پرسمان شرعی

پرسش: چرا در میان فتاوای شرعی، میان مراجع تقلید اختلاف وجود دارد؟
پاسخ: اوّلاً ایشان در بسیاری از مسائل، اتّفاق نظر دارند و اختلاف در موارد بسیار کمی است.
ثانیاً: اختلاف فتاوای مراجع تقلید، مسأله ای متداول و دارای سابقه طولانی است. برای متخصّصان و صاحب نظران در رشته های گوناگون علمی واضح است که در صورت تعدّد نظریه پردازان در علوم مختلف، تفاوت دیدگاه پیش خواهد آمد و هرگز دانشمندان یک رشته در تمام فروع مرتبط با آن، دارای یک نظر نخواهند بود. برای مثال، اختلاف نظر در میان متخصّصان علوم پزشکی امری کاملاً طبیعی است. چنانچه این اختلاف آراء مستند به دلیل و برهان باشد، نه تنها ناپسند نبوده که امری مطلوب و پذیرفته شده است و موجب پویایی و پیشرفت آن علم خواهد شد.
علم فقه نیز -که رشته ای ویژه در بین دانش های دینی است و عبارتست از: استخراج مسائل شرعی با استفاده از منابع مربوط به خود- از این قاعده مستثنی نیست و فقیهان هم ممکن است در شاخه ها و جزئیّات این علم دارای تفاوت دیدگاه (به اصطلاح«فتوا») باشند. نظریه پردازی های مختلف در زبان و ادبیات فقه، برداشت های گوناگون از آیات و روایات، اختلاف نظر در سند احادیث و شناخت راویان و اموری از این قبیل که در میان دانش پژوهان علوم اسلامی معمول است، به طور طبیعی باعث تفاوت در برخی از فتاوا می گردد. ذکر این نکته نیز گفتنی است که فقها در هیچ یک از کلیات و اصول -همچون سایر دانش ها- اختلاف دیدگاه ندارند.
إن شاء ا… از شماره بعد در این ستون،احکام مبتلا به در موضوع های فقهی(تقلید، طهارت، نماز، روزه، خمس، زکات، نذر، موسیقی، حجاب، نامحرم، نگاه، ازدواج، پزشکی، آموزشی، منزل، مالی، بانکی، کپی رایت و …) که از دفاتر مراجع تقلید استفتا گردیده و کمتر در رساله های عملیّه ذکر شده ودر میان مراجع در این موارد اختلاف نظر وجود دارد، بیان خواهد گشت.