پرسمان شرعی(تقلید)

پرسمان شرعی(تقلید)

پرسش: راه تشخیص مجتهد اعلم(تواناتر در استنباط احکام شرعی) چیست؟

پاسخ: آیات امام، بهجت، تبریزی، خامنه ای، سیستانی، صافی، فاضل، نوری، مکارم و وحید: از سه راه می توان شناخت:

1-خودش یقین کند؛ مثل آن که از اهل علم باشد و بتواند مجتهد اعلم را بشناسد. 2- دو نفر عالم عادل که می توانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، اعلمیّت او را تصدیق کنند(به شرط آن که با گفته دو عالم عادل دیگر، تعارض پیدا نکند). 3- از گفته عدّه ای از اهل علم که می توانند اعلم را تشخیص دهند، یقین یا اطمینان پیدا شود.
توضیح اوّل: آیات سیستانی، تبریزی، و وحید: اگر یک نفر عالم خبره و مورد اطمینان هم تصدیق کند، کافیست.
توضیح دوّم: آیت ا… بهجت: اگر شخص از هر راهی که اطمینان به اعلمیّت کسی پیدا کند، کافیست.
(رساله دانشجویی، پرسش 9)

____________________________________________________________________________

پرسش: آیا «تبعیض در تقلید» (یعنی در بعضی از مسائل به فتوای یک مجتهد و در برخی دیگر به فتوای مجتهد دیگری عمل کرد) جایز است؟

پاسخ: آیات امام، تبریزی، خامنه ای، صافی، فاضل و نوری: جایز است در صورت تساوی دو یا چند مجتهد(در اعلمیّت)؛ به عنوان مثال در مسائل نماز و روزه از مجتهدی و در خمس از مجتهد دیگر و در ازدواج از شخص سوّمی تقلید کند. امّا در مسائلی که به هم مربوط است –چنانچه اخذ به فتوای آنان باعث بطلان عمل و یا مخالفت قطعی شود- جایز نیست؛ مانند این که در احکام نجاست بدن و لباس به فتوای مجتهدی و در احکام لباس نمازگزار به فتوای مجتهد دیگری عمل کند.
آیات بهجت و سیستانی: جایز است در صورت تساوی مجتهدان در اعلمیّت، تقوا و ورع.
آیت ا… وحید: جایز نیست و در صورت تساوی دو یا چند مجتهد باید به فتوای کسی عمل کند که نظرش مطابق با احتیاط است. در غیر این صورت، بین آن دو جمع کند.(مثل این که یکی به شکسته شدن نماز و دیگری به تمام فتوا داده است که به هر دو عمل می کند). اگر احتیاط ممکن نبود و یا مشقّت داشت، می تواند از یکی از آنان تقلید کند.
(مدرک پیشین، پرسش 14)
تصحیح مطلب: در شماره 11 در پاسخ پرسش اوّل به اشتباه به جای نام حضرت امام خمینی(ره) کلمه«عظام» درج شده بود که بدین وسیله تصحیح می گردد.