بایسته های حقوقی دیه ی جراحات سر و صورت و ترتیب آنها در قانون مجازات اسلامی جدید

در بسیار از مواقع عواملی برای همگان بوجود می آید که افراد کنترل عصبی خود را از دست داده و منجر به درگیری فیزیکی با سایرین میشود . حال بیایید برای چند لحظه تفکر کنیم که آیا وقوع درگیری فیزیکی که با چند لحظه کنترل اعصاب میتوان از وقوع آن جلوگیری کرد ارزش جریمه ی نقدی و صدور قرار بازداشت و حبس را دارد؟ در اینجا باید گفت :مطابق بند یک ماده 717 قانون مجازات اسلامی دیه خراش پوست بدون آنکه خون جاری شود (حاصره)یک شتر است.

در خصوص کتاب چهارم قانون مجازات اسلامی(بحث دیه و جراحات وارده بر اعضاء بدن) اضهار داشت: طبق ماده 717 دیه جراحت سر و صورت به این ترتیب است:دامیه یعنی خراشی که از پوست بگذرد و مقدار اندکی وارد گوشت شود و همراه با جریان خون باشد (کم یا زیاد) دو شتر. دیه جراحت متلاحم یعنی جراحتی که موجب بریدگی عمیق گوشت شود لکن به پوست نازک روی استخوان نرسد سه شتر. دیه جراحت سمحاق یعنی جراحتی که از گوشت بگذرد و به پوست نازک روی استخوان برسد چهار شتر. دیه جراحت موضحه یعنی جراحتی که از گوشت بگزرد و پوست نازک روی استخوان را کنار زده و استخوان را آشکار سازد پنج شتر. و دیه جراحت هاشمه(عملی که استخوان را بشکند گرچه جراحتی را تولید نکرده باشد) 10 شتر است.

حال اینجا باید به جراحات دیگر سر و صورت اشاره کرد:دیه جراحت منقله یعنی جراحتی که درمان آن جز با جابجا کردن استخوان میسر نباشد 15 شتر،دیه جراحت مامومه:جراحتی که به کیسه مغز برسد و ثلث دیه کامل و یا 33 شتر و دیه جراحت دامغه یعنی جراحتی که کیسه مغز را پاره کند و غیر از ثلث دیه کامل ارش بر او افزوده می شود.

طبق تبصره 1 ماده مذکور،دیه جراحات گوش و بینی و لب در غیر مواردی که برای دیه معین شده است در حکم جراحات سر و صورت است.

لازم به ذکر است تعداد زخم های سر و صورت و نامگذاری آن ترتیبی که در ماده 717 قانون مجازات اسلامی آمده است مورد اتفاق نظر فقها نیست و برخی تعداد آنها را به سیزده زخم نیز رسانیده اند ، عده ای هم تعداد کمی را بیان کرده و بعضی از زخم های مزبور را یکی دانسته اند مانند حارصه و دامیه،گفته شده البته برخی زخم حائفه را به زخم ها اضافه کرده اندیعنی به جراحتی که به درون مغز سرایت می کند.

باید خاطر نشان کرد:آنچه که در این زمینه بیان شده است اختلاف در الفاظ است و ممکن است هر کسی برای زخمی نام مخصوص را قرار دهد پس به نام ها نباید توجه کرد بلکه باید میزان جراحت و زخم را در نظر گرفت و با توجه به مقدار آن دیه یا ارش عادلانه را تعیین کرد.

منابع و مآخذ:قانون مجازات اسلامی جدید-کتاب چهارم-باب دیات

گردآوری و تنظیم : سید امید امام جمعه