه به دست آورد. البته خداوند در آیاتی چون 85 سوره اعراف و 84 تا 86 سوره هود تامین سعادت واقعی انسان را در سایه یکتاپرستی، سلامت امور اقتصادی و پرهیز از فسادانگیزی دانسته و در آیات 3 و 41 و 43 و 83 و 177 و 277 سوره بقره و 39 سوره نساء و 2 و 3 سوره انفال و آیات دیگر، امور اقتصادی و معیشتی مردم را دارای جایگاهی مهم در حد مسائل اعتقادی و عبادی قرار داده است.
از نظر قرآن اقتصاد تنها در حوزه امور مادی انسان و جامعه نقش ندارد، بلکه نقشی فراتر از آن می‌توان برای اقتصاد تعریف کرد. از همین رو خداوند بر نقش بهره‌مندی‌های اقتصادی در امور معنوی و معنویت تاکید می‌کند. (توبه، آیه 75؛ صف، آیات 10 تا 12)
ماهیت اقتصاد مقاومتی
اصطلاح اقتصاد مقاومتی در برابر وضعیت جنگی تعریف شده است؛ یعنی زمانی که دشمنان از همه حربه‌ها برای به زانو در آوردن جامعه اسلامی بهره می‌گیرند و با تحریم اقتصادی و مانند آن می‌کوشند تا جامعه را تضعیف کرده و آن را شکست دهند.
در حقیقت اقتصاد مقاومتی به اقتصادی گفته می‌شود که برای شرایط سخت جنگی و هجوم دشمنان به جامعه اسلامی سامان می‌یابد؛ اما گر به دقت در مسئله اقتصادی و نقش کلیدی آن در جامعه توجه شود، روشن می‌شود که جامعه شرایط اقتصاد مقاومتی را در برنامه داشته باشد؛ زیرا همان طوری که قوام جامعه به اقتصاد است، اقتصادی می‌تواند پایداروشکوفا و پویا باشد که از عنصر اقتصاد مقاومتی برخوردار باشد و تحت‌تاثیر شرایط سخت طبیعی و یا غیرطبیعی چون جنگ و تحریم و مانند آنها بتواند برقرار باشد و نقش قوام‌بخشی خود را ایفا کند
درست است که نقش مردم مهم است ولی در این نگاه نباید توپ را به زمین مردم انداخت هم اکنون مردم آماده اند تا جهت تسهیل امور نقش خود را همچون دوران هشت ساله جنگ تحمیلی ودیگر شرایط سخت ایفا کنند.
م.ولایتی