«نیویورک پنهان» مذاکرات
به گزارش جوان، این حس فزاینده در بین ناظرانی که از نزدیک مذاکرات هستهای ایران و 1+5 را دنبال میکنند وجود دارد که تیمهای مذاکره کننده ایرانی و امریکایی بخشهایی از تفاهمهای به دست آمده در نیویوک را از افکار عمومی در تهران و واشنگتن پنهان میکنند. یک مقام امریکایی جمعه شب بلافاصله بعد از تمام شدن مذاکرات سه جانبه ظریف- کری –اشتون، به جمع خبرنگاران امریکایی در نیویورک رفته و توضیحاتی مبسوط از مذاکرات ارائه کرده که سایت وزارت خارجه امریکا بدون اشاره به نام او، همه این گفت و گو را منتشر کرده است. بیشتر کسانی که از نزدیک ناظر مذاکرات هستند، میتوانند حدس بزنند که این مقام مصاحبه کننده، وندی شرمن معاون وزیر خارجه امریکا است، به خصوص که او در قسمتی از این گفت و گو میگوید که تازه از مذاکرات برگشته است.
با این حال، چیزی که بیش از همه در گفت وگوی او با خبرنگاران خودنمایی میکند این است که این مقام امریکایی هیچ جمله یا حتی کلمه آزار دهنده و تحریک کنندهای به زبان نمیآورد و برای اولین بار به صراحت میگوید که در صورت توافق جامع و متعهد ماندن ایران به تعهدات خود« تحریمها در وهله اول به حالت تعلیق درخواهد آمد و سرانجام ملغی خواهد شد.» یک مقام بلند پایه امریکایی دیگر نیز دیروز برای اولین بار گفت که «توافق هستهای با ایران میتواند راه را برای از سرگیری روابط میان تهران – واشنگتن باز کند.» فیلیپ گوردون، هماهنگکننده امور خاورمیانه در کاخ سفید در سخنرانیاش در شورای ملی ایران و امریکا، گفته که یک توافق هستهای میتواند پروسهای جدید ایجاد کند که به برقراری روابط میان ایران و امریکا منجر شود. هماهنگکننده امور خاورمیانه در کاخ سفید گفته که آخرین دور مذاکرات هستهای که هفته گذشته در نیویورک برگزار شده به پیشرفتهایی رسیده است.
تاآنجایی که اطلاع دارم…
هنوز جزئیاتی از اینکه در نیویورک چه گذشته و طی 10 روز در چه سطوحی مذاکرات انجام شده، منتشر نشده ولی از لابهلای سخنان مقامهای ایران و امریکا میتوان حدس زد که مذاکرات نیویورک، یک ماراتن مذاکراتی تمام عیار برای دستیابی به توافق هستهای بوده است. مقام امریکایی که بلافاصله بعد از مذاکرات با خبرنگاران صحبت کرده و سایت وزارت خارجه امریکا سخنان او را منتشر کرده در توصیف ماراتن نیویورک میگوید: «واقعاً بحثها در این هفته و ظرف چند روز گذشته بسیار فشرده بوده و در همه فرمتها صورت گرفته است. دیدارهای دو جانبه و سه جانبه بسیاری از سران کشورها با روحانی رئیسجمهور و برخی دیدارها به صورت دوجانبه با ظریف وزیر امور خارجه ایران صورت گرفت. مذاکرات متناوب و چند ساعته و بسیارفنی میان کارشناسان صورت گرفته است و همه ما این را میدانیم.»
خبرنگاری در پایان گفت وگو از او میپرسد: « آیا دیدار مخفیانهای بین روحانی وکسی از طرف شما یا ما انجام شد؟ (خنده) البته میدانم برنامهای در کار نبوده است.» مقام امریکایی با این جمله به او پاسخ میدهد: « تا آنجا که اطلاع دارم خیر.» نفر دوم تیم مذاکره کننده ایرانی هم که با فاصله از زمانی قابل توجه از نیویورک برمی گردد، برخلاف تأکیدی که در پایان مذاکرات درباره وجود اختلافات «کلان» و «اساسی» داشت، در گفت و گویی جداگانه با خبرگزاری چینی کیودو، گفته که به رغم وجود اختلافات بر سر مسائل اصلی دور بعدی مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 در کمتر از دو هفته دیگر در یک شهر اروپایی برگزار خواهد شد.
سید عباس عراقچی، میگوید که ما توانستیم در یک فضای سازنده به درکی به مراتب بهتر برسیم اما اختلافات بر سر مسائل اصلی هنوز به قوت خود باقی است. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای همچنین معتقد است که برخی از ایدههای مطرح شده در نشست نیویورک امیدوار کننده هستند اما هیچ یک از آنها نتوانستند در خصوص مسائل کلیدی مورد اختلاف یک درک مشترک به ما بدهند. از این رو نتوانستیم به پیشرفتی ملموس در مذاکرات اخیر برسیم. عراقچی هشدار داده که اگر قرار باشد توافقی حاصل شود بهتر است که آن را اکنون انجام دهیم؛ تمدید مذاکرات سخت و بیاستفاده خواهد بود.
دیگران هم حساس شدهاند
درباره اینکه مذاکرات 10روزه نیویورک بخشهای ناگفتهای دارد، هنوز اجماع نظر گسترده شکل نگرفته ولی به نظر میرسد در حالی که مقامهای امریکایی میگویند قرار شده که جمع بندی تفاهمات به دست آمده به پایتختها برده شود، در کنگره امریکا نیز این احساس فزاینده وجود دارد که تفاهماتی در پشت پرده به دست آمده و طرفها آن را از افکار عمومی مخفی میکنند. به گزارش واشنگتن پست، لیندسی گراهام نماینده جمهوری خواه کنگره امریکا گفته که معتقد است توافق هستهای ایران، بزرگترین اشتباهی است که دولت اوباما آن را روی میز خود دارد.
گراهام معتقد است که دولت اوباما به دلیل در پیش بودن انتخابات کنگره، به شدت برای توافق با ایران دست و پا میزند. به خاطر همین گراهام یک بار دیگر در حال مطرح کردن این بحث است که کنگره امریکا باید دولت اوباما را موظف کند که هرگونه توافق را به تصویب کنگره برساند: « اگر توافق خوبی با ایران انجام شود، من نیز به آن رأی خواهم داد. یک توافق خوب توانایی ایران برای فرار هستهای را از بین میبرد» گراهام البته گفته که نمیخواهد در کارهای اجرایی دولت اوباما دخالت کند و منظور او این است که محصول نهایی دولت اوباما(توافق با ایران) به رأی کنگره گذاشته شود. نشانههای ورود مخفیانه دو طرف به مرحله حساس مذاکرات را میتوان از واکنش اسرائیلیها احساس کرد.
در حالی که اویگدور لیبرمن وزیرخارجه تندرو نتانیاهو همچنان تأکید دارد که به نتیجه مذاکرات هستهای با ایران خوشبین نیست، روزنامه هاآرتص در گزارشی این سؤال را مطرح کرده که آیا اوباما در حال کنار گذاشتن تعهداتی است که داده بود؟جروزلم پست نوشته که تل آویو از نرمش در قبال ایران نگران است و اریک شاون خبرنگار فاکس نیوز نیز پیش بینی کرده که نتانیاهو در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل هشدار خود درباره برنامه هستهای ایران را تکرار خواهد کرد.