کاهش ۸۵ درصدی تخصیص اعتبار مسکن مهر
بنا به گزارش دریافتی از وزارت راهوشهرسازی، از مجموع ۲ میلیون و ۳۶۰ هزار واحد مسکن مهر دارای قرارداد، تا بهمنماه ۹۳ مجموعا یک میلیون و ۳۷۱ هزار واحد (۵۸ درصد کل واحدها) به فروش اقساطی رسیده و به متقاضیان واگذار شده است و میانگین پیشرفت فیزیکی طرح مسکن مهر در سطح کشور ۸۴ درصد است. اما همچنان حدود یک میلیون خانوار چشم بهراه تحویل مسکن خود و رهایی از زیر بار اجاره نشینی هستند.
با این وجود، هم اکنون روند پیشرفت این طرح ملی که تاکنون بیش از ۴۳ هزار میلیارد تومان از منابع بانک مرکزی را به خود اختصاص داده، رضایت بخش نیست. این مساله در ماههای اخیر موجب تجمعات مکرر متقاضیان مسکن مهر در مقابل مجلس شورای اسلامی و سایر نهادهای متولی شده است.
مهمترین اقدام دولت یازدهم در حوزه مسکن مهر، افزایش زمان بازپرداخت اقساط از ۱۵ سال به ۲۰ سال و افزایش سقف تسهیلات فردی از ۲۵ میلیون به ۳۰ میلیون تومان بوده است. هرچند که این مصوبه امر پسنیدهای است اما باید متذکر شد که این تصمیم در دولت قبل و در تاریخ ۲/۵/۹۲ اتخاذ شده بود و ۱۸ ماه مورد بی مهری مسئولان دولتی در حوزه مسکن مهر واقع شد؛ حال این سوال باقیست که چرا دولت با معلق گذاشتن مصوبه مذکور به مدت ۱۸ ماه، اجازه داد تکمیل پروژههای مسکن مهر با اخلال مواجه شود؟
در بخش دیگری از این گزارش نقاط ضعف اساسی در تکمیل طرح مسکن مهر در محورهای عدم اشراف بر روند اجرا و اظهارات متناقض مسئولان در خصوص مسکن مهر، عدم تزریق مناسب اعتبارات به طرح مسکن مهر و عدم پیگیری مناسب وزیر از مسکن مهر دسته بندی شده است.
*عدم اشراف بر روند اجرا و اظهارات متناقض مسئولان در خصوص مسکن مهر:
یکی از عوامل اساسی در حوزه مسکن مهر، اظهارات نامید کننده مسئولان و اظهار نظرهای متناقض و بعضا غیر کارشناسی در این حوزه است.
رهبر معظم انقلاب در دیدار امسال با هیئت دولت تأکید فرمودند: اگر احتمالا با اصل طرح مسکن مهر و یا نحوه تزریق اعتبارهای بانکی به آن مخالفتی وجود دارد، اما این را هم بدانیم که اکنون چند میلیون نفر چشم انتظار تکمیل مسکن مهر هستند و باید این کار بطور جدی پیگیری شود و به اتمام برسد.
اما وزیر راه و شهرسازی پس از صحبتهای رهبری بارها با اظهارات نامید کننده مسکنمهر را طرحی مزخرف یا حاشیه نشینی مدرن نامیده است و سهم به سزایی در ایجاد یاس و نامیدی مردم و مسئولان و مدیران استانی نسبت به مسکنمهر داشته است.
از سوی دیگر وعدهها و اظهارنظرهای وزیر نشاندهنده عدم اشراف ایشان بر وضعیت مسکن مهر است. ایشان در آذر ۹۲، قول اتمام بیش از ۸۰ درصد مسکن را در سال ۹۳ و اتمام کل پروژه را تا پایان سال ۹۴ دادهاند. وعده ای که عملی نشد و در وعده مجدد، اتمام مسکن مهر به پایان سال ۹۵ موکول شد که روند فعلی مسکن مهر نشان دهنده عدم تحقق این وعده است.
*عدم پیگیری مناسب وزیر از مسکن مهر:
علیرغم تأکید جدی مقام معظم رهبری بر پیگیری جدی مسکن مهر و اتمام این پروژه، وزیر راه و شهرسازی تنها ۳ دیدار از پروژه مسکن مهر داشته و در مجموع از ابتدای دولت یازدهم، کمتر از۱۰ بار از مسکن مهر بازدید به عمل آورده اند.
*عدم تزریق مناسب اعتبارات به طرح مسکن مهر:
مهمترین مساله در مسکن مهر، بررسی سرعت پیشرفت و تکمیل این طرح است. در این زمینه گویاترین شاخص، سهمالشرکه پرداختی یا همان میزان اعتبار پرداخت شده از سوی بانک مسکن به پیمانکاران در ماههای مختلف است. گزارش دریافتی از بانک مسکن نشان میدهد که متوسط سهمالشرکه پرداختی به پیمانکاران در ۹ ماهه پایانی دولت قبل، ماهانه حدود ۵۸۰ میلیارد تومان بوده است.
با تغییر دولت، این رقم در نیمه دوم سال ۹۲ به ۳۰۰ میلیارد تومان، در سال ۹۳ به ۱۵۰ میلیارد تومان و نهایتا در دی ماه ۹۳ با ۸۶ درصد کاهش به ۸۰ میلیارد تومان تنزل یافته است.
یعنی روند پرداخت اعتبار برای تکمیل پروژهها در حال حاضر نسبت به ۹ ماهه پایانی دولت دهم کمتر از یک هفتم شده است؛ این درحالیاست که در همین بازه زمانی، میزان اقساط بازگشتی مردم به بانک مسکن دو برابر شده و از حدود ماهانه ۱۲۵ میلیارد تومان در اوایل سال ۹۲ به ۲۵۵ میلیارد تومان در دی ماه ۹۳ رسیده است. همین مساله به خوبی بیانگر بلاتکلیفی و کندشدن روند تکمیل طرحهای مسکن مهر و عدم جدیت وزارت راه و شهرسازی در پیگیری تکمیل این طرح است.
این در حالی است که اعتبار لازم از سوی بانک مرکزی با دوره تنفس سه ساله در اختیار بانک مسکن قرار گرفته است و در حال حاضر قریب به ۷ هزار میلیارد تومان، شامل ۵ هزار میلیارد تومان بازگشت اقساط مسکن مهر، ۱۵۰۰ میلیارد تومان باقی مانده از خط اعتباری بانک مرکزی و ۷۰۰ میلیارد تومان آورده مردم، در اختیار بانک مسکن برای تخصیص به مسکن مهر قرار دارد.
البته شاید عنوان شود که آمار فروش اقساطی مناسب بوده است که در این باره باید عنوان داشت که فروش اقساطی های انجام شده عمدتا مرتبط با واحدهای به اتمام رسیده در دوره های گذشته بوده است. در حال حاضر نیز بیش از ۳۰۰ هزار واحد به اتمام رسیده از دوره های گذشته وجود دارد که هنوز به فروش اقساطی نرسیده است.