روستای وانشان / روستای هدف گردشگری شهرستان گلپایگان
در راستای معرّفی روستاهای شهرستان و آشنایی با کمبودها و مشکلات مردم در روستا ، در این شماره سری به روستای وانشان زدیم و از شورا و دهیاری آن آقایان اکبر زندی و علی مشایخی جویای حال کنونی وضعیّت روستا شدیم که نامبردگان مواردی را به شرح ذیل مطرح نمودند:
وانشان روستایی با جاذبههای فراوان و طبیعت شگرف و دیدنی
در حقیقت روستایی که از نو باید آن را شناخت
در ابتدا از همکارانتان در نشریه بیان در قید مطالب گزارش مرتبط با روستای وانشان تشکر مینمایم.
روستای وانشان در فاصله 12 کیلومتری جنوب شهرستان گلپایگان و خط مرزی مشترک شهر خوانسار میباشد که دارای آب و هوای مطلوب و از موقعیت جغرافیایی بسیار زیبا با چشم اندازها و مناظر دل انگیز میباشد.
اهالی محترم روستا عموماً به کار کشاورزی مشغول بوده که محصولات تولیدی عبارت اند از: گردو، بادام، سیب، گلابی، زردآلو، هلو و … که در بخش دامداری نیز متاسفانه به دلیل مقرون به صرفه نبودن تولید شیر و بالا بودن نرخ علوفه برخلاف دو دهه قبل آمار جمعیت دامی(گوسفند و گاو شیری) به میزان چشمگیری کاهش پیدا نموده و محدود گردیده است.
بر اساس آثار و کتیبههای موجود روستای وانشان از قدمتی بیش از هزار سال برخوردار میباشد که در طول ادوار مختلف تاریخی دارای مردمانی بسیار تلاش گر و جدی بوده که از دل سنگ و علیرغم کمبود زمینهای سطح کشاورزی، با عزمی راسخ توانسته اند بهترین باغات و زمینهای کشاورزی را بعمل آورده و دشتهایی پر از درختان ثمر گردو و بادام و انواع درختان میوه که شاید بتوان گفت در سطح استان بی نظیر میباشد خلق نمایند.
عزم و تلاش ستودنی مردم روستای وانشان که یادگار پیشینیان تلاشگر خود میباشد باعث گردیده تعداد سه رشته قنات (پله،مرغان و قریه) تا کنون حفظ و فعال بماند و به جرأت میتوان گفت از معدود روستاهای فعال در سطح استان میباشد که سه رشته قنات در آن جاری میباشد.
این روستا کماکان همان بافت قدیمی و سنتی خود را با خانههای کاهگلی حفظ نموده و دارای آثار باستانی منحصر به فرد و زیبایی میباشد که در کنار جاذبههای طبیعی و کوچه باغهای بسیار زیبا بخصوص در فصلهای بهار و تابستان و پاییز نظر هر بیننده ای را به خود جذب مینماید.
گاه مناظر زیبای موجود در دشت و صحرا و نواحی کوهستانی آن همراه با جاری بودن جوبهایی که سرچشمه آن از آب قناتها میباشد؛ گویی تابلویی بس زیبا که یک نقاش با دقتی هر چه تمام تر ترسیم نموده است خودنمایی نموده و دل هر بیننده ای را از خود بی خود مینماید.
همین موضوع باعث جذب سیل گردشگران به محدوده روستا گردیده که در ایام مختلف بخصوص تعطیلات ساعاتی چند در میان روستا به قدم زدن پرداخته و شکوه و عظمت آن را به نظاره مینشینند.
زبان و گویش منحصر به فرد این روستا که معروف به وانشانی میباشد(به گونه ای از فارسی میانه)
آثار باستانی و مذهبی روستای وانشان: بقعه مبارک و مقدس امامزاده شاهزاده ابوالفتوح (ع)، سید کرار، پهلوان علی، قلعه قدیمیمشرف به روستا، شهرک سینمایی مولانا، کوهستانهای مجاور روستا و … میباشد.
این روستا گذشته ای نه چندان دور (سه دهه قبل) با داشتن جمعیتی نزدیک به دو هزار نفر با تغییرات شرایط زندگی و رسوخ فرهنگ شهرنشینی به علت مواجه شدن با عوامل متعدد از جمله خشکسالی و به علت نبود شغل درآمدزا به تدریج در طی سه دهه گذشته به سرعتی باور نکردنی با سیل مهاجرت فرزندان و جوانان خود مواجه گردید. اگر چه این معضل در بخش روستایی در کل کشور همخوانی دارد اما میتوان گفت از آن هنگام که کشور عزیزمان ایران بخصوص از زمان پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی روندی رو به رشد را طی نموده و بسیاری از عرصههای مهم جهانی را در نوردید و به سوی علم و صنعتی شدن پیش رفت، دیگر روستاها توان تامین هزینههای یک خانوار روستایی را نداشتند و حاصل درآمدهای کشت و زرع و محصول سردرختی پاسخگوی نیاز یک خانوار در روستاها نبود.
همین امر در کنار معضل خشکسالی سالهای اخیر باعث گردید در فرصتی که شاید دولتمردان که نیازهای اولیه روستاهای کشور را در بعد از انقلاب از جمله آب، برق، گاز، تلفن و … را تامین نمودند اما هیچ گاه بفکر ایجاد مشاغل پایدار و درآمدزا برای روستائیان نبوده و با سیاستگذاریهای متغیر و کوتاه مدت با زرق و برق و جاذبههای مختلف شهری و امکانات لازم، مهاجرت از روستا به شهرهای مجاور و در ادامه به تهران گسترش یابد.
در طی یک بررسی اجمالی روستای وانشان در شهر تهران حدوداً بیش از 1400 خانوار مهاجر را دارا میباشد که اگر بطور متوسط هر خانواده را 4 نفر محاسبه نمائیم بیش از 5000 نفر فقط در تهران مهاجر داریم که در کنار آن شهرهای گلپایگان، اراک، اصفهان و … نیز دارای رتبههای بعدی میباشند.
بر اساس آمار موجود روستای وانشان در بعد از انقلاب دارای سه باب حمام و سه باب مدرسه تا سطح راهنمایی بوده که به تدریج در سالهای اخیر از آنها تنها نامی و یادی باقی مانده است. دو مدرسه موجود در روستای که با کمکهای اهالی محترم و آموزش و پرورش ساخته شده بود در طی دهه گذشته مورد بی مهری قرار گرفته و بعلت نبود دانش آموز بعد از مدتی مورد تخریب قرار گرفته و تیرآهن آن برای پروژههای دیگر برده شد و حتی حاضر به اجاره بناهای مذکور به اهالی محترم متقاضی نیز نشدند که از این باب جای تأسف دارد.
حمامهای قدیمیو زیبای آن نیز به دلیل تغییر الگوی زندگی و خانه سازی به تدریج در طی چند دهه اخیر و با کاهش جمعیت تخریب و یا در زیر خاک مدفون گردیدند.
در نگاه اول مهاجرت بی رویه جوانان و ساکنین محترم روستا شاید به زعم برخی خوشایند بوده باشد، اما در دراز مدت و اکنون در سال 94 شاهد اثرات تخریبی آن بر روستا و مجموعه زادگاهمان میباشیم که به اختصار برخی از آنها به شرح ذیل بیان میگردد:
1-بلا استفاده ماندن حمامهای نوساز موجود در روستا که در حال حاضر هیچکدام فعال نمیباشند.
2-تخریب تدریجی دو باب مدرسه موجود در روستا
3-کاهش چشم گیر زاد و ولد در روستا
4-تخریب تدریجی خانههای قدیمیدر بافت روستا که گاهاً قدمتی بیش از یکصدسال را دارا میباشند.
5-عدم کشت و زرع مناسب در زمین و دشتهای روستا به علت کهولت سن کشاورزان و خروج جوانان جویای کار از روستا
6-لم یزرع شدن بخشهایی از مراتع کشاورزی روستا به علت کمبود آب کشاورزی و قناتهای موجود
7-خشک شدن تدریجی درختان بادام و گردوی کهنسال با قدمتی نزدیک به 200 سال که از سرمایههای ملی میباشد
8-تعطیلی بخشی از صندوق فعال در روستا از جمله: شرکت تعاونی، قصابی، جوشکاری و …
بر اساس آمار موجود روستای وانشان در سال 1365 دارای 1453 نفر جمعیت بوده که متاسفانه در حال حاضر به جای رشد نسبی جمعیتی روستا شاهد کاهش جمعیت تا مرز 500 نفر میباشیم که این نوید بروز خطراتی در آینده برای روستا دارد که امید است با سیاستگذاریهای جدید و برخی فعالیتهای مشترک بتوان جمعیت موجود را حتی المقدور حفظ نمود.
در ذیل برخی مشکلات در بخش روستای وانشان بیان میشود:
1-رکود نرخ خرید شیر از دامداران تا مرز 11000 ریال توسط خریداران علیرغم اعلام نرخ پایه 14400 ریالی توسط دولت محترم طی چند ماه گذشته و افزایش محصولات لبنی شرکتهای تولیدی در طی ماههای گذشته از جمله افزایش بی رویه نرخ نهادههای دامی
2-فروش دامهای گوشتی و شیری تنها محل ایجاد درآمد برای قشر روستایی میباشد.
3-نبود حمایت عملی از تولیدات روستائیان
4-نبود سیاست گذاریهای مناسب در بخش کشاورزی و اجرای الگوی کشت با شیوههای تشویقی و …
5-کمبود آب شرب در مقطع زمانی شش ماهه اول که در این روستا طی چند سال گذشته بخصوص تابستان نمود بیشتری مییابد
6-مشکلات کوچه ها و معابر عمومی روستا که نیمه کاره رها شده
7-اجرای نیمه کاره طرح هادی روستا که بدون مطالعه اقلیمی و شرایط آب و هوایی شروع شده و سپس با اندکی پیشرفت کار برای سالیان متمادی رها گردیده و علیرغم صرف هزینههای چند میلیارد ریالی اکنون به علت تخریبهای ناشی از آن حاصلی جز اعتراض اهالی محترم و خطرات احتمالی ناشی از لغزندگی و برخورد با زمین برای افراد رهگزر را بدنبال نداشته است.
8-نبود اعتبارات ورزشی جهت فراخوان و بکارگیری اوقات فراغت قشر جوان و نوجوانان روستایی به منظر کاهش گرایش به سمت ماهواره و مشکلات مواد مخدر و … که نیازمند حمایت جدی مسئولین دارد.
9-مشکلات ناتوانی موجود و ضعف قوانین در برخورد جدی با تخلفات دزدی، سرقت، فروش مواد مخدر و … که باعث سلب آسایش عموم اهالی محترم و کاهش ضریب امنیت روستا گردیده و میشود.
10-کاهش تبعیضی تخصیص برخی اعتبارات شهری و روستایی و خدمات رسانی بین آنان باعث گردیده بسیاری از اقدامات عمرانی قابل اجرا و مورد نیاز روستائیان به علت کمبود اعتبارات و یا تخصیص ناچیز اعتبار بلاتکلیف بماند و بهمین خاطر میبینیم در برخی مناطق نزدیک به استان علیرغم صرف اعتبارات هنوز با انباشت درآمد و سرمایه مالی در برخی شوراها و دهیاری ها مواجه میباشند.
11-در برخی سیاستگذاریهای دولت محترم تفاوت فاحش بین بخش شهری و روستایی به وفور قابل مشاهده است به طور مثال با توجه به اینکه هزینههای ساخت مسکن در روستا بیشتر از شهر میباشد و از لحاظ ارزش افزوده برعکس مناطق شهری نیز میباشد وامها و تسهیلات پرداختی در بخش مسکن شهری مثلاً 500 میلیون ریال میباشد و در بخش روستایی 150 میلیون ریال که قطعاً گرایش به خانه سازی و ماندگاری در روستا را با چالش مواجه مینماید.
12-با توجه به نیاز مبرم به حضور فیزیکی دهیاران جهت رفع و رجوع امور مرتبط با اهالی محترم روستا حقوق بسیار ناچیز فعلی با توجه به میزان ساعت در نظر گرفته شده جهت حضور هفتگی بسیار کم میباشد و ضمن تقاضای تجدید نظر در بخش فوق، ایجاد امنیت شغلی جهت پیگیری جدی فعالیتهای مرتبط در بخش روستا برای دهیاران را تقاضا دارد.
13-ضرورت تقویت و توسعه قانونی برخی اختیارات در شوراهای روستایی به مانند شوراهای شهری
14-صدور مجوزهای برداشت سنگ از کوههای مجاور روستا در سالهای اخیر که در مدخل ورودی شهرستان از جنوب میباشد.
15-شکستگیهای متعدد لولههای اصلی آب شرب در کوچه ها و معابر علیرغم تغییر کل خطوط در سال 89 متاسفانه باعث هدر رفت آب و تخریب سنگفرش روستا نیز میگردد.
در حال حاضر علیرغم مشکلات مطرح شده اقدامات ذیل در جهت رشد و شکوفایی روستا با کمک مسئولین محترم و اهالی محترم روستا در حال اجرا میباشد که در کنار برخی نیازهای روستا به شرح ذیل مطرح میشود:
1-مسکن مهر که با کمک بنیاد مسکن انقلاب اسلامیدر قسمتی از زمینهای بنیاد در سال 92 بر اساس فراخوان اهالی محترم اجرا گردید که در حال حاضر یکی از مشکلات طولانی شدن پروژه تکمیل و واگذاری به متقاضیان میباشد که با توجه به تاثیر هزینههای ساخت در دراز مدت تقاضا دارد به منظور حفظ حقوق متقاضیان بنیاد مسکن شهرستان اقدامات عاجل در اسرع وقت جهت تکمیل سریع پروژه و تهیه قرارداد واگذاری اقدام نماید.
2-تخصیص اعتبارات ولو اندک از سوی جهادکشاورزی شهرستان به قنوات موجود در روستا و کانال کشی سیمانی مسیر عبور آب قنات با کمک اهالی محترم که جا دارد در این بخش از جهادکشاورزی شهرستان و نمایندگان پرتلاش قناتهای روستا تشکر و سپاسگذاری شود.
3-طرح ایجاد مجتمع فرهنگی روستا در بخش بنیاد که تمامیهزینههای اجرا و ساخت آن با کمک خیرین محترم روستا عملیاتی خواهد شد که در حال حاضر نقشههای مربوطه تهیه و جهت تائید بنیاد مسکن شهرستان و سایر نهادهای استانی ارائه گردیده که به محض اعلام مرحله اجرایی پروژه از طریق خیرین محترم اقدام خواهد شد.
4-طرح هادی روستا که جا دارد در این بخش از مسئولین محترم بنیاد مسکن شهرستان تکمیل پروژه معابر و کوچه ها که خواست بحق اهالی محترم میباشد را یک بار دیگر متذکر گردیده و در کنار آن بخشهایی از سنگفرش موجود را که نیاز به مرمت و بازسازی دارد در اسرع وقت اقدام شود.
5-حمایت مسئولین محترم در ایجاد مجتمع گردشگری در قلعه سینمایی مولانا توسط سرمایه گذار بخش خصوصی که را در حال حاضر به جدّیّت در حال پیگیری و اقدام میباشد به جهت جذب گردشگر که مثمرثمر برای شهرستان نیز میباشد.
6-درخواست اتصال شبکه آب روستا به شبکه آب شهری با توجه به فعال شدن سد جدید کوچری و تعهدات آن جهت تامین آب شرب مناطق تحت پوشش شهرستان جهت جلوگیری از قطعی آب شرب روستا
7-ضرورت تقویت شبکه تلفن ثابت جهت واگذاری خطوط جدید به متقاضیانی که در حال حاضر ماه هاست پیگیر میباشند.
8-ضرورت تقویت خطوط تلفن همراه در برخی نقاط روستا که از آنتن دهی مناسبی برخوردار نیست
9-ضرورت همکاری در اصلاح ناوگان حمل و نقل مسافرین محترم روستا و تخصیص دو خودرو سواری با شرایط به دو نفر راننده محترم فعال در خط گلپایگان- وانشان که در حال حاضر با خودرو قدیمی و پرهزینه پیکان کار مینمایند.
10-ضرورت تعویض لامپهای چراغهای خط در مسیر روستا در مواقع لزوم از سوی ادارات مربوطه
11-با توجه به نداشتن ساختمان دهیاری و شورا جهت مراجعه اهالی محترم کماکان تقاضای واگذاری جدی ساختمان فعلی مخابرات که قبلاً در زمین اهدایی روستا و با کمک اهالی محترم ساخته شده را دارد. امید است لااقل به این خواسته مهم جامه عمل پوشانده شود.
12-ضرورت تخصیص اعتبارات خشکسالی بیشتر در بخش کشاورزی روستا و پرداخت خسارت
13-تقاضای تخصیص اعتبار از طریق امور آب شهرستان جهت ایجاد دیواره ساحلی در مسیر رودخانه مشرف به خانههای روستایی و بافت قدیمی
با نهایت به اینکه روستای وانشان طی چند سال اخیر به عنوان تنها منطقه گردشگری شهرستان گلپایگان در نظر گرفته شده است و نیازمند حمایت همه جانبه مسئولین محترم شهرستان جهت اجرا و تخصیص اعتباراتی به منظور ایجاد زیرساختهای مورد نیاز گردشگران از یک سو و از سوی دیگر استقبال بی نظیر گرشگران محترم داخلی و خارجی تقاضای عاجل دارد در زمینه مرمت آثار باستانی روستای وانشان از جمله امامزاده واجب التعظیم شاهزاده ابوالفتوح، سید کرار، مقبره پهلوان علی، آرامستان گلزار شهدا، قلعه سینمایی مولانا که بعضا از سوی متقاضیان بخش خصوصی و خیرین امکان همکاری وجود دارد، ادارات مرتبط از جمله میراث فرهنگی و اداره اوقاف شهرستان و … همکاری لازم را در این زمینه بیش از پیش مبذول فرمایند.
اگر چه سخن فراوان است اما در پایان یک بار دیگر از نشریه محترم بیان از اینکه وقت گذاشتید و ضمن بازدید از روستا شنونده مشکلات و پیشنهادات ما بودید صمیمانه سپاسگذاری مینمائیم.
جا دارد با توجه به اینکه مردم ولایی و مذهبی روستای وانشان در طی سالهای اخیر در ایام ماه مبارک رمضان در دو مسجد امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) کوی انقلاب از ابتدا تا انتهای ماه مبارک همزمان با برگزاری مراسم افطاری در این دو مسجد که با نهایت تلاش و صبر سعی در پذیرایی شایسته از میهمانان به صورت روزانه را دارند، سپاسگذاری نمائیم.
همچنین از کلیه مسئولین محترم فعال و مردمیادارات شهرستان منجمله فرماندار محترم، امام جمعه محترم، معاونت محترم فرمانداری، و بخشدار محترم شهرستان که در امر خدمت رسانی به اهالی محترم روستای وانشان ما را همواره یاری رسان بوده اند سپاسگذاری نموده و آرزوی طول عمر با برکت برای مقام معظم رهبری (مدّ ظله العالی) و تمامیخدمتگزاران مهین اسلامی از خداوند منان مسئلت مینمایم .
اگر چه نیک میدانیم برای سربلندی و آبادانی این مرز پر گهر راهی بس طولانی و پر فراز و نشیب در پیش داریم و عزت و شرف ایران اسلامیدر گرو تلاش سخاوتمندانه یکایک ماست، دست یاران و همراهان را به آرامیمیفشاریم و از بضاعت اندکمان عذر تقصیر میخواهیم. نزدیک باشد که شاهد اعتلای وانشانی در خور نام بزرگش باشیم.
تصاویر مربوط به این خبر در ادامه :
امامزاده شاهزاده ابوالفتوح (ع) بن الامام موسی الکاظم (ع)
مسجد امام حسین (ع) روستای وانشان از قدیمی ترین مساجد روستا
مسجد حضرت ابوالفضل (ع) روستای وانشان- نوسازترین مسجد روستا
حاج شیخ محمد کاظم مشایخی از عالمان روستا
گلزار شهدا روستا
آرامستان روستا
چشمه لمبان روستای وانشان
کوه «تیر» مرتفعترین کوه روستای وانشان
بقعه سید کرار از مکان های زیارتگاهی روستا
بقعه پهلوان علی
شهرک سینمایی مولانا
کبوترخانه قدیمی
پارک کودک
طرح مسکن مهر
دفتر شورای اسلامی و دهیاری، مخابرات و پست بانک
خانه بهداشت
نانوایی
شرکت تعاونی
کارگاه نجاری
معابر روستا که آسفالت نمی باشد
مشکل سنگفرش ها…
تنها مکان آموزشی روستا در مقطع ابتدایی
نصب تابلو اعلانات در گذرگاه های مهم روستا
پیچ خطرناک وانشان که تصادفات و تلفات جانی و مالی بسیاری را در بر داشته و متاسفانه در خصوص ایمن سازی کامل آن اقدام موثری صورت نگرفته است
ایمن سازی بستر رودخانه
یکی از تقاطع های بسیار خطرناک در نزدیکی پیچ که با توجه به بروز تصادفات متعدد نیاز به ایمن سازی دارد
قرار دادن ایستگاه هایی برای مسافرین
قسمتی از بافت قدیمی روستا
دامداری و کشاوری در روستا
——————————————–
ایزولاسیون قنوات و جوبها
قسمتی از طبیعت چشم نواز روستای وانشان
آقای اکبر زندی رئیس شورای اسلامی روستا
آقای علی مشایخی دهیار روستا
گروه خبری بیان