«رمضان شهر الله الاکبر» به قلم سید عطا عبدالمنافی گلپایگانی

 گروه اعتقادی بیان نیوز؛ ماه مبارک رمضان که در تقویم اسلامی ماه نهم از ماه های قمری و نیز تنها ماهیست که در قرآن کریم از آن نام برده شده است تا کنون به خاطر ویژگی های ممتاز همواره مورد تکریم و تقدیس عموم مسلمانان بوده و تا همیشه ی هستی نیز شکوه و عظمت آن مستقیماً استناد به حضرت محبوب جل و اعلا دارد محفوظ و همگام با تکامل بهتری خواهد بود.

درک لحظه لحظه های نورانی این ماه عزیز که به راستی خبر از گشایش درهای بهشت به روی آدمیان دارد، توفیق بزرگیست که هر کس را نصیب شود خود را در شاه راه سعادت و نیکبختی خواهد یافت و در زلال چشمه ی انوار الهی دل و جان خواهد شست. رمضان ماه تزکیه و خودسازی و ماه پرواز با بال های قنوت از تنگنای زمین تا فراخ نای ملکوت است.

روزه ماه مبارک رمضان فضیلت و امتیاز مسلمانان با سایر پیروان ادیان الهی است. و از آنجا که بر امت های دیگر پیامبران واجب نبوده است نشان گر هم تراز شدن مسلمانان از این بُعد با پیامبران الهی به استثنای رسول مکرم اسلام (ص) است. در این خصوص شاید کسی بپرسد پس اینکه در کتب آسمانی تورات و انجیل آیاتی در خصوص روزه آمده است چیست؟ در پاسخ باید گفت: دست تحریف از یک سو و دوران فطرت و فاصله های زیادی که نزول احدین با هم داشته اند و نگارش و تبیین آنها از سوی دیگر مبیّن این نکته است که پیروان حضرت موسی و حضرت عیسی (ع) پس از آن بزرگواران به تأسی از آنان ایامی معدود از سال را روزه می گرفتند و بعضاً اکنون نیز می گیرند.

خلاصه اینکه روزه خاص، روزه ای است که وقت افطار آن عند لقاء الله باشد. براستی اگر انسان در چنین ماه مبارکی به لقاء الله نرسد به کُنه روزه نرسیده است. پیامبر اعظم (ص) در خصوص روزه ی ماه مبارک رمضان فرمود: روزه چهره ی شیطان را سیاه می کند. یقیناً روزه ای که به رو سیاهی شیطان می انجامد روزه ای نیست که در آن فقط از خوردن و آشامیدن پرهیز شود. در مورد ماه مبارک رمضان مطالبی که بیان می شود امید است که خوانندگان بزرگوار با تأمل و تدبّر مطالعه و این ماه عزیز و پر برکت را آنگونه که شایسته ی شهر الله الاکبر است بشناسند. ماه مبارک رمضان و ایام آن را برای تبلیغ قدر بدانیم زیرا در این ایام مردم آماده اند البته رسانه ها رادیو، تلویزیون و روزنامه ها در خدمت تبلیغ اسلام هستند و تبلیغ می کنند اما سنّت منبر یعنی نشستن جلوی مستمع و چهره به چهره با او حرف زدن یک چیز استثنایی است. این را از دست ندهید. این کار خیلی با عظمت و با ارزش و مهمی است.

در مساجد و منابر در مجالس قرآن و در همه ی اجتماعات دینی که مردم دارند، باید مردم را بیدار کنیم. بحمدالله حرکات آگاهی بخش سیاسی و اجتماعی و دید وسیع سیاسی به مردم دادن از پیش از انقلاب شروع شد و امروز هم هست و ادامه خواهد داشت. در کنار این آگاهی بخشی باید روح معنویّت را در مردم بیدار کرد. برای این کار ماه رمضان بهترین فرصت است. اما اصل این ماه مبارک اجتناب از گناه است که باید سعی کنیم در این ماه رمضان ان شاء الله با تمرین و حدیث نفس و ریاضت گناه را از خودمان دور کنیم اگر گناه از ما دور شد آنوقت راه برای عروج و پرواز در ملکوت آسمان ها ممکن خواهد شد و انسان خواهد توانست آن سیر معنوی و الهی و آن طیران معیّن شده برای انسان را انجام بدهد اما با سنگینی بار گناه چنین چیزی ممکن نیست.

این ماه رمضان فرصت خوبی برای دور شدن از گناه است. سِرّ مسئله در این است که انسان بتواند خودش را به عبودیّت الهی متصل کند. عبد یعنی تسلیم اراده و حکم خدا و شریعت الهی. اهمّ تمام دستورات و احکام و فرامین الهی و شرایع انبیاء همین یک کلمه است. و شاید پیامبران خدا قبل از آنکه مقام نبوت برای آنها انتخاب شود و خدای متعال آنها را به نبوت سرافراز کند به عبودیّت سرافراز کرده باشد. همچنان که حتماً همین طور است.

در یک روایت است که اول خدای متعال او را خلعت عبودیّت پوشاند و بعد به مرحله و رتبه نبوت فایض کرد که این در هر تعالی مقدمه ی لازم و شرط اصلی است. البته عبودیّت هم مراحلی دارد آن مرحله پایین عبودیّت آنچنانی که امثال ماها بتوانیم در آن طَمَع بورزیم همین است که خودمان را آماده ی اطاعت کنیم. همه چیز را از او بدانیم. نعمت های الهی را حقیقتاً نعمت ها و موهبت های الهی بدانیم. آنها را فرآورده‌ی قدرت و علم و توانایی خودمان ندانیم که ما وسیله ای برای تحقق اراده ی الهی هستیم.

ما ائمه ی معصومین را که زیارت نکرده ایم اما انسان می توانست رشحه ای از رشحات همان عبادت و توجه ها را در وجود مقدس امام عظیم الشأن بزرگوار راحلمان مشاهده کنیم. مسئله ی اساسی که در باب ماه رمضان آمده این است که بشر در میان انواع عوامل و موجبات غفلت از خدا و از راه او محاصره شده و انگیزه های گوناگون او را به سمت پایین و تنزل و سقوط می کشاند تا فرصتی پیدا کند که در آن بتواند روح را که روح انسان و باطن بشر را که به عروج و اعطلا تمایل دارد، به خدا تقرب جوید و به اخلاق الهی تخلق پیدا کند.

ماه رمضان چنین فرصتی است. روزه برای خاضع کردن و ماهر کردن همه روح حیوانیّت در آدمیست. نماز برای خاضع کردن انسان است. همه‌ی حرکات و سکنات و عمل سکون و اقدام و هر آنچه در اسلام است برای این است که ما بر نفس خودمان تسلّط پیدا کنیم. بتوانیم به سر این فیل وحشی که در درون و وجود ماست چکش نصیحت و موعضه و تکلیف الهی را بکوبیم و آن را رام کنیم.

حدیث صحیح معتبر از پیامبر اعظم (ص) این است: روزه سپر آتش است. چرا تعبیر آتش بکار رفته است؟ خصوصیّت روزه عبادت است از کف نفس. روزه مظهر کف نفس است. مظهر صبر در مقابل گناه و غلبه بر هوا روزه است. لذا در روایات ذیل آیه شریفه صبر را به روزه تعبیر کرده اند. روزه مظهر گذشت از خواسته هاست اگر چه زمان روزه محدود است چند ساعت در روز آن هم چند روز در سال لیکن به صورت نمادین یک حرکت اساسی برای انسان است چرا؟ چون هواهای نفسانی و هوس ها و خواسته های نفس همان مسیری است که انسان را به گناه می رساند. اگر انسان افسار نفس را بردارد و نفس خود را بی مهار و بی دهنه رها کند همان چیزی است که امیر المومنین (ع) در نهج البلاغه فرمودند: او را روی اسب سرکشی انداخته اند که دهنه ی آن دست این شخص نیست و اسب سرکش هم او را می برد به پرتگاه پرتاب می کند.

هوای نفسانی انسان را به سمت گناه میکشاند. از بزرگترین اهداف روزه، روزه داری ماه رمضان و شاید بشود به یک معنا گفت: تمام هدف تقواست و این به اراده ی ماست.

ماه رمضان ماهی پر برکت است و دارای ابعاد گوناگون است. معارفی که در این ماه راجع به قرآن، دعا، ذکر، نماز و مسائل مختلف دینی برای ذهن مسلمین است در همه جای دنیا مطرح می شود و مسلمان در این ماه این توفیق را پیدا می کند که به این مسائل چه عملاً و چه اعتقادن بپردازد. به طور معمول در هیچ ماه دیگری چنین توفیقی دست نمی‌دهد.

برکات عجیبی در این ماه وجود دارد. این همان ماه دعاهای گوناگون با مضامین گوناگون است. انس با قرآن، آشنایی با معارف قرآنی، حفظ کردن قرآن و تکرار قرآن هم که خودش مقوله ای جداگانه و دریایی عظیم است. سایر موارد هم همینطور است.

خداوند توفیق درک ماه رمضان، عبادت و اطاعت و بندگی را به همه ی ما بدهد و جمیع ما را از فیوضات این ماه برهمند بگرداند

آمین یا رب العالمین

منابع:

1-بحارالانوار جلد 94 صفحه 369

2- مستدرک الوسائل جلد 7 صحفه 298

3- اصول کافی جلد 2 صفحه 18

4-نهج البلاغه خطبه ی 16

5-قرآن کریم

6-بیانات مقام معظم رهبری

سید عطا عبدالمنافی