دولت نقدپذیر است به شرط اینکه کسی حرف نزند!

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیان گلپایگان؛ رجانیوز در گزارشی نوشت روز شنبه حسن روحانی در نشست خبری خود در جمع خبرنگاران داخلی و خارجی، گریزی هم به انتقادات مخالفان خود زد و گفت: «حرف‌های غیر واقعی زدن کار نادرستی است ضمن اینکه نقد مشفقانه بسیار خوب، ضروری و لازم و به نفع دولت است. چون اگر اجازه نقد ندهند معنایش این است که دولت مستبدی است. یا ما خودمان را بی‌نقص و بی‌عیب می‌دانیم به هر حال دولت اشتباه می‌کند و نقص دارد. ما دولت معصوم نیستیم و یا اینکه دنبال این است که کار استبدادی بکند و مستبد باشد، این هم نادرست است.
البته این برای چندمین بار است که «روحانی» در طول دوران ریاست جمهوری خود، چنین اظهاراتی را درباره لزوم نقد آزادانه رفتارهای دولت بر زبان می‌آورد. چنانکه در مراسم اختتامیه بیستمین جشنواره مطبوعات، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی که در اسفند سال 92 برگزار شد، پیرامون آزادی بیان در بین اهالی رسانه عنوان کرده بود: «بی‌تردید اگر در جامعه‌ای دهان‌ها بسته شود و قلم‌ها شکسته شود، اعتماد عمومی در آن جامعه از بین خواهد رفت و چشم‌ها و گوش‌ها به سمت امکانات ارتباطاتی بیگانگان خواهد رفت. بگذاریم میدان قلم و بیان، میدان بازی باشد تا حقایق برای مردم و جامعه تبیین شود. اما آیا اهالی دولت اعتدال، واقعاً در عمل هم به این گفته‌ها اعتقاد دارند؟
رجانیوز می‌افزاید: حقیقت آن است که اتفاقات دو سال گذشته حوزه فرهنگ، حکایت از استانداردهای دوگانه دولت‌مردان در مواجهه با انتقادات دارد. چنانکه فی‌المثل روند فعلی سینما نشان می‌دهد دولت تدبیر و امید، نسبت به انتقاد از کلیت نظام و به خصوص انتقاد از دولت گذشته و بازنمایی معوج از حوادث سال 88 و ایضا عبور فیلم‌ها از خطوط قرمز اخلاقی و اعتقادی، گارد به شدت بازی دارد. تا آنجا که فیلم‌ها و مستندهای توقیف شده از گنجه‌ها بیرون کشیده شده و یکی پس از دیگری روی پرده می‌روند و اعتراض منتقدین نیز، با جملاتی از این قبیل که «نمی‌شود هنرمند را محدود کرد» و «باید به هنرمندان اعتماد نمود» و «نباید فضا را بست» پاسخ داده می‌شود.
اما تجربه نشان داده است که وقتی کار به انتقاد از دولت می‌رسد، این شعارهای زیبا رنگ باخته و به فراموشی سپرده می‌شوند و در مقابل، گروه‌های فشار دولت و سرهنگ‌های فرهنگی آستین بالا زده و وارد کارزار می‌شوند. به عنوان نمونه، نحوه مواجهه دولت تدبیر و امید با مستند تاریخی «من روحانی هستم» به وضوح مؤید این استانداردهای دوگانه و البته سعه صدر به شدت پایین دولت است. به طور مثال سخنگوی دولت و همچنین مشاور روحانی تهدید بر برخورد قضایی با سازندگان مستند من روحانی هستم کردند.
نمونه‌هایی متعدد نشان می‌دهد که آزادی بیان تا آنجا که دولت را با انتقاد مواجه نکند، مقبول است؛ حتی اگر کلیت نظام زیر سؤال رفته باشد. چنانکه چنین سیاستی در دولت اصلاحات نیز مسبوق به سابقه است. فی‌المثل، در کوران اکران فیلم‌های قبح‌شکن اخلاقی و تین‌ایجری و آثار بی‌پرده‌ای چون «زندان زنان» و «نسل سوخته» و «پارتی» و «سگ‌کشی» و…، فیلمی مثل «آقای رئیس جمهور» (ابوالقاسم طالبی – 1379) فقط به علت سمت و سوی انتقادی از دولت و شباهت کاراکتر نخست آن با رئیس‌جمهور وقت، تنها یک هفته اکران و سپس توقیف شد.
اما واضح‌ترین تصویری که از طاقت پایین دولت در برابر انتقاد و خوی نقدناپذیری دولت‌مردان می‌توان ترسیم کرد، مربوط می‌شود به نحوه مواجهه دولت با دو رئیس سازمان صدا و سیما و واکنش دولت به برنامه‌های انتقادی رسانه ملی. به عنوان نمونه، اتفاقات جالب و بامزه مربوط به گفت‌وگوهای «روحانی» با مردم در تلویزیون، خود به تنهایی گویای روحیه «نقدناپذیری» و حامی تک‌صدایی دولت است. چنانکه اصرار «حسن روحانی» برای تعیین مجری گفت‌وگوهای خود با مردم و دخالت در ریز دکور و دیگر جزئیات، تا یک سال نخست دولت، مایه شگفتی بسیاری از اهالی رسانه شده بود. چه آنکه این سطح از یک جانبه‌گرایی و تمامیت‌خواهی در یک گفت‌وگوی تلویزیونی، پیش از این هیچ گاه سابقه نداشت.
روز جمعه، شبکه سیما در حالی که قرار بود مثل همیشه از حدود ساعت 5 مناظره این هفته را با موضوع «بررسی عملکرد دولت در ساماندهی به وضع یارانه‌ها و تفکیک افراد واجد شرایط با سایر افراد برای دریافت این امتیاز» روی آنتن ببرد، به دلایلی که البته اعلام نشد، آنتن را به بازپخش برنامه شبانه «امشب» مربوط به دوشنبه شب اختصاص داد. گرچه می‌شد حدس زد که چه اتفاقاتی در پشت پرده رخ داده است و کدام فشارها باعث تعطیلی برنامه مناظره و قطع تریبون منتقدان اقتصادی دولت شده است. از طرفی، در واپسین ساعات شب جمعه، شبکه یک سیما در پی درخواست‌های مکرر مردم، طبق اعلام قبلی قرار بود اقدام به بازپخش مستند «سکوت استقلال، فریاد پیروزی» (قسمت سوم مجموعه مستند سال‌های هسته‌ای برنامه «ثریا») کند، اما علی‌رغم پخش مکرر تیزرهای این برنامه، پخش این مستند پرطرفدار هم لغو شد.