تانکهای قدرتمند جهان در یک نگاه+تصاویر
به گزارش بیان نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران، یکی از مهمترین علل موفقیت نظامیان داشتن ابزار نوین در جنگ است.فاکتورهای مورد بررسی برای تشخیص بهترین نوع تانک عبارتند از سیستم حفاظتی ،قدرت آتش بار ،دقت در هدف و قدرت مانور. منظور از قدرت مانور تحرک بالا می باشد.
تانک “لئوپارد”
در صدر جدول تانک های مبارزه ای جهان تانک” لئوپارد مدل72″ آلمان قرار می گیرد.این تانک به عنوان نسل آینده تانک های مبارزه ای توسط شرکت “کراس مافی وگمن” در سال 2010ساخته شد. این تانک نسخه جدید و به روز شده تانک های اصلی مبارزه ای “لئوپارد2” است که با درخواست ارتش آلمان (بوندس ور) و به منظور مبارزه در مناطق شهری،مسکونی ساخته شده است و در عین حال قابلیت های تانک های مبارزه ای قدیمی را نیز دارد.
مشخصات
خاستگاه : آلمان غربی
تاریخچه خدمت: ۱۹۶۵ – تاکنون
تاریخ تولید : ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۷
وزن : ۴۲٫۵ تن
طول : ۹٫۵۴ متر (با لوله توپ)
عرض : ۳٫۳۷ متر
ارتفاع : ۲٫۶۲ متر
خدمه ۴ نفر شامل راننده، فرمانده، توپچی، گلولهگذار،بیسیمچی
توپ اولیه : ۱۰۵ مم ال۷ (با ۵۵ گلوله)
توپ ثانویه : ۲ مسلسل ۷٫۶۲مم امژ۳
موتور : ۱۰ سیلندر چندگانهسوز (دیزل، بنزین، نفت سفید)۸۳۰ اسب بخار
ظرفیت سوخت : ۹۵۵ لیتر
برد موثر : ۶۰۰ کیلومتر (دوسوم مسیر در جاده)
ارتفاع پرواز : ۲٫۶۲ متر
سرعت : جاده: ۶۵ کیلومتر بر ساعت
مدل”+7آ2″در حال حاضر در اختیار نیروهای کانادایی مستقر در افغانستان است که با اعمال نظر نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی “ناتو” وارد ماموریت های ویژه می شود.تانک های ” لئوپارد مدل7آ2″ به سامانه های تسلیحاتی 120 میلی متری ال 55 بی خان مجهز شده و قادر به پرتاب مهمات استاندارد ناتو و پرتابه های برنامه پذیر و پرانفجاری 120 میلی متری هستند. روی این تانک یک سکوی تسلیحاتی سبک کنترل از راه دور “اف ال دبلیو 200” نصب شده است که یک سامانه تسلیحاتی 62/7و 7/12 میلی متری و یک نارنجک انداز 40 میلی متری روی آن نصب شده است.این به دو بازو برای تیربار مجهز است واز لحاظ الکترونیکی بسیار پیشرفته است.
ماژول های غیرعامل نصب شده روی تانک می توانند حفاظت همه جانبه ای را از کاربران تانک در برابر انواع پرتابه ها و موشک های ضد تانک ،مین ها، مواد انفجاری دست ساز، گلوله های راکتی و آر پی جی ها بوجود می آورند.از طرفی 2 پرتابگر نارنجک های دودزا نیز در اطراف برجک گردان تانک سبب می شوند در مواقع لازم و ضروری، تانک از دید دشمن مخفی شود. بر روی این تانک های مبارزه ای می توان چنگک های مین یاب، تیغه های لدر و بلدوزر برای فعالیت های مهندسی و تیغه هایی برای جابه جایی یا تخریب موانع را نیز نصب کرد.
این تانک در طبقه تانک های پرسرعت قرار می گیرد و بیشینه سرعت آن به 72 کیلومتر بر ساعت می رسد و می تواند در حالت “کروز” برد 450 کیلومتری را با این سرعت طی کند.
هم اکنون از این نوع تانک تولید نمی شود ولی آلمان قصد داردبین 50 تا 100 تا از این تانک ها را با استانداردجدید تولید نماید و عربستان سعودی نیز 200 عدد از این تانک ها را سفارش داده است.
تانک “آبرامز ام 1 آ 2 “
تانک “M1A2” تکنولوژی خارق العاده ای دارد و ساخت کشور آمریکا می باشد.این نوع تانک بدنه قوی در هنگام مواجه شدن با قدرت آتش بار دیگر تانک ها دارد این نوع تانک از یک نوع لایه بسیار قوی اورانیوم پوشانیده شده است.تانک های اصلی و مبارزه ای “آبرامز ام 1 آ 2 ” یکی از تانک های اصلی مبارزه ای اثبات شده و توسعه یافته گروه صنعتی “جنرال داینامیکز لند سیستمز” است و در اصل به منظور تقویت نیروهای زمینی ارتش آمریکا طراحی و توسعه داده شده است.این تانک بر اساس تجربیات به دست امده از عملکرد مدل “ا م 1 آ 1 ” طراحی شد و دارای فناوری های جدیدی در ایجاد قدرت آتش برتر و تحرک است.این تانک برای اولین بار در جنگ خلیج در سال 1991 در صحنه نبرد حضور یافت و در این جنگ بود که توانایی های بالای خود را به نمایش گذاشت.
این برتری ها سبب شده تا آبرامز ام 1آ2 در شمار یکی از بهترین تانک های جهان قرار گیرد.سامانه اصلی تسلیحاتی این تانک یک توپ بدون خان 120 میلی متری با نام “اکس ام 256 ” است که به صورت دستی پر می شود و می تواند طیف وسیعی از مهمات ضد خودروهای زرهی، مهمات ضد نیروهای پیاده نظام و سامانه های پروازی در ارتفاع کم را نابود سازد.
این تانک همچنین با دو مسلسل “ام 240” 62/7 میلی متری ،32 نارنجک مخصوص و 210 گلوله 56/5 میلی متری را در خود ذخیره کند.تانک های “آبرامز ام 1 آ2” دارای بدنه های زرهی یا پوشش کامپوزیت های سنگین و فولاد روکش شده با اورانیوم سبک در قسمت جلویی و نواحی برجک گردان تانک هستند که سطح بالایی از حفاظت را برای خدمه ایجاد می کنند.این تانک می تواند در حالت کروز مسافت 426 کیلومتری را با بیشینه سرعت 5/67 کیلومتر بپیماید.
تانک “لکرک”
تانک های اصلی مبارزه ای لکر فرانسه توسط گروه صنعتی “جیات” توسعه داده شد و پس از مدتی، ساخت و تولید این تانک ها به صنایع دفاعی “نکستر” انتقال یافت.این تانک ها در ابتدا منحصرا برای ارتش فرانسه طراحی شد و در حال حاضر امارات متحده عربی نیز از این تسلیحات به عنوان تانک های اصلی مبارزه ای خود استفاده می کند.اولین گروه از این تانک ها در سال 1992 در اختیار آژانس تدارکات فرانسه “اف پی آر” قرار گرفت.”لسلرس” درشمار نسل سوم تانک های 120 میلی متری با استانداردهای ناتو قرار می گیرد.این تانک ها به سلاح 120 میلی متری “سی ان 26-120” بدون خان مجهز شده است و یک مسلسل 7/12 میلی متری بر روی سقف این تانک به صورت هم محور با توپ 120 میلی متری نصب شده است.
مشخصات
خدمه: 3نفر
وزن تانک: 56 تن
طول بدنه تانک : 6.9 متر
عرض تانک : 3.71 متر
ارتفاع تانک از سطح زمین : 2.53 متر
جنگ افزارهای موجود روی تانک : یک توپ 120 میلیمتری بدون خان + یک مسلسل 12.7 میلیمتری موازی با توپ+ یک مسلسل با کالیبر7.62 نصب شده روی برجک
ظرفیت گلوله : آماده شلیک 32 گلوله
ذخیره شده : 18 گلوله
نواخت گلوله توپ در دقیقه : 12 گلوله دردقیقه.
مادون قرمز : دارد
قابلیت شلیک در حرکت : دارد
موتور : SACM V8X دیزلی با 1500 اسب بخار قدرت.
حداکثر سرعت جاده ای : 70 کیلومتر بر ساعت.
حداکثر سرعت غیرجاده ای : 50 کیلومتر بر ساعت.
حداکثر برد عملیاتی : 550الی 650 کیلومتر
عمق شناوری پایاب : بالوله هواکش 4 متر – بدون لوله هواکش : 1 متر
این تانک ها گنجایش حمل و نگهداری 40 پرتابه 120 میلی متری و بیش از 950 گلوله 7/12 میلی متری را نیز دارد.بدنه توسعه یافته زرهی و ماژولار این تانک از فولاد ،سرامیک و کولار ساخته شده و برای خدمه تانک ،حفاظتی همه جانبه را ایجاد می کند.از طرفی می توان مقاومت این تانک را در برابر مواد منفجره دست ساز یا مین های کنار جاده ای و پرتابه های راکتی افزایش داد.سامانه خود محافظتی “گالیکس” نیز که به تازگی طراحی و توسعه داده شده است قدرت بقا و ماندگاری تانک و خدمه آن را افزایش می دهد.این تانک نیز یک سامانه پرسرعت محسوب شده و می تواند با بیشینه سرعت 72 کیلومتر حرکت کرده و با همین سرعت اهداف مستقیم خود را هدف گیری و نابود کند.از دیگر سو این تانک با سرعت 50 کیلومتر بر ساعت می تواند روی هرگونه زمین سخت، ناهموار یا ماسه ای حرکت کند.
تانک “چلنجر 2”
“چلنجر2 ” از تانک های اصلی مبارزه ای ارتش بریتانیا و ارتش سلطنتی عمان هستند.این تانک ها توسط گروه صنعتی-دفاعی “بریتیش ویکرز” که اکنون زیر مجموعه گروه “بی آ ئی سیستمز” به شمار می آید و بر اساس تانک های “چلنجر1” ساخته شده اند.این تانک ها بعنوان یکی از قابل اعتماد ترین تانک های جهان شناخته شده اند و با توجه پیشرفت فناوری ارتقا یافته اند.این نوع تانک انعطاف پذیری بسیار بالایی دارد و در حمله متقابل از استحکام بالایی برخوردار است.
مشخصات
خدمه : 4 نفر
جرم کلی تانک : 62500 کیلو گرم
طول بدنه تانک : 8،3 متر
عرض تانک : 3،5 متر
ارتفاع تانک از سطح زمین : 2،5 متر
جنگ افزار های موجود روی تانک : یک توپ 120 میلیمتری + یک مسلسل 7،62 میلیمتری موازی با توپ + یک مسلسل با کالیبر 7،62 نصب شده روی برجک
ظرفیت گلوله توپ : 50 گلوله از انواع مختلف
ظرفیت گلوله مسلسل : 4000 گلوله
قابلیت دید در شب : دارد
قابلیت شلیک در حین حرکت : دارد
موتور : CV12 دیزلی با 1200 اسب بخار قدرت
حداکثر سرعت : 59 کیلومتر بر ساعت : جاده ای — 40 کیلو متر بر ساعت : غیر جاده ای
حداکثر برد عملیاتی : 250 الی 450 کیلومتر
سیستم استتار : بهمراه دو سری پنج تایی نارجک دودزا، تخلیه کننده دود از اگزوز ال-8
قابلیت های تانک های “چلنجر2″ در طول عملیات بوسنی در کوروز و بعد از ان در عراق اثبات شد.”چلنجر2” شامل سامانه تسلیحاتی 120 میلی متری “ال 30چارم” بعنوان جنگ افزار اصلی می شود که حفاظت اولیه را برای نیروی زمینی ایجاد می کند. با این وجود یک مسلسل 62/7 میلی متری به صورت هم محور با سامانه 120 میلی متری به قدرت مبارزه ای تانک می افزاید.برجک گردان این تانک نیز بعنوان سامانه مرگبار ثانویه در این سامانه تسلیحاتی فعال می شود تا قدرت مبارزه ای ان افزایش یابد.
این تانک می تواند در برابر 50 پرتاب نفوذگر در بدنه های زرهی، مهمات باله دار، مهمات “آ پی اف اس دی اس” و مهمات “هش” یا مهمات پرانفجاری را پرتاب کنند. این تانک ها همچنین می توانند 4 هزار گلوله 62/7 میلی متری را در خود انبار کنند.نسل جدیدی تانک های “چلنجر2” به گونه ای ساخته شده است که سطح بالایی از حفاظت را در برابر تسلیحاتی با آتش مستقیم ارائه می دهد. موتور تانک های چلنجر2 از نوع “سی 12” و متعلق به گروه صنعتی “پرکینز-کندر” بوده و برای تانک این امکان ار فراهم می آورد که با سرعت 59 کیلومتر بر ساعت در جاده و سرعت 40 کیلومتر بر ساعت در جاده های غیر اسفالته حرکت کند.
تانک ” Nr.6TK-X “
ساخت کشور ژاپن می باشد این نوع تانک جزو ده ابزار پیشرفته تولید شده در کشور ژاپن می باشد این تانک از سال 2012 تولید شد واین تانک به یک آتش بار 120 میلیمتری مجهز است .
تانک “ذوالفقار3”
تانک ذوالفقار 3 باعث شده است تا ایران به عنوان تنها کشور منطقه با فناوری بومی تولید تانک شناخته شود.
سامانه کنترل آتش این تانک موسوم به ” EFCS3 ” یک سیستم چند منظوره است که توانایی قابل توجهی چون ایجاد امکان درگیری با اهداف ثابت و یا متحرک در حال حرکت، قابلیت انتقال اطلاعات به کامپیوتر محاسبات، قابلیت شبکه شدن با سامانههای دید در شب را دارد.سلاح اصلی تانکهای سری ذوالفقار توپهای 125 میلی متری بدون خان مدل 2A46 است که نسبت به سلاح اصلی سایر تانکهای برتر جهان از ابعاد بزرگتر و به تبع آن دارای قدرت انفجاری بالاتری است.
در بحث پیشرانه تانکهای سری ذوالفقار از یک موتور دیزل با توان تقریبی 1000 اسب بخار بهره می برد که این تانک را قادر می سازد بر روی جاده به سرعتی در حدود 70 و در روی سطوح ناهموار در حدود 40 تا 45 کیلومتر بر ساعت برسد و همانطور که مشاهده میشود از این لحاظ هم ردیف بهترین تانکهای جهان و سریعترین آنهاست.
طرح 5 ضلعی برجک تانک و عدم نصب زره های واکنش گر انفجاری ” ERA ” بر روی بدنه این تانک این احتمال را مطرح می کند که ذوالفقار از زره های کامپوزیتی و ترکیبی بهره می برد.سامانه های حفاظتی ” ش . م . ه ” به وسیله حسگرهای موجود در صورت وجود عوامل شیمیایی، میکروبی و یا هسته ای در فضای اطراف تانک به تصفیه هوای موجود پرداخته و مانع ورود عوامل خطرناک به درون تانک می شود.
سامانه کنترل آتش موسوم به ” EFCS3 ” یک سیستم چند منظوره است که توانایی های قابل توجهی را در اختیار ذوالفقار قرار می دهد. از این میان می توان به مواردی همچون ثابت نگاه داشتن توپ در هنگام انواع مانورها و چرخش ها، ایجاد امکان درگیری با اهداف ثابت و یا متحرک در زمانی که تانک متوقف بوده و یا در حال حرکت است، قابلیت انتقال اطلاعات به کامپیوتر محاسبات بالستیک تانک برای تخمین زاویه مورد نظر برای شلیک، قابلیت شبکه شدن با سامانه های دید در شب موجود در تانک و افزایش شانس مورد اصابت قرار دادن هدف با اولین شلیک اشاره کرد.
از جمله مهمات قابل استفاده در تانک ذوالفقار 3 گلوله های انرژی جنبشی (KE) یا پرتابه های ضد زره تثبیت شده با کفشک (APFSDS) است که در ایران با نام مهمات ضد زره ثاقب (نفوذگر) شناخته میشوند. دو نمونه روسی از این مهمات در ایران به تولید میرسد که گلوله های 3VBM-9 و 3VBM-17 را شامل میشود. گلوله 3VBM-9 از پرتابه 3BM-22 بهره میبرد که این پرتابه با سرعت خروح از دهانه 1760 متر بر ثانیه دارای شکافنده ای با هسته ای از جنس کاربید تنگستن (WC) است و در برد 2000 متر توان نفوذ به 380 میلیمتر زره را دارد. گلوله 3VBM-17 نیز که با نام Mango شناخته میشود و دارای پرتابه 3BM-42 است که این پرتابه از یک بخش بالستیک/ شکافنده درقسمت سر ، یک قسمت ضربه گیر/ شکافنده ثانویه در میانه بدنه و دو بخش شکافنده از جنس آلیاژهای سنگین تنگستن (WHA) در انتها برخوردار است. بدنه این پرتابه از آلیاژی با نقطه ذوب پایین ساخته شده تا بخش های شکافنده بدون هیچ مانعی و با کمترین میزان کاهش انرژی به مسیر خود و نفوذ در زره ادامه دهند. گلوله Mango از کفشک های جدید ازجنس آلیاژ V-96Ts1 آلومینیوم برخوردار است. سرعت خروج از دهانه این گلوله 1715 متر بر ثانیه بوده و در فاصله 2000 متری نفوذی در حدود 450 الی 470 میلیمتر خواهد داشت. یکی دیگر از مهمات مورد استفاده گلوله شدیدالانفجار ضد تانک مدل 3BK18M است که از نوع گلوله های انرژی شیمیایی (CE) بوده و از خرج گود و 1.63 کیلوگرم مواد منفجره برخوردار است. این گلوله با حداکثر برد 4000 متر و سرعت خروج از دهانه 905 متر بر ثانیه نفوذی برابر 550 میلیمتر در زره همگن نورد شده (RHA) با زاویه 60 درجه خواهد داشت.به جرات میتوان گفت سامانه کنترل آتش ذوالفقار با مدرنترین تانکهای جهان قابل رقابت است.
تانک “Nr.9 OPLOT-M “
این نوع تانک ساخت کشور اوکراین می باشد ولی کشور تایلند هم از این نوع تانک استفاده می نماید این نوع تانک توانایی رویارویی با هدفهای متعدد را ندارد اما قابلیت هدف قرار دادن موشکها را دارد.
تانک “کی 2 بلک پنتر”
تانک های مبارزه ای اصلی کره جنوبی که با نام “کی 2 بلک پنتر” شناخته می شوند توسط گروه صنعتی “هندایی روتم” و برای ارتش جمهوری کره ساخته شده اند. این تانک در شمار تانک هایی با قدرت تحرک بالا شناخته می شود و دارای قدرت آتش پیشرفته و قدرت خود محافظتی قدرتمندی است.بلک پنترها در حال حاضر در دست تولید قرار دارند و بر اساس برنامه ریزی های شرکت کره ای در سال 2014 به ارتش کره جنوبی ارسال می شوند. این تانک یکی از پیشرفته ترین تانکهای جنگی محسوب میشود که ساخت کره جنوبی است، این نوع تانک از گرانترین انواع تانک ها است.سامانه تسلیحاتی تانک کره ای شامل یک اسلحه 120 میلی متری بدون خان می شود که می تواند مهماتی با انرژی جنبشی پیشرفته را به صورت خودکار گلوله گذاری کرده و فرآیند هدف گیری دقیق را حتی در زمینه های سخت انجام دهد . این تانک نیز مانند دیگر تانک های برتر جهان به مسلسل های 62/7 میلی متری و 7/12 میلی متری مجهز شده است.
مشخصات
خدمه: سه نفر
طول: 10 متر
عرض 3/6 متر
ارتفاع: 2/5 متر
سلاح:
توپ 120mm بدون خان مدل L55
دو مسلسل کالیبر 7/62mm و 12/7mm
موتور: MTU MB -883 KA 500
قدرت: 1500 اسب بخار
حداکثر سرعت در جاده: 70km
برد: 430km
“کی 2″یکی از پرسرعت ترین تانک های جهان به شمار می آید و می تواند با سرعت 70 کیلومتر بر ساعت حرکت کرده و با همین سرعت مسافت 450 کیلومتری را طی کند.لایه خارجی این تانک نیز شامل کامپوزیت های یک پارچه و لایه های واکنشی-انفجاری در برابر تمامی گلوله های ضد زره می شود و می تواند مقاومت بسیاری در برابر آتش مستقیم ایجاد کند. از طرفی این تانک در برابر انواع مین ها و مواد منفجره دست ساز ایمن شده است . لایه های زرهی نیز دارای مقاومت نفوذی زیادی هستند و این موضوع ایمنی خدمه تانک را به شدت افزایش می دهد.
تانک “C1 Ariete”
تانک اصلی میدان نبرد ایتالیا است که توسط کنسرسیومی متشکل از فیات – اویکو و اتومرلا طراحی و ساخته شده است. در پروژه این تانک ، فیات ساخت شاسی و پیشرانه و اتومرلا ساخت برجک و سیستم کنترل آتش را بر عهده گرفتند. تانک آریت دارای چهار خدمه (شامل راننده ، فرمانده ، توپچی و بارگذار) است و ازجدیدترین تجهیزات اپتیکی و تصویربرداری دیجیتال به همراه سیستم کنترل آتش بهره میبرد که به آن امکان میدهد در شب و روز و در هنگام حرکت به اجرای اتش بر روی اهداف بپردازد. در مجموع 200 دستگاه از این تانک برای ارتش ایتالیا سفارش داده شد که اولین دستگاه در سال 1995 و آخرین دستگاه هفت سال بعد در ماه آگوست سال 2002 تحویل گردید. این تانک برای اولین بار در سال 2004 توسط ارتش ایتالیا در کشور عراق استقرار یافت.
مشخصات
سال ورود به خدمت : 1995
خدمه : 4 نفر شامل راننده ، فرمانده ، توپچی و بارگذار
وزن: 54 تن
طول تانک با احتساب لوله توپ : 9.67 متر
طول بدنه : 7.59 متر
عرض : 3.6 متر
ارتفاع: 2.5 متر
سلاح اصلی : یک قبضه توپ 120 میلیمتری مدل L44
سلاح های ثانویه : دو قبضه تیربار کالیبر 7.62
پوشش زوایای عمودی لوله توپ : 9- تا + 20 درجه
زاویه گردش برجک : 360 درجه
ذخیره مهمات : 42 گلوله برای توپ 120 میلیمتری و 2500 گلوله برای تیربار های کالیبر 7.62
پیشرانه : دیزل 12 سیلندر توربوشارژ مدل IVECO V-12 MTCA با حداکثر توان 937 کیلووات
حداکثر سرعت در جاده : 65 کیلومتر بر ساعت
برد : 550 کیلومتر
قابلیت های حرکتی : شیب : %60
شیب های جانبی : %30
گام عمودی : 1 متر
عبور از گودال : 3 متر
عبور از آب (بدون آماده سازی) : 1.2 متر
عبور از آب (با آماده سازی): 2.1 الی 4 متر
تانک”تی 90 ام اس”
تانک “تی 90 ام اس ” روسیه نسخه مدرن تانک های اصلی مبارزه ای “تی 90 ” است که توسط گروه صنعتی “اورال واگن زاود” طراحی و ساخته شده است.این تانک برای اولین بار در سپتامبر سال 2011 در نمایشگاه نظامی روسیه در معرض دید عموم قرار گرفت.تانک “تی 90 ام اس” به شدت روزآمد شده و دارای حجم وسیعی از فناوری های برتر است تا بتواند در میدان نبرد عملکرد مناسب و تقویت شده ای را از خود نشان دهد.سامانه تسلیحاتی این تانک یک اسلحه 125 میلی متری “5-64آ2″است که می تواند مدل های گوناگون مهمات با دقت افزایش یافته را شلیک کند.از طرفی مسلسل ضدهوایی 62/7 میلی متری “6پی7کی” نصب شده بر روی سکوی کنترل از راه دور از دیگر تسلیحات این تانک برتر به شمار می آید.
پنل های “ای آر آ” نیز در اطراف این تانک نصب شده و حفاظت توسعه یافته تری در برابر سلاح های کوچک و خمپاره های پرتابی ایجاد می کنند.روکش رویی و برجک گردان این تانک با لایه های زرهی و واکنشی “ریلیکت” پوشیده شده تا در برابر موشک های ضد تانک مقاوم گردد.این تانک همچنین به سامانه نمایشگر “اپتوالکترونیک” مجهز شده است و دارای سامانه الکترون مگنتیک برای مقابله با موشک های ضد تانک است.موتور”آوی 92 اس 2 اف” این تانک می تواند با تولید انرژی هزار و 130 اسب بخار بیشینه سرعت 60 کیلومتر بر ساعت را برای تانک رقم بزند.
2024 copyright.