اسنادی که نشان می‌دهد دیدار ظریف و اوباما اتفاقی نبوده است

هنرنمایی روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاح‌طلب در زمینه چینی و گمانه‌زنی و اتصال دیدار دولتی‌ها با مقامات کاخ سفید به احتمالات و اتفاقات در نوع خود بسیار جالب توجه است. جراید مذکور با رویکردی مثبت سعی می‌کردند به طور دلال‌مابانه جرقه روابط با آمریکا را کلید بزنند و در بخشی از پروژه رسانه‌ای خود سیمای آمریکا را بزک کرده و دیدار روسای جمهوری ایران و امریکا را معطوف به قضا و قدردیپلماتیک کردند.

حجم این اخبار و اطلاعات هماهنگ توسط رسانه‌های زنجیری به گونه‌ای بود که برخی از فعالان رسانه‌ای و سیاسی با نگارش گزارش‌ها و یادداشت‌های مطرح کردند که «مذاکرات نیویورک را نباید به دیدار روحانی و اوباما گره زد.»

از جمله اینکه آرمان امروز در شماره 31 شهریور 1392 در این زمینه نوشت: «دو رئیس‌جمهور در یک قاب؛ این خیالی است که این روزها سیاستمداران اقصی نقاط جهان و تحلیلگران بین‌المللی پیرامون آن سخن گفته‌اند و بسیار پیرامون آن نگاشته‌اند. دو رئیس‌جمهور فوق یکی شیخ دیپلمات ایرانی است و دیگری اولین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست تاریخ ایالات متحده. تلاقی این دو شاید بتواند دیوار 35ساله روابط میان ایران و آمریکا را رخنه‌‌ای سترگ بدهد. منازعه جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده بی‌گمان یکی از دامنه‌دارترین و البته مهم‌ترین پرونده‌های عرصه سیاست جهانی است.»[1]

این روزنامه در 28 شهریورماه در مطلبی با تیتر عجیب «دیپلماسی اتفاقی» می نویسد: « اخیرا موضوعی به صورت غیررسمی مطرح شد و‌ آن هم دیدار اوباما و روحانی به شکل غیررسمی در نیویورک است. اکنون که اوباما توانسته بزرگترین میراث دوران ریاست‌جمهوری خود در عرصه سیاست خارجی یعنی توافق هسته‌ای با ایران را به سلامت از چالش با اعضای کنگره و تندروهای جمهوریخواه گذر دهد بی‌گمان تمایل دارد در ادامه این روند به مثابه آنچه در ماجرای کوبا گذشت، یک دستاورد نمادین دیگر از تغییر در سیاست خارجی را در قالب دیدار با رئیس جمهوری ایران در کارنامه خود ثبت کند.»

این روزنامه در این مطلب که به وضوح نشان می‌دهد دیدار ظریف و اوباما اتفاقی نبوده است می‌نویسد:‌«ابا این وصف دیدار رسمی میان دو رئیس‌جمهوری نه مطلوب و نه مقبول و لازم است البته همزمانی سخنرانی دو رئیس جمهوری در روز ابتدایی می‌تواند زمینه یک رویارویی غیر رسمی و خوش و بشی سرپایی باشد، نشانه‌ای بر اینکه عرصه و زمینه‌ای برای همکاری مشترک در خصوص موضوع هسته‌ای گشوده شده که دو طرف می‌توانند آن را با حسن‌نیت نقطه عزیمت و گام ابتدایی ببینند.»

روزنامه آفتاب‌یزد نیز تیتر اول «دیدار روحانی و اوباما در سازمان ملل» رسانه‌های غربی احتمال دادند» را برجسته‌ کرد و نوشت: حال پس از توافق مهم هسته‌ای پس از کش و قوس‌های فراوان زمزمه‌های ملاقات روسای جمهور آمریکا و ایران به گوش می‌رسد. زنگ آغاز این گمانه‌زنی‌ها را به نظر می‌رسد برخی رسانه‌های غربی زده‌اند. دیروز در محافل رسانه‌ای این گمانه‌زنی به نقل از گاردین مطرح و دست به دست چرخید.

اذعان آفتاب یزد به دنباله‌روی از سناریوی رسانه‌های غربی در حالی است که این روزنامه در ادامه می‌نویسد: اگرچه این رسانه دلیل محکمی غیر از همزمانی برای احتمال این دیدار مطرح نکرده است اما به نظر می‌رسد خبر فوق قابل تامل است. در واقع از آنجایی که فی‌الحال تابو مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا در مسئله هسته‌ای شکسته شده است دور از ذهن نیست که روسای جمهوری دو کشور نیز برای باقی مسائل بین ایران و آمریکا ملاقات و گفت‌وگو نمایند.[2]

روزنامه شرق نیز در شماره دو مهر 1392 به نقل از سخنگوی سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرد «امشب دیدار اوباما با روحانی»؛ با این وجود در آخرین لحظات حضور رئیس‌جمهور در نیویورک کار نابجا صورت گرفت و روحانی با اوباما تلفنی سخن گفت و از سوی دیگر وزیر امور خارجه با کری همتای آمریکایی خود بر سر میز نشست و به گزارش نشریات زنجیره‌ای دست دیپلماتیک داد تا این تیتر بر صفحه اول این رسانه‌ها خود‌نمایی کند: «جهان غافلگیر شد؛ نیم ساعتی که تابوی 35 ساله را شکست.»[3]

این درحالی بود که سیاست رسمی جمهوری اسلامی ایران در مجع عمومی سازمان ملل مشخص بود و مشخص بود که هیچ برنامه‌ای در این جهت وجود ندارد. این سخن‌پراکنی‌ها البته یک رویکرد خارجی داشت و پالس‌های مختلفی از داخل و خارج به هم رد و بدل می‌شد و روزنامه‌های اصلاح‌طلب مدعی بودند که واگویه داخلی احتمالاتی هستند که رسانه‌های آمریکایی‌ مطرح می‌کنند.

در همین رابطه رئیس‌جمهور در در گفت‌و‌گو با شبکه خبری CBS امریکا مطرح کرد که « ما برنامه‌ای برای دیدار با رئیس‌جمهور امریکا نداریم. فکر می‌کنم خیلی قدم‌های دیگری باید برداشته شود تا به این مرحله برسیم.»[4]

رئیس جمهور در گفت‌وگویی دیگر با شبکه ان بی سی با اشاره به مکالمه تلفنی خود با اوباما در سال گذشته بیان می‌کند: «در این گفت و گو سرفصل هایی از همکاریها مطرح شد اما به این نتیجه رسیدیم که اگر موضوع هسته ای ایران حل شود راه برای همکاریهای دو کشور بیشتر باز می شود.»[5]

با این اوصاف با منطقی که رئیس‌جمهور اعلام کرد ملاقات ظریف و اوباما گرچه اتفاقی بوده است اما سبب اتفاقات مبارکی می‌شود که در عمل به برجام خود را نشان خواهد داد! از این رو به نظر می‌رسد تمایلاتی برای پذیرش قضا و قدر دیپلماتیک در دولت وجود دارد. به قول محمدصالح جوکار عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس اگر واقعا این موارد اتفاقی بوده است اطلاع‌رسانی در این مورد که از بعد و قبل دیدار ظریف و اوباما گسترده است چه معنایی دارد؟[6]

اما نکته کاملا غیرمنتظره این بود که رسانه‌های دولتی از جمله خبرگزاری ایرنا نیز در این راستا دست به اقداماتی رسانه‌ای زده و خبرنگار این رسانه دولتی در گفت‌وگویی اختصاصی از ماری هارف مشاور استراتژیک جان کری وزیر خارجه امریکا درباره برنامه‌ریزی و ا حتمال دیدار رئیس جمهور آمریکا سئوال می‌کند؛ موضوعی که سخنگوی سابق وزارت‌خارجه آمریکا آنرا بعید نداسته و می‌گوید: « گرچه هنوز اطلاعات دقیقی در این مورد بدست نرسیده ولی احتمال وقوع چنین دیداری غیر ممکن نیست.»[7]

وی با با بیان این که با توجه به همزمانی سخنرانی ریاست جمهوری آمریکا و ریاست جمهوری اسلامی ایران، و جدول زمانی فشرده مقامات در این روز گفت که در مورد چنین دیداری در روز اول مجمع عمومی هنوز تردید دارم.

جالب اینجاست که رسانه‌های مختلف دولتی و اصلاح‌طلب پس از دیدار محمد جواد ظریف و باراک اوباما لفظ اتفاقی را برای این ملاقات به‌ کار بردند در حالی که از چند روز قبل همین رسانه‌ها با رسانه‌های خارجی در احتمال دیدار روسای جمهور دو کشور هم‌داستان شدند و به طور کاملا محسوسی دیدار دیپلماتیک بین باراک اوباما و مقامات بلندپایه کشورمان را پیش‌بینی کردند اما حالا با لفظ اتفاقی سعی دارند موضوعی که از آن هیجان‌زده شدند را مقابل حساسیت افکار عمومی، رفع و رجوع کنند؛ البته با این اوصاف باید گفت که این مسئله هم انجام شد و شاهد اتقاق مثبتی نبودیم غیر از اینکه آمریکایی‌ها حالا با فشردن دست رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان سعی می‌کنند همه سیاست‌های خصمانه‌ای که علیه ایران به کار برده‌اند را به فراموشی بسپارند و با امتیاز دست پر به کاخ سفید باز گردند و ظریف را با دست‌های خالی در راه‌روهای سازمان ملل تنها بگذارند.