منظور از سندرم تکان دادن کودک چیست ؟
پایگاه خبری تحلیلی بیان گلپایگان-سندرم تکان دادن کودک ( SBS ) ( Shaking Baby Syndrome ) شاملمجموعه ای از علائم و نشانه ها است که تکان خوردن شدید کودک ناشی می شود. این سندرم زمانی ایجاد می شود که افراد خشمگین از گریه مداوم کودک ، وی را از ناحیه تنه یا بازوها گرفته و به طرف عقب و جلو ، به صورت رفت و برگشتی ، شدیداً تکان می دهند . از آنجا که عضلات ناحیه گردن کودک به اندازه کافی قدرت کنترل حرکات سر را ندارد بنابراین ، این گونه حرکات در آنها ایجاد آسیب می کند. در این گونه مواقع که سر به سرعت به طرف جلو و عقب حرکت می کند ، مغز با دیوار داخلی جمجمه برخورد کرده و در نتیجه مغز و عروقی خونی آن در اطفال کوچک شکننده هستند به راحتی آسیب می بینند. این سندرم اغلب در کودکان زیر یک سال به راحتی آسیب می بینند . این سندرم اغلب در کودکان تا سنین 5 سال نیز دیده شده است. در آمریکا به طور سالیانه حدود 1200 مورد از این سندروم تحت درمان قرار می گیرند که 60% این موارد در پسران رخ می دهد. نکته قابل توجه این است که از هر کودکی که به این شکل تکان داده می شود تقریباً یک کودک می میرد.
علائم این سندروم چیست ؟
آمارها نشان می دهد که 5 تا 10% این کودکان کاملاً بهبود می یابند. میزان آسیب دیدگی مغز بستگی به مقدار و مدت تکان دادن نیرویی که به کار برده می شود دارد بنابراین علائم از خفیف به شدید متغیر است.
در مواردی که آسیب متوسط تا شدید باشد سه ضایعه عمده دیده می شود که عبارتند از :
1- هماتوم ساب دورال ( جمع شدن لخته خون بین مغز و جمجمه)
2- ادم مغزی ( ورم مغزی )
3- خونریزی در شبکیه ( خونریزی در پرده خلفی چشم)
– ادم کنترل نشده مغزی اغلب منجر به مرگ می شود.
– خونریزی ته چشم نیز در اکثر موارد باعث از دست دادن دید به طور کامل یا جزئی می گردد.
– تجمع لخته خون بین مغز و استخوان سر نیاز به جراحی و تخلیه دارد.
علائم سندروم خفیف :
1) تهوع و استفراغ
2) خواب آلودگی
3) تحریک پذیری
4) اختلالات بلع در تغذیه
5) از دست دادن جزئی دید
6) تغییرات شخصیتی و رفتاری
7) ناتوانی در یادگیری
8) اختلالات تشنجی
9) تاخیر در نموکودک
علائم سندوم متوسط و شدید :
ü تشنج تکرار شونده
ü تغییر سطح هوشیاری و نهایتاً اغماء
ü مشکلات تنفسی
ü خواب آلودگی شدید
ü فلج های مختلف
ü شکستگی های مختلف
ü مرگ
چه کسی و به چه علت کودک را تکان می دهد :
اغلب مردان این عمل را مرتکب می شوند ، این افراد در اوایل دهه سوم زندگی بوده و به عنوان پدر یا به عناوینی دیگر با کودک در تماس هستند. زنانی که این عمل را انجام می دهند معمولاً پرستار یا مراقب کودک می باشند.
اما مهم است به خاطر داشته باشیم هر فردی که با یک کودک نا آرام مواجه شود چون کمبود خواب دارد و یا تحت عوامل استرس زای بیرونی است می تواند خطر آفرین باشد. گریه تنها راهی است که کودک به وسیله آن می تواند بگوید به چه چیزی مانند غذا ، تعویض کهنه یا بغل کردن احتیاج دارد. گریه صدای ناخوشایندی است و باید هم باشد چرا که اگر خوشایند بود نادیده گرفته شده و به نیازهای کودک پاسخ داده نمی شد. یک مادر بی تجربه وقتی نمی تواند گریه مداوم کودک را که گاهی 3 تا 4 ساعت طول می کشد تحمل کند، عصبانی شده و برای ساکت کردن وی اقدام به تکان دادن و حتی آزار رساندن به او می کند.
برای پیشگیری ازاین ضایعات( SBS ) چه کارهایی می توان انجام داد:
هرگز یک شیرخوار یا طفل کوچک را تکان ندهید.
همیشه از سر کودک به نحو مناسب حمایت کنید. به هر کسی که می خواهد از کودک مراقبت کند، آموزش دهید به خصوص به مراقب کودک بیاموزید چگونه از سر کودک هنگام نگه داشتن ، بازی کردن و جابجا کردن وی حمایت کند.
مطمئن شوید افرادی که با کودک سر و کار دارند از خطرات تکان دادن کودک اطلاع کامل داشته باشند. این افراد می توانند والدین ، پدربزرگ و مادر بزرگ ، کودکان دیگر ، دوستان و سایر خویشاوندان باشند.
پیش از بوجود آمدن این موقعیت به راه حلی برای غلبه بر عصبانیت خود بیندیشید.
به دقت همه چیز را بررسی کنید تا علت گریه را پیدا کنید :
¯ ابتدا احتیاجات فیزیکی کودک را بررسی کنید مانند گرسنگی ، خیس بودن ، احساس ناراحتی به دلیل گرما، سرما، خستگی ، وضعیت لباس مانند وجود سنجاقی که بد قرار گرفته است.
¯ ترسیدن یا آشفتگی
¯ ناآرامی می تواند متعاقب دندان در آوردن ، تب، گوش درد یا کولیک باشد پس کودک را از نظر علائم ارزیابی کنید.
¯ احساس تنهایی ، گاهی کودک فقط احتیاج به بغل کردن ساده دارد.
آیا می دانید کودک می تواند به طور طبیعی 3-2 ساعت در روز گریه کند ؟
اگر کودک با وجود اینکه تغذیه گردیده ، کهنه اش تعویض شده و یا در بغل گرفته شده باز هم گریه می کند :
به آرامی بدن کودک را ماساژ بدهید.
راه بروید و شیرخوار خود را به گونه ای در بغل بگیرید که روی قفسه سینه قرار گرفته و ضربان قلبتان را بشنود.
وی را به هوای آزاد ببرید.
ملحفه نرمی را دور بدن وی بپیچید تا احساس امنیت کند.
او را آب ولرم استحمام کنید.
وی را در اتاقی تاریک و ساکت ببرید.
وی را در کالسکه قرار داده و حرکت دهید.
با روشن کردن جارو برقی یا ضبط صوت و پخش آهنگی ملایم حواس وی را به آن متوجه کنید.
برای غلبه بر عصبانیت خود :
{ کودک را در محل امنی مانند تخت یا پارک کودک قرار دهید.
{ بنشینید یا بیرون از اتاق قدم بزنید اما آن قدر دور نشوید که صدای کودک را نشنوید.
{ وی را برای چند دقیقه ترک کنید حتی اگر کودک گریه کند.
{ نفسهای عمیق بکشید، چشم هایتان راببندید و به این کار ادامه دهید.
{ برای مدت کوتاهی به موسیقی گوش دهید یا کار دیگری که شما را آرام کند انجام دهید.
{ با یک دوست یا یکی از وابستگان جهت کمک گرفتن تماس بگیرید.
{ وقتی آرام شدید مجدداً برای آرام شدن کودک تلاش کنید و در صورت عدم موفقیت وی را نزد پزشک ببرید.
این سندرم چگونه تشخیص داده می شود :
در بیشتر مواقع در معاینه ظاهری ، کودک مشکل خاصی ندارد و اغلب اشتباه تشخیص داده شده و یا به دلیل کتمان همراهان،کمتر از میزان واقعی تشخیص داده می شود. معاینه توسط یک متخصص چشم مجرب در تشخیص آن اهمیت حیاتی دارد ، دیدن خونریزی ته چشم بسیار کمک کننده است. انجام اسکن مغزی یاMRI از راههای تشخیصی دیگر است . این سندرم می تواند یکی از علل سندرم مرگ ناگهانی کودک باشد.
صغری متقی کارشناس مسئول واحد سلامت خانواده شبکه بهداشت و درمان گلپایگان
2024 copyright.