ریاست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیان گلپایگان؛ با سلام و ضمن تشکر از وقتی که در اختیار نشریه بیان قرار دادید،
با سلام خدمت شما و همکاران محترمتان و ضمن عرض تبریک هفته دفاع مقدس و گرامیداشت این ایام و ادای احترام به مقام شامخ شهدای گلگون کفن 8 سال جنگ تحمیلی و آرزوی توفیق و سعادت و سربلندی نظام مقدس جمهوری اسلامی امیدوارم ما حصل گفتگوی اینجانب در خصوص میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری؛ به شکوفایی و رونق اقتصادی و فرهنگی کشور عزیزمان کمک نماید.
1-سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چه اقدامات و عملکردی در سال جاری داشته است؟
در سال 1393 که مزین است به فرمان مقام عظمای ولایت (سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریت جهادی) تلاش نمودیم تا با بهره گیری از این فرمان قدسی در پیشبرد اهداف عالیه سازمان میراث فرهنگی نهایت توجه و استفاده را بنمائیم و در حد بضاعت خود در این 6 ماه بحمدا… اتفاقات موثری نیز به وقوع پیوسته است که از جمله می توان به :
1-تکمیل فاز مطالعاتی طرح جامع هدف گردشگری روستایی با محوریّت روستای وانشان و ارائه آن به دستگاه های مرتبط استان و کشور و اخذ تمهیدات و مجوزهای لازم
2-دریافت اعتبار مناسب در خصوص سرمایه های ملّی و استانی
3-رفع نقایص آثار و پروژه های نیمه تمام حسب دستور دولت محترم و اقدام برای اتمام آن در سال جاری
4-برپایی جلسات مکرر با مسئولین محترم شهرستان در خصوص توجه به آثار تاریخی و گردشگری و اتخاذ تصمیمات موثر
5-معرفی منطقه هنده و دشت لاله های واژگون منطقه تحت عنوان لاله زار گلپایگان که امید است با همکاری سایر دستگاه های مرتبط و دهیاری و شورای محترم آن منطقه بتوانیم شاخص های ارزشمند و هویت های ساختاری روستاهای پشتکوه را که بلااستفاده و بی هویت مانده است مورد عموم قرار دهیم
6-اتمام طراحی دهکده گردشگری ماکوله با محوریت باغ های ایرانی اسلامی و ارائه آن به نماینده محترم مجلس شورای اسلامی
7-آغاز مرمت مسجدجامع گلپایگان با اعتباری بالغ بر 500 میلیون ریال
8-آزادسازی حریم مسجد جامع و تخریب مغازه های مشرف به مسجد در خیابان مسجدجامع با همکاری و مساعدت بی دریغ امام جمعه محترم، هیئت امنای محترم مسجد جامع و شهردار محترم شهر گلپایگان
9-پاک سازی آلودگی های بصری صحن و ایوان مسجدجامع با درایت و تفضل امام جمعه محترم شهرستان حجت الاسلام والمسلمین اسماعیلی
10-شرکت بی وقفه هنرمندان صنایع دستی در نمایشگاه های بین المللی و داخلی و ارائه توضیحات صنایع دستی شهرستان
11-ساخت مستند سفرنامه گلپایگان با موضوع در مسیر ابریشم ویژه گردشگر و ارائه رایگان در ایام تعطیلات تابستان و رونمایی از آن در ماه های آتی- ساخت پروژه زندگی نامه مرحوم ملا زین العابدین (حجت الاسلام)
12-طراحی و واگذاری حمام بهشت به عنوان سفره خانه سنتی به بخش خصوصی با همکاری اداره محترم اوقاف و امور خیریه
13-رونق گرشگری منطقه حسن حافظ و محور جدید گردشگری ماکوله با احداث مجموعه بهشت مادر از عمده ترین مباحث اصلی در چارچوب میراث فرهنگی بخش آثار منقول و غیرمنقول تاریخی است.

2-مناطق و مکانهای دیدنی و پربازدید را برای آگاهی مسافران و گردشگران معرفی نمایید؟
شهرستان گلپایگان با توجه به تاریخ و ارزش تاریخی آن دارای آثار با ارزشمندی است که قبل از معرفی آثار ها کمی در خصوص معرفی شهرستان بحث می نمایم تا آگاهی عمومی مردم در خصوص قدمت شهرستان را تلطیف نمائیم.
شهرستان گلپایگان یکی از غربی ترین شهرستان های استان اصفهان که در خط الرأس سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان قرار دارد.این شضهرستان به جمعیت تاریخ سکونت گاهی دارای قدمتی حدود 7000 سال و تاریخ مدنیت 2500 ساله یکی از شهرستان های شاخص در استان اصفهان است، اما بخاطر اینکه در استان زرخیز و پر از آثار تاریخی قرار گرفته است کمی از اهمیت آن کاسته شده است و در مقیاس با شهرستانهای همجوار و حتی استان های همجوار از تاریخ و اعتبار بالایی برخوردار است.
این شهرستان با حدود 200 اثر تاریخی شناسایی شده و 25 اثر ثبتی ارزشمند تاریخی نگاه مفسران و اندیشمندان این حوزه را به خود جلب کرده است.
از جمله آثار شاخص شهرستان به ترتیب قدمت سنگ نگاره های تاریخی مناطق غرقاب، کوچری، منطقه آذرآباد، مسجد جامع گلپایگان، مناره سلجوقی، بازار، پل تاریخی قاضی زاهدی، کا روانسرای دُر، امام زادگان هفده تن، سیدالسادات، ابوالفتوح وانشان، مسجدجامع سرآور، تپه تاریخی وداغ، ارگ تاریخی گوگد، مسجد حجت الاسلام، گنبد بابا مصری، خانه معظمی، خانه شجاع نظام، باغ برج علی اکبری، خانه احمدی، خانه محمدی، حمام بهشت، حمام بابا عبدا…، کبوترخانه های متعدد تاریخی و آثار بی بدیل دیگری که شاید از حوصله این مصاحبه خارج باشد.

3-عمده مشکل شهرستان از نظر جذب توریست و گردشگر به نظر شما چه می باشد؟
اما عمده مشکلات شهرستان در خصوص جذب توریست و گردشگر محدودیت های موجود در خصوص اقامت و عدم معرفی مناسب آثار تاریخی در سطح کشور است امّا آنچه مسلّم است با عنایت به کاهش گردشگر در سال های گذشته و تأثیرات مختلف از جمله تحریم، سوخت و … باعث تردید که شهرستان گلپایگان هم مانند سایر نقاط کشور با کاهش گرشگر روبرو گردد.
امّا از ویژگی های گردشگری شهرستان گلپایگان یومی گردی است و آن هم از مهاجرت های بی رویه گذشته به کلان شهرها و سایر استان ها برای اشتغال و غیره سرچشمه می گیردو امروزه شاهد آن هستیم که در روزهای تعطیل سال خانواده های گلپایگانی میزبان فرزندان و اقوام سببی و نسبی خود از سایر نقاط هستند.
4-رشد افزایشی یا کاهشی مراجعه توریست و گردشگر نسبت به سال گذشته چگونه بوده است؟
بحمدا… از ابتدای سال جاری و با رویکرد دولت محترم در خصوص ترویج گردشگری و تبلیغات موثر صورت گرفته شاهد رشد چشم گیر گردشگر خارجی به شهرستان بوده ایم و از آنجایی که رونق صنعت گردشگری پنجه در رونق اقتصاد یک جامعه دارد، این مهم را به فال نیک می گیریم و مایدواریم با دید و بصیرت با موضوع برخورد نمائیم تا علاوه بر توسعه صنعت گردشگری داخلی و خارجی گام موثری در روند موضوع و شکوفایی اقتصاد شهرستان برداریم.وجود اماکن تاریخی و بقاع متبرکه و نقاط گردشگری طبیعی و ارتقاء سطح آن می تواند تاثیر بسزایی در روند تکامل این صنعت داشته باشد.

5-بیشترین گردشگران که وارد شهرستان می شوند از کدام استان ها می باشند؟
با عنایت به قرارگیری شهرستان در منتها الیه شمال غرب استان اصفهان و همجواری با استان های لرستان و مرکزی می توان بیشترین آمار گردشگران منطقه را مربوط به این استان دانست امّا به لحاظ گردشگر بومی منطقه از استان تهران و البرز نیز آمار گردشگری نسبت به سایر استان ها بیشتر به چشم می خورد امّا نمی توان از حضور هموطنان سایر نقاط کشور به شهرستان به سادگی گذشت و با توجه به قرار گیری شهرستان از محل اتصال کریدور غرب و شمال غرب به مرکز کشور گردشگری می تواند بیش از پیش توسعه یابد.

6-به جهت معرفی شهرستان و مکان های توریستی و گردشگری آن چه اقداماتی صورت گرفته است؟

استفاده از اصحاب رسانه گفتاری، دیداری و شنیداری از مهمترین برنامه های معرفی گردشگر بوده است. چاپ و انتشار و توزیع بیش از 50 هزار نسخه بروشور گردشگری، ساخت تیزر و پخش تلوزیون شهری، دعوت از صدا و سیما به جهت ظبط و معرفی آثار تاریخی و گردشگری و صنایع دستی، تدوین برنامه هایی در خور برای تورهای گردشگری، برخورد مناسب با مهمانان و گردشگران در ایام مختلف و ارائه توضیحات مناسب به ایشان، بازدید مستمر از اماکن گردشگری و پذیرایی و رفع نقایص موجود، رسیدگی به شکایات واصله از کلیه گردشگران از مهمترین اسناد موجود در ارتقاء معرفی مثبت شهرستان در امر گردشگری است و در سال جاری و اواسط شهریورماه تا کنون با همت و تلاش شهرداری محترم و سایر دستگاه های مرتبط پروژه مستند سفرنامه گردشگری گلپایگان با موضوع در مسیر ابریشم در حال ضبط می باشد. که پس از اتمام پروژه و مراحل تصویربرداری و پس از تدوین بصورت لوح فرشرده در اختیار گردشگران قرار خواهد گرفت.

7-آثار و ابنیه های مرمت شده در سال جاری چه تعداد بوده و هزینه های مرمت آنها چقدر می باشد؟
در سال جاری مرمت مسجدجامع گلپایگان از اعتبارات ملّی با اعتباری بالغ بر 500 میلیون ریال در حال اجرا است و با همت اداره محترم اوقاف و امور خیریه مرمت و بهسازی مسجد مرحوم حجت الاسلام با اعتبار حدود 500 میلیون ریال و با عنایت به عدم ارائه اعتبارات استانی تا کنون پروژه های مد نظر سال 92 نیز تا کنون بصورت محدود تحقق رسیده است.
8-از نظر نیرو سازمانی آیا با مشکلی مواجه هستید؟
با توجه به شکل گیری نمایندگی ابتدایی میراث فرهنگی از اوایل سال 89 تا کنون و حضور پایگاه حفاظتی قبل از آن نیروهای حفاظتی به لحاظ ساختاری با شکلی مواجه نمی باشند امّا نمایندگی میراث فرهنگی به دلیل عدم وجود نیرو و انجام کلیه امور محوله به صورت شخصی و توسط اینجانب کمی با مشکل کمبود نیرومواجه می باشیم که امیدوارم هر چه زودتر نسبت به استخدام نیروهای کارآزموده و متخصص اقدامات تخصصی صورت پذیرد.
9-با توجه به ساخت سد کوچری و بوجود آمدن مکان گردشگری در آینده نزدیک چه تمهیدات و برنامه هایی را برای بهره برداری از این مکان دارید؟
علی رقم مزایای بیش از پیش احداث سد کوچری که بر همگان مسجل می باشد و می تواند در آینده نزدیک کمک شایانی به بهبود وضعیت کشاورزی و آب و هوای منطقه نماید امّا گردشگری کوچری جزء میراث معنوی منطقه محسوب می گردد و خود به عنوان یک اصل مهم در تقویت صنعت گردشگری شهرستان گلپایگان محسوب می شد که متأسفانه در حال حاضر از سرسبزی های منطقه کاسته شده است و هر روز تقلیل میابد و با توجه به اینکه محور گردشگری کوچری یک محور طبیعی و عاری از هرگونه تملک شخصی بود بسیاری از معضلات حضور گردشگران در آن منطقه حل و فصل شده بود و می توانست با بستر سازی مناسب و مساعد به عنوان یک قطب گردشگری مطرح گردد و به هر حال با اتمام پروژه عظیم سد کوچری دیگر این منطقه بکر و خدادادی را از دست خواهیم داد و طبق برآوردهای صورت گرفته سرانه گردشگری هر منطقه بر حسب جمعیت آن منطقه محاسبه می گردد که در شهرستان گلپایگان و قبل از احداث سد این سرانه با توجه به رشد جمعیت سال 85 به حدود 5/2 متر مربع برای هر شهروند گلپایگانی بود که بعد از احداث پروژه سد و با توجه به رشد جمعیت در سال 92 این سرانه به 1 متر مربع کاهش می یابد و می تواند موجب ایجاد معضلات همچون مزاحمت برای کشاورزان سایر نقاط و تخریب مراتع و مزارع، آلودگی زیست محیطی، کاهش گردشگر غیر بومی و غیره را همراه داشته باشد.اما از جمله تهدیدات صورت گرفته که در مراحل پایانی فاز مطالعاتی به سر می برد و امید است با همکاری و درایت سایر مسئولین شهرستان و استان بوقوع بپیوندد.ارائه طرح هدف گرشگری روستاهای وانشان و پشتکوه، طراحی دهکده گردشگری ماکوله و در آینده نزدیک طرح هدف گردشگری منطقه غرقاب را در دستور کار خود قرار داده ایم و گام های موثری در این خصوص برداشته شده است

10-حضور بخش خصوصی در بحث میراث فرهنگی و گردشگری در شهرستان چگونه می باشد؟
با توجه به مبانی سند چشم انداز توسعه و رویکرد دولت در سال های گذشته و تدابیر واصله در دولت تدبیر و امید بخش خصوصی بعنوان یک اهرم سازنده و موثر در هر صنعتی از اهمیت بالایی برخوردار است که ما در مجموعه میراث فرهنگی حضور بخش خصوصی را در کلیه فعالیت های خود بعنوان اصلی ترین موضوع در نظر گرفته ایم. به نحوی که احداث مجموعه گردشگری بهشت مادر، زیتون، احداث سفره خانه سنتی در حمام ملا اسدا…، ارائه طرح دهکده گردشگری ماکوله به بخش خصوصی و پیگیری مجدانه ایشان در جهت نیل به هدف مذکور، پیگیری واگذاری مجموعه شهرک سینمایی مولانا واقع در روستای وانشان به بخش خصوصی که متاسفانه با مشکلات اداری متعددی مواجه گردید، پیگیری و تلاش در خصوص واگذاری کمیّت تونل انتقال آب در منطقه دربند به میراث فرهنگی و واگذاری آن به دهیاری روستای هنده جهت فعالیت های اقامتی گردشگری و خدمات پذیرایی از جمله فعالیت های صورت گرفته در خصوص استقبال از بخش خصوصی در امور محوله است
11-در رابطه با سنگ نگاره های کوچری که از میراث این کشور و شهرستان می باشد و شناسنامه ای معتبر بجهت قدمت شهرستان است لذا چه برنامه هایی را برای از بین نرفتن و حفظ این آثار دارید؟
در خصوص سنگ نگاره های موجود در شهرستان که از گذشتنه های دور خبر می دهد و با قدمت حدود 7000 سال و بیشتر از آن طور که کارشناسان و اساتید باستانشناسی استان و کشور به آن اشاره نموده اند حاکی از قدمت سکونت گاهی شهرستان گلپایگان می دهد و این کتیبه ها در دامان طبیعت درزمان های متوالی صحیح و سالم باقی مانده است و نمی توان از اهمیت آنها به همین سادگی بگزریم اما نگهداری و حفاظت این آثار معتبر تاریخی در جایی دیگر غیر از بستر موجود موجب نابودی آن در گذر زمان می شود و علی رقم نابودی هویت ساختاری مناطق غرق در سنگ نگاره های خود وسیله نابودی این آثار را فراهم می کنیم.
از دلایل دیگر مخالفت با انتقال این آثار جنس سنگ کتیبه ها می باشد و اقلب این سنگ ها از نوع لایه یای (شیست) می باشد و بسیار حساس و آسیب پذیر است و بهتر است در همان محل خود باقی بماند امّا باقی ماندن آن در محل کنونی و ایجاد فضاحت ماندگاری شامل (سایه بان،شیشه، زرین و …)کاری پر هزینه و غیر قابل اجراست. بهترین راه حفظ این آثار این منطقه گردشگری در نقاط مستعد از جمله غرقاب است که این مهم نیازمند زیرساخت هایی از جمله احداث اتاق نگهبانی و بکارگیری نیروی مستعد و علاقه مند، ایجاد اماکن اقامتی و پذیرایی در منطقه جهت حضور گردشگران (داخلی و خارجی) و علاقه مندان می باشد که امید است در دولت محترم و با رویکرد مناسب عوامل اجرایی شهرستان و استان که در جریان موضوع کرّاراً بصورت مکرر قرار گرفته اند تدبیری اندیشیده گردد و این آثار که مورد عنایت اغلب صاحب نظران معتبر و خارجی است و در کتب متعددی در خصوص آن توضیحاتی داده شده است به سلامت در مسیر تحول تاریخی خود قرار گیرد.

12-در مکان های تاریخی و توریستی گلپایگان چرا معرفی نامه و تاریخچه ای از آن مکان برای بازدید کنندگان نصب نشده و یا راهنمایی برای توریست و گردشگر در نظر گرفته نشده است؟
تلاش شده است با نصب بنر و تراکت در محل آثار تاریخی به معرفی این آثار بپردازیم اما متاسفانه تحت عوامل طبیعی و غیر طبیعی بنرها و تراکتهای موجود نابود گردیده است و نصب تابلوهای معرفی قوی در مکانهای تاریخی مدت هاست در حال مطالعه می باشد اما بدلیل مخالفت مسئولین استانی در خصوص ارائه ردیف اعتبار و تامین مالی تا کنون موفق به نیل به هدف مذکور نشده ایم
13-موضوع کشفیاتی که در سالهای 89-90 در مسجد جامع گلپایگان صورت گرفت چه بوده است؟
از سال 89 گروه محقق آثار تاریخی به مدیریت پرفسور کلن و زیر نظر پژوهشگاه میراث فرهنگی جهت گمانه زنی در خصوص قدمت ساخت آثار و ربط آن به دوره های قبل تر در بناهای با ارزش تاریخی بالا از جمله مسجدجامع گلپایگان آغاز شد که از اصلی ترین اصول گمانه زنی حفاری در شاکله آن پی بندی است تا با برخورد به چیدمان پی ها و نوع مصالح مصرفی، اجرای کانال های ناکش و غیره و حتی خاک موجود و کشفیات از جمله سکه، سنگ، اشیای منقول قدیمی قدمت سنجی های آن انجام گردد که قدمت مسجدجامع گلپایگان طبق نظر گروه مذکور به قبل از آن نیز بر می گردد ولی تاکنون خبر موثقی در اینخصوص ارائه نگردیده است البته مطالعات همچنان ادامه دارد.
14-سخن پایانی؟
امیدوارم روزی فرا رسد که در برخورد با هر اثر تاریخی و شی تاریخی به اولین چیزی که فکر می کنیم شناسنامه تاریخی خود، منطقه و کشورمان باشد و هرگز حاضر نشویم این شناسنامه را خدچه دار و نابود نماییم .
شهرستان گلپایگان نگین ارزشمندیست که تارک انگشتری کشور که در کنار سایر نقاط ارزشمند تاریخی می تواند زمینه ساز شکوفایی صنعت گردشگری قرار گیرد. رشد صنعت گردشگری برابر است با رشد و شکوفایی فرهنگ و اقتصاد هر جامعه .

گروه خبری بیان