آشنایی با جاذبه های گردشگری شهرستان گلپایگان/نقش کنده های تیمره (مناطق غرقاب و کوچری)

پایگاه خبری تحلیلی بیان گلپایگان  با همکاری اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان گلپایگان ، در آستانه فرا رسیدن سال نو و به منظور آشنایی مخاطبین این پایگاه خبری، خصوصا” مسافران نوروزی با جاذبه های گردشگری و توریستی شهرستان گلپایگان ، در نظر دارد به معرفی جاذبه های توریستی و گردشگری شهرستان گلپایگان اقدام نماید که امیدواریم  مورد استفاده مسافران عزیز و کلیه مخاطبین محترم این پایگاه خبری قرار گیرد.

سابقه سکونت در گلپایگان این کهن شهر دوران کیانی، به دوران پارینه سنگی میانه و نو سنگی می‌رسد. شواهد این ادعا از سنگ نگاره‌هایی که بیانگر اشیایی از قبیل چماق و تیر و کمان و کمند وشکار وشکارچی است بدست می آید سنگ نگاره‌ها کهن ترین آثار تاریخی و هنری به جا مانده از بشر هستند.  البته روش‌های علمی مانند آزمایشات موسوم به نیمه عمر کربن، پتاسیم آرگون (Potassium Argon) و تعیین جهت قطب مغناطیسی (Magnetic Polarity Chronology)

و یا مقدار اورانیوم توریوم (Uranium Thorium) که برای تعیین تاریخ دوره‌های پارینه سنگی به کار می‌رود، هنوز بر روی آثار به دست آمده از گلپایگان انجام نشده‌است، و به همین دلیل نمیتوان بطور دقیق سابقه سکونت در گلپایگان را مشخص نمود. گفته می‌شود بزرگ‌‌‌‌ترین و کامل‌ترین مجموعه سنگ نگاره‌های ایران در شهرستان گلپایگان قرار دارد. در مناطق ۲۱ گانه غرقاب و کوچری می‌توان بیش از ده‌ها هزار نقش بر سنگ‌ها پیدا کرد. این سنگ نگاره‌ها از لحاظ گستردگی، فراوانی، قدمت و تنوع نقوش در دوره‌های تاریخی ایران بی‌نظیر است و سیر تکاملی خط مانند خط سطری، هندی، پهلوی، عربی، فارسی و عبری در این سنگ نگاره‌ها وجود دارد. به تعبیری بستر بوجود آمدن حروف رمزی، خط، تبادل پیام، زبان، تاریخ،اسطوره ها، هنر و فرهنگ از سنگ نگاره‌ها است. عمر بعضی از آنها به چهل هزار سال می‌رسد و بشر تا کنون موفق به کشف هیچ پدیده تاریخی و هنری بدین قدمت نشده‌است. گلپایگان بیش از ۵۰۰۰ نمونه سنگ نگاره یا Petroglyph در محوطه‌های غرقاب، کوچری، هورستانه و هاجیله وتیکن وشورچه ودر دارد که قدمت بعضی از آنها به هزاره پانزدهم قبل از میلاد یعنی ۱۷۰۰۰ سال پیش می‌رسد.. بر روی یکی از سنگ نگاره هایی که از غرقاب گلپایگان به دست آمده، نوشته شده‌است: این سه چیز را همیشه مقدس بشمار راغ خاک، دریای آب و آتش هیزم از سنگ‌نگاره‌های تنگ غرقاب درمی یابیم که روستای غرقاب یکی از مراکز مهم شکار در دوران ماقبل کشاورزی بوده است. سنگواره‌های موجودات دریایی و فسیل‌هایی که در اطراف قلعه جمال و حاجی قارا پیدا شده، نشانگر این است که در طول دوران‌های زمین‌شناسی این قسمت در زمان‌هایی زیر آب بوده است. مطالعات زمین‌شناسی این نکته را تایید می‌کنند.

سنگ نگاره های ما قبل تاریخ:

سنگ نگاره ها هر گونه خط و یا نقش به یادگار مانده از دستان بشر در بستر بی آلایش سنگ ها هستند.سنگ نگاره ها یا هنرهای صخره ای کهن ترین آثار تاریخی به جا مانده از انسان ها هستند که به تعبیری می توان آنها را مادر هنر ،خط و فرهنگ ها دانست.با مطالعه بر روی سنگ نگاره ها می توان به سیر تکاملی خط پی بردو به بسیاری از حلقه های مفقوده در تکامل هنری انسان ها در گذشته های دور تا به امروز دست یافت.همچنین انسان های کهن بسیاری از عقاید، آداب و رسوم و باورها و شیوه های زندگی خویش را چه به هدف ماندگاری و چه به هدف اعلام به دیگران بر پیکره سنگ ها نقش می زدند و چه مردمان هنرمندی بودند وجود تمدنی کهن آب و هوای مناسب،شکارگاهها ،رود خانه ها ،چشمه های فراوان ،سنگ های مناسب و … باعث گردید که انسانهای نخستین به هنر نمایی بر روی سنگ های دره ها و کوههای شهرستان گلپایگان بپردازند و اکنون موزه ای بس بزرگ و بی بدیل برای ما به یادگار بگذارند.در شهرستان گلپایگان بزرگترین و کامل ترین مجموعه سنگ نگاره ها و نقوش صخره ای ایران از دوران های کهن زندگی انسان ها وجود دارد.

در میان سنگ نگاره های گلپایگان نقوش مختلفی می توان مشاهده نمود که هر یک دارای مفاهیم خاص خود هستند.نقوشی شبیه بزکوهی قوچ کوهی آهو انسان(در حالت گوناگون و با ابزارهای متفاوت) اسب، گرگ ، شیر ، شتر ،یک کوهان و دو کوهان ،پلنگ ،گراز ،گوزن مارال، شوکا زردایرانی) یوزپلنگ ،فگر، مار ،لاکپشت و بسیاری از حیوانات ناشناخته دیگر که از این میان بزکوهی با حدود 75 درصد نقوش بیشترین تعداد را دارا می باشد.بز کوهی در دوران های مختلف دارای نمادهای گوناگونی نزد مردم ایران بوده است:نماد آب، فراوانی نعمت، زایندگی و …

تصاویر در ادامه :